ყოველ ოთხშაბათს 10:10 საათზე რადიო კომერსანტი თავის მსმენელს სთავაზობს რუბრიკას „შენი საგადასახადო მრჩეველი“.
„შენი საგადასახადო მრჩეველი“ - „კომერსანტისა“ და კომპანია „გრანთ თორნთონის” ერთობლივ პროექტს წარმოადგენს.
5 ივლისის გადაცემა, რომელსაც „გრანთ თორნთონ საქართველოს“ უფროსი საგადასახადო კონსულტანტი დავით ღავთაძე უძღვებოდა მოგების გადასახადის ესტონურ მოდელს მიეძღვნა.
რას წარმოადგენს მოგების გადასახადის ესტონური მოდელი და როდის ამოქმედდა ის
მოგების გადასახადის ესტონური მოდელი ამოქმედდა 2017 წლიდან. ამ მოდელით მოქმედებენ რეზიდენტი საწარმოები გარდა კომერციული ბანკისა, საკრედიტო კავშირისა, სადაზღვევო ორგანიზაციისა, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციისა და სესხის გამცემი სუბიექტებისა. ზემოაღნიშნული კრედიტის გამცემი სუბიექტებისათვის მოქმედებს მოგების გადასახადის წლიური მოდელი.
ესტონური მოდელის მიხედვით მოგების გადასახადის გადამხდელია რეზიდენტი საწარმო და არარეზიდენტი საწარმო, რომელიც საქართველოში საქმიანობს მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით.
მოგების გადასახადის საანგარიშო პერიოდია კალენდარული თვე, განაკვეთი 15 პროცენტია და დასაბეგრი თანხა მიიღება დაბეგვრის ობიექტის ოდენობის 0.85-ზე გაყოფის შედეგად.
რეზიდენტი საწარმოს მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია:
- განაწილებული მოგება;
- გაწეული ხარჯი ან სხვა გადახდა, რომელიც ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაკავშირებული არ არის;
- უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება/მომსახურების გაწევა ან/და ფულადი სახსრების გადაცემა;
- ზღვრულ ოდენობაზე მეტად გაწეული წარმომადგენლობითი ხარჯი.
არარეზიდენტი საწარმოს, რომელიც საქართველოში საქმიანობას მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით ახორციელებს, მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია მისი მუდმივი დაწესებულების საქმიანობიდან გამომდინარე, განხორციელებული განაცემი ან გაწეული არაეკონომიკური ხარჯი.
განვიხილოთ დაბეგვრის ობიექტები, კერძოდ უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება ან მომსახურების გაწევა და ზღვრულ ოდენობაზე გადაჭარბებით გაწეული წარმომადგენლობითი ხარჯი:
უსასყიდლოდ მიწოდებად ითვლება საქონლის მიწოდება ან მომსახურების გაწევა, რომლის მიზანი არ არის მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღება. სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის ან/და ძირითადი საშუალების დანაკლისი ითვლება მისი გამოვლენის მომენტში ამ საქონლის უსასყიდლოდ მიწოდებად.
საქართველოს საგადასახადო კოდექსი განსაზღვრავს შემთხვევებს, როდესაც, საქონლის ან მომსახურების უსასყიდლოდ მიწოდების მიუხედავად, ოპერაცია მოგების გადასახადით არ იბეგრება, მაგალითად:
- კალენდარული წლის განმავლობაში საქველმოქმედო ორგანიზაციაზე გაცემული შემოწირულება, რომელიც მის მიერ წინა კალენდარული წლის განმავლობაში მიღებული წმინდა მოგების 10 პროცენტს არ აღემატება;
- უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება, მომსახურების გაწევა ან ფულადი სახსრების გადაცემა, რომელიც დაბეგრილია გადახდის წყაროსთან;
- სახელმწიფოსათვის, მუნიციპალიტეტისათვის ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება, მომსახურების გაწევა ან/და ფულადი სახსრების გადაცემა და ა.შ.
მაგალითისათვის განვიხილოთ საწარმო რომელმაც ჩაატარა ინვენტარიზაცია რის შედეგადაც გამოვლინდა 3000 ლარის ღირებულების საქონლის დანაკლისი. საწარმო ვალდებულია დანაკლისის აღმოჩენის თვეს მოგების გადასახადის დეკლარაციაში ასახოს და დაბეგროს აღნიშნული დანაკლისი.
წარმომადგენლობითი ხარჯის გაწევა მოგების გადასახადით იბეგრება იმ შემთხვევაში თუ იგი გადააჭარბებს წლიურ ზღვრულ ნორმას. ეს უკანასკნელი კი შეადგენს წინა კალენდარული წლის განმავლობაში მიღებული შემოსავლის 1 პროცენტს, ხოლო თუ გაწეული ხარჯი აღემატება მიღებულ შემოსავალს − გაწეული ხარჯის 1 პროცენტი. მაგალითად: თუ კომპანიამ 2022 წელს მიიღო შემოსავალი 500 000 ლარი და გასწია ხარჯი 600 000 ლარი, მისი 2023 წლის წარმომადგენლობითი ხარჯის ზღვრული ოდენობაა 6 000 ლარი, რადგან ხარჯის ოდენობამ გადააჭარბა შემოსავალს. შესაბამისად, თუ კომპანიამ 2023 წელს გასწია 8000 ლარის წარმომადგენლობითი ხარჯი, ის ვალდებულია მოგების გადასახადით დაბეგროს 2000 ლარი.
მოგების გადასახადისაგან გათავისუფლების წესს განსაზღვრავს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 99-ე მუხლი.
საწარმო ვალდებულია მოგების გადასახადის დეკლარაცია საგადასახადო ორგანოს წარუდგინოს ყოველთვიურად არაუგვიანეს საანგარიშო თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვისა და ამავე ვადაში გადაიხადოს ის.
