თუკი ჩვენი მზის სისტემა სტაბილური გვეჩვენება, ეს მხოლოდ იმიტომ, რომ ცოტა ხანს ვცოცხლობთ. დედამიწა ბრუნავს, დღეს ღამე მოსდევს, მთვარე ამოდის და ჩადის, მზე ცაშია გამოკიდებული.
თუმცა, სინამდვილეში, ყველაფერი მოძრაობს და ერთმანეთზე ზემოქმედებს; ჩვენ მიერ აღქმული სუფთა ბალანსი ძლიერ ადვილად მოშლადია. გამოიწვიეს თუ არა ჩამვლელმა ვარსკვლავებმა დედამიწის ორბიტის შეცვლა და დრამატული ცვლილებები ჩვენი პლანეტის წარსულში?
ვარსკვლავის ჩავლას უწოდებენ მოვლენას, როცა მზის სისტემასთან სხვა ვარსკვლავი იმდენად ახლოს ჩაივლის, რომ გარკვეულ დარღვევებს იწვევს. ირმის ნახტომში ჩვენი სამეზობლო შედარებით მეჩხრად „დასახლებულია“ და შესაბამისად, ვარსკვლავთა ჩავლები უფრო იშვიათია, ვიდრე გალაქტიკის სხვა ნაწილებში. თუმცა, ასეთი მოვლენები მაინც ხდება.
ალბათ ყველაზე ცნობილი იყო შოლცის ვარსკვლავი. დაახლოებით 70 000 წლის წინ, მან ოორტის ღრუბელში გაიარა — მზის სისტემის უკიდურესად გარე გარსში, რომელიც სავსეა კომეტებითა და სხვა ყინულოვანი სხეულებით.
ამ ვარსკვლავმა იქ შეიძლება ზოგიერთ კომეტას მარშრუტი აურია, მაგრამ თუ ასეა, ჩვენ ამას მხოლოდ რამდენიმე მილიონ წელიწადში გავიგებთ. სწორედ ამდენი ხანი სჭირდება კომეტას იქიდან მზის სისტემის შიდა ნაწილამდე მოსასვლელად.
შოლცის ვარსკვლავი წარმოაჩენს ვარსკვლავური ჩავლების რისკს. მეცნიერებს აინტერესებდათ, შეცვალეს თუ არა ასეთმა ჩავლებმა დედამიწის კლიმატი პლანეტის ორბიტის შეცვლით.
სწორედ ეს საკითხი შეისწავლეს ჰავაისა და იელის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა The Astrophysical Journal-ში გამოქვეყნებულ ახალ კვლევაში.
„ჩამვლელ ვარსკვლავებს (ე. წ. ვარსკვლავური გადაფრენა) გამორჩეული ეფექტები აქვთ მზის სისტემის დინამიკის გრძელვადიან ევოლუციაზე; ოორტის ღრუბლის კომეტები მზის სისტემის შიდა ნაწილში შემოაქვთ, ცვლიან ნეპტუნსგადაღმა ობიექტთა მახასიათებლებს და ა. შ.“, — წერენ მკვლევრები.
მათი განცხადებით, მზის სისტემის გამარტივებულ მოდელზე დაყრდნობით, ბოლო დროს გაჩნდა მინიშნებები, რომ ჩამვლელი ვარსკვლავები ასევე იყვნენ პალეოკლიმატის მნიშვნელოვანი წარმმართველები 50 მილიონი წლის წინ, მათ შორის კი იყო კლიმატური მოვლენა, რომელსაც პალეოცენ-ეოცენის თერმულ მაქსიმუმს უწოდებენ (მოხდა დაახლოებით 56 მილიონი წლის წინ).
პალეოცენ-ეოცენის თერმულ მაქსიმუმში გლობალურმა ტემპერატურამ 5–8 °C-ით მოიმატა და მოხდა ნახშირბადის მასიური შედინება ატმოსფეროსა და ოკეანეებში. ტემპერატურის აწევას 10 000 – 20 000 წელიწადი დასჭირდა და ეს დაახლოებით 100 000 – 200 000 წელიწადს გაგრძელდა.
