გეგმავს თუ არა ბათუმის მერია სოციალური სახლის მშენებლობას იმ ოჯახებისთვის, რომლებსაც „ხელმისაწვდომი საცხოვრისის“ გამოსყიდვის შესაძლებლობა არ აქვთ? – ბათუმის 2026 წლის ბიუჯეტის პროექტი ერთი მხრივ ტოვებს შთაბეჭდილებას, თითქოს მერია მომავალ წელს ახალი სოციალური სახლის მშენებლობას გეგმავს, თუმცა, როგორც ირკვევა, ახალი სოციალური სახლის მშენებლობა კი არა, ისევ ე.წ. ხელმისაწვდომი საცხოვრისის, ანუ „იაფი სახლის“ მშენებლობაა დაგეგმილი.
ბევრი ოჯახი ამ პროგრამასაც ისევე ელოდება, როგორც სოციალურ სახლს.
ბიუჯეტის პროექტის მიხედვით დაზუსტებით იმის თქმაც არ შეიძლება, რომ 2026 წელს ე.წ. იაფი სახლის მშენებლობა ნამდვილად დაიწყება. ამ პროექტისთვის მხოლოდ 100 000 ლარია გათვალისწინებული. როგორც აგვიხსნეს, ეს თანხა წინასაპროექტო კვლევის მომზადებას უნდა მოხმარდეს, რისთვისაც მერია ტენდერს გამოაცხადებს.
„2026 წლის ბიუჯეტის პროექტში 100 ათასი ლარი გათვალისწინებულია ე.წ. იაფი სახლის პროგრამისთვის. ამ ეტაპზე მიმდინარეობს მისამართების შერჩევა, რის შემდეგაც განხორციელდება პროექტის შესყიდვა“ – ეს არის პასუხი, რომელიც მერიიდან 2 დღის ლოდინის შემდეგ მივიღეთ.
ამ პასუხით ირკვევა ისიც, რომ მერია ე.წ. იაფი სახლის ასაშენებლად ადგილს ისევ ეძებს.
მერიის მიერ 2 წლის წინ გაჟღერებული ინფორმაციით, მორიგი „იაფი სახლის“ აშენებას გოროდოკის დასახლებაში, ვოლსკის ქუჩის 13 ნომერში გეგმავდნენ. საქალაქო ინფრასტრუქტურისა და კეთილმოწყობის სამმართველოს ბაზრის კვლევის დოკუმენტების მიხედვით, მრავალბინიანი სახლი 200 ოჯახზე უნდა ყოფილიყო გათვლილი.
რატომ შეფერხდა იაფი სახლის მშენებლობის დაწყება ვოლსკის ქუჩაზე, მერიას ამაზე განმარტება არ გაუკეთებია.
მომავალი წლის ბიუჯეტის პროექტის მიხედვით ბათუმის მერიის ქვეპროგრამა „საცხოვრებელი სახლების მშენებლობა“ 2026 წელს 36 მილიონ 455 ათასი ლარით დაფინანსდება. პროექტში არსებული ჩანაწერის მიხედვით, დაგეგმილია სოციალური სახლის მშენებლობა, რომელიც მოიცავს 200 ბინას 11 200 კვ.მეტრ საცხოვრებელ ფართობზე და საცხოვრებელი სახლების სარეაბილიტაციო-სარეკონსტრუქციო სამუშოების ტექნიკურ ზედამხედველობას.
ე.წ. „შანხაის დასახლებაში“ სოციალური სახლის მშენებლობის გასაგრძელებლად 12 მილიონ 699 612 ლარი გაითვალისწინეს. ავარიული სახლების დემონტაჟი- მშენებლობა, გამაგრება-რეაბილიტაციისთვის – 23 მილიონი ლარი, ხოლო სოციალური სახლის მშენებლობა 100 000 ლარით არის დაფინანსებული – მერიაში განგვიმარტეს, რომ ამ შემთხვაში „იაფი სახლი“ იგულისხმება.
ე.წ. „შანხაის დასახლებაში“ სოციალური სახლის მშენებლობა 2023 წელს დაიწყო. პროექტის ფარგლებში ორი კორპუსის მშენებლობაზე ტენდერი ბათუმის მერიამ პირველად 2022 წელს გამოაცხადა, თუმცა გამარჯვებული ვერ გამოავლინა.
ამის შემდეგ, 2023 წელს, მერიამ გამოაცხადა 78-მილიონიანი ტენდერი რამდენიმე პროექტის ფარგლებში დაგეგმილი სამუშაოების შესრულების მიზნით, რომელშიც „ანაგმა“ გაიმარჯვა. მშენებლობა ჯერ არ დასრულებულა. მიმდინარე წლის ბიუჯეტის სამი კვარტალის ანგარიშის მიხედვით დასრულდა საცხოვრებელი სახლის რვა სართულის მშენებლობის სამუშაოები. ამ ეტაპისთვის მიმდინარეობს ელექტროქსელების, წყლისა და წყალანირების სისტემების მონტაჟის სამუშაოები. ასევე, დაწყებულია შიდა და გარე მოსაპირკეთებელი სამუშაოების წარმოება.
მოქალაქეები, რომლებიც წლებია უსახლკაროდ ცხოვრობენ ბათუმში, პერიოდულად მართავენ საპროტესტო აქციებს, ხან აჭარის მთავრობის შენობის შესასვლელთან და ხან ბათუმის მერიასთან. ეს ის კატეგორიაა, ვისაც „იაფი სახლის“ პროგრამით სარგებლობა იმის გამო არ შეუძლია, რომ გადახდისუნარიანი არ არის. ამ ოჯახებში არიან როგორც ასაკოვანი, ასევე მცირეწლოვანი ბავშვები და შშმ პირები.
„ბათუმელების“ ინფორმაციით, ბათუმში 3000-მდე უსახლკარო ოჯახია.
ამის პარალელურად, როგორც აჭარის მთავრობის ბალანსზე, ასევე ბათუმის მერიის საბინაო ფონდში, ასობით ბინაა, რომლებიც წლებია მერიას დაკეტილი აქვს. ამ ბინების გასაცემად მერიას, ისევე როგორც მთავრობას, კრიტერიუმები აქვს დაწესებული.
გარდა ამისა. ავარიული სახლების პროგრამის ფარგლებში სამშენებლო პროექტის განაშენიანების კოეფიციენტის გაზრდის შემთხვევაში მშენებელი ვალდებულია ნამატი ფართობის 10 პროცენტი მერიას გადასცეს. უფრო მარტივად რომ ავხსნათ, თუ მშენებელს დადგენილი კოეფიციენტის მიხედვით 8-სართულიანი სახლის მშენებლობა შეეძლო და კოეფიციენტის გაზრდის შემთხვევაში 10-სართულიანი სახლი ააშენა, ამ ნამატი ფართობის 10% მან მერიას უნდა გადასცეს.
კოეფიციენტის გაზრდის შემთხვევაში ნამატი ფართობის 10 პროცენტი მერიის საკუთრებაში გადადის არამხოლოდ ავარიული სახლების, არამედ ნებისმიერ სხვა შემთხვევებშიც, თუ პროექტის კოეფიციენტის გაზრდა სჭირდება მშენებელს. ამას კანონი აწესებს ერთგვარი კომპენსაციის სახით. თუმცა, მაკომპენსირებელი ღონისძიება სხვაც შეიძლება იყოს, მაგალითად, სკვერის მოწყობა, სოციალურად დაუცველი ოჯახებისთვის ინდივიდუალური სახლების აშენება და ასე შემდეგ, ეს მუნიციპალიტეტსა და მშენებელს შორის შეთანხმების საგანია.
ამ დრომდე არსებული პრაქტიკით, ბათუმის მერია მშენებლებს, რომლებიც კონკრეტულ მიწის ნაკვეთებზე მასშტაბური მშენებლობის პროექტებისთვის კოეფიციენტის გაზრდაზე თანხმობას იღებენ, ძირითადად ნამატი ფართობის 10 პროცენტის გადაცემაზე უთანხმდება. ამას განაშენიანების დეტალურ გეგმებში ვკითხულობთ, რომლებსაც საკრებულო ამტკიცებს.
ავარიული სახლების პროგრამის გააქტიურების შემდეგ, ბათუმის საკრებულოს სხდომაზე ყველაზე ცოტა 3 განაშენიანების გეგმა და ამდენივე კონცეფცია შედის დასამტკიცებლად.
მერია ვალდებულია გაასაჯაროოს ინფორმაცია, თუ რა ფართობი მიიღო საბინაო ფონდში ან მომავალში მიიღებს K2 კოეფიციენტის გაზრდის სანაცვლოდ; ხომ არ არის შესაძლებელი, რომ ამ ფართობების ხარჯზე ბიუჯეტიდან სოციალური სახლებისა და ავარიული სახლების ჩანაცვლებისთვის საჭირო თანხა დაიზოგოს ან ამ დაზოგილი თანხით უფრო მეტი სოციალური სახლი აშენდეს, ბათუმში უსახლკარობის პრობლემები რომ გადაიჭრას.
ოფიციალური მონაცემებით, რაც „ბათუმელებმა“ მერიიდან 2024 წელს მიიღო, ბათუმის მერიის მიერ გაცემული მშენებლობების ნებართვებისა და სამშენებლო კომპანიებთან გაფორმებული ხელშეკრულებების თანახმად, მერიისათვის გადასაცემი ფართობი იმ დროისთვის 5 394,73 კვ.მეტრი იყო. ეს ასაშენებელი ან მშენებარე ფართობია, რომელიც მერიამ მომავალში უნდა მიიღოს. მერიის ინფორმაციით, ეს სხვადასხვა ფართობის მქონე 35 ბინა და 75 აპარტამენტია [1897.2 კვ მეტრი საცხოვრებელი ბინა, ხოლო, 3497.53 აპარტამენტი].
იმის გათვალისწინებით, რა ოდენობის და მასშტაბის მშენებლობებზეც გაფორმდა შეთანხმებები, ეს ციფრი – 5 394,73 კვ.მეტრი ფართობი, რომელსაც მერია საბინაო ფონდში ელოდება, ბევრად მეტი უნდა იყოს.
მერიის სერვისცენტრებში უსახლკაროს სტატუსის მაძიებელთა განაცხადების მიღება 2023 წლის 6 თებერვალს დაიწყო. ბათუმის ტერიტორიაზე უსახლკაროდ რეგისტრაციის წესი, რომელიც მოიცავს უსახლკარო პირად და უსახლკარო ოჯახად რეგისტრაციის კრიტერიუმებს, პროცედურასა და რეგისტრაციის შესახებ განაცხადის ფორმას ბათუმის საკრებულომ 2022 წლის ბოლოს დაამტკიცა, შემდეგი კი რამდენჯერმე დააზუსტა.
