აშშ-ში, კერძოდ სან-ფრანცისკოს ხიდთან არსებულ ეროვნულ პარკთან თეთრი შენობა დგას, რომელსაც გოტიკური სტილის რვა კოლონა ამშვენებს. ერთ დროს ეს ქრისტიანული მეცნიერების ეკლესია იყო, ახლა კი ციფრული ბიბლიოთეკის, “ინტერნეტის არქივის“ სახლია.
ორგანიზაციას პროგრამული უზრუნველყოფის ინჟინრები და ბიბლიოთეკარები მართავენ. „ინტერნეტის არქივს“ აქვს ფუნქცია სახელად The Wayback Machine, რომლითაც შეგვიძლია ბოლო 30 წელიწადში ინტერნეტში არსებული საიტების მონახულება. ამას ყოველდღიურად მილიონობით ადამიანი იყენებს, მათ შორის, აკადემიკოსები და ჟურნალისტები, რომელთათვის კვლევების ჩასატარებლად უმნიშვნელოვანესია საარქივო ინფორმაცია და ამისთვის „ინტერნეტის არქივი“ მოსახერხებელი და კომფორტულია.
-
The Wayback Machine ბევრისთვის ინტერნეტის ცოცხალი ისტორიაა და გასულ თვეს მის მიერ შენახული ვებსაიტების გვერდების რაოდენობამ 1 ტრილიონს მიაღწია.
ყოფილი ეკლესიის მთავარ საკურთხეველს ინტერნეტ არქივის თანამშრომლების ათობით ქანდაკება ამშვენებს
„ჩვენ აქ ვართ, რათა შემოვინახოთ ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რა მოხდა. ეს აუცილებელია, რომ ხალხს შეეძლოს სწავლა და უკეთესი მომავლის შექმნა“ - , ამბობს „ინტერნეტის არქივის“ დამაარსებელი, ბრუსტერ კეილი.
მისი თქმით, შენობა იმიტომ შეიძინეს, რომ ის ეგვიპტეში არსებული ალექსანდრიის ბიბლიოთეკის სიმბოლოდ მიაჩნია. „ის იყო პირველი შემთხვევა, როცა ვიღაცამ სცადა შეეგროვებინა ყველაფერი, რაც ადამიანებს ოდესმე დაუწერია. ახლა კი ამის ადგილი ინტერნეტია, და მისი ორგანიზაცია ინტერნეტის ბიბლიოთეკის ფუნქციას ასრულებს“ -“, აცხადებს კეილი.
ბრიუსტერ კეილმა პირველი არქივი 1996 წელს შექმნა
„ინტერნეტის არქივი“ რამდენიმე გამოწვევის წინაშე დგას, მათ შორის, პოლიტიკური და ხელოვნური ინტელექტის მიერ შექმნილი AI ჩატბოტების გამო, ახლა მათ უწევთ ვებსაიტებთან ერთად, ხელოვნური ინტელექტის მიერ შექმნილი კონტენტის შენახვაც, მაგალითად, ChatGPT-ის მიერ გაცემული პასუხები და ა.შ.
არქივში დაახლოებით 200 ადამიანია დასაქმებული: ინჟინრები, არქივისტები, ბიბლიოთეკარები და სხვები.
გარდა ამისა, პოლიტიკური ფაქტორიც მოქმედებს „ინტერნეტის არქივზე“.
„ბიბლიოთეკები ყოველთვის სამიზნეში არიან. ახალ ტიპებს არ უყვართ ძველის შემონახვა. ამიტომ უნდა გამოვიყენოთ მომენტი და შემოვინახოთ განსხვავებული შეხედულებები,“ - ამბობს კეილი.
