ხშირად ისმის, რომ დრო, როდესაც უნივერსიტეტის დიპლომი თითქმის გარანტირებულ სამსახურს ნიშნავდა, უკვე წარსულს ჩაბარდა. დამწყები პოზიციები, რომლებიც ათწლეულების განმავლობაში კურსდამთავრებულთა შრომის ბაზარზე შესვლის მთავარ კარიბჭეს წარმოადგენდა, დღეს სწრაფად ქრება. ეს პოზიციები ოდესღაც ახალგაზრდა პროფესიონალებს საყრდენს სთავაზობდა – გამოცდილების დაგროვების, შემოსავლის მიღებისა და გრძელვადიანი კარიერის განვითარების შესაძლებლობას. თუმცა ეს გზა დღეს სულ უფრო მეტად იშლება და განათლებული ახალგაზრდების მთელ თაობას სამუშაო ბაზარზე შესვლის ნათელი გზის გარეშე ტოვებს.
თანამედროვე კურსდამთავრებულები ბოლო პერიოდის ერთ-ერთ ყველაზე რთულ შრომის ბაზარს ებრძვიან, განსაკუთრებით დამწყები პოზიციების კუთხით. შრომის სტატისტიკის ბიუროს (BLS) მონაცემებით, 2025 წლის აგვისტოში ბაკალავრის ხარისხის მქონე 20-24 წლის პირთა შორის უმუშევრობის მაჩვენებელი 9.3%-ს შეადგენდა, რაც თითქმის ორჯერ აღემატება საერთო უმუშევრობის დონეს. LinkedIn-ის კვლევის თანახმად, აშშ-ში დამწყებ პოზიციებზე დაქირავება 2020 წლის მარტთან შედარებით 23%-ით შემცირდა, რაც აღემატება საერთო დაქირავების 18%-იან კლებას.
დამატებით, კოლეჯებისა და დამსაქმებლების ეროვნული ასოციაციის 2023 წლის კვლევამ აჩვენა, რომ კურსდამთავრებულთა მხოლოდ 60%-ზე ნაკლებს ჰქონდა სამსახური დიპლომის მიღებიდან ექვსი თვის შემდეგ. ამის მიზეზს წარმოადგენს ეკონომიკური გაურკვევლობის, კორპორატიული ხარჯების შემცირებისა და მზარდი ავტომატიზაციის კომბინაცია.
კაპიტალის გაძვირებასთან ერთად – რაც მუდმივად მაღალი საპროცენტო განაკვეთების შედეგად მოხდა – კომპანიები ხელახლა აფასებენ ყველა ხარჯს. ასეთ პირობებში დამწყები პოზიციები ხშირად პირველი მსხვერპლი ხდება. ეს პოზიციები ვერ იძლევა მყისიერ შედეგებს, საჭიროებს ტრენინგებსა და ადაპტაციას, და მათი სრული ეფექტიანობის მიღწევას დრო სჭირდება. ახალგაზრდა კადრების დაქირავების ნაცვლად, კომპანიები არჩევენ სამუშაოს გადანაწილებას არსებულ გუნდებზე, ხელოვნური ინტელექტის მეტად გამოყენებას, ან უბრალოდ ვაკანსიის განუსაზღვრელი ვადით გადადებას.
როგორია ფრილანსერული სტატისტიკა
Upwork-ის „სამომავლო სამუშაო რესურსის ინდექსის“ კვლევის მიხედვით, კვალიფიციური ზეტ თაობის წარმომადგენლების 53% უკვე ფრილანსით არის დაკავებული, რაც საგრძნობლად აღემატება ფრილანსერების საერთო 28%-იან მაჩვენებელს.
უფრო მეტიც, ზეტ თაობის ფრილანსერების 53% სრულ განაკვეთზე მუშაობს და ხშირად რთულ, სტრატეგიულ პროექტებს ასრულებს ისეთ სფეროებში, როგორიცაა ხელოვნური ინტელექტი, კრეატიული დიზაინი და ბიზნეს-კონსულტაცია. ეს არ არის მხოლოდ დროებითი გამოსავალი – ისინი რეალურ კარიერას აშენებენ. საყურადღებოა ისიც, რომ ზეტ თაობის ფრილანსერებს თითქმის ორჯერ უფრო ხშირად აქვთ სამაგისტრო ხარისხი, ვიდრე მათ ტრადიციულად დასაქმებულ თანატოლებს.
ისინი ფრილანსს ასევე იყენებენ სწრაფი პროფესიული ზრდისთვის. ისინი კლიენტებს უკავშირდებიან, აწარმოებენ კონტრაქტებზე მოლაპარაკებებს, უზრუნველყოფენ შედეგებს და რეალურ დროში ადაპტირდებიან. ეს არ არის მხოლოდ ზედაპირული უნარების გამოყენება, რაც ჩვეულებრივ დამწყებ პოზიციებს ახასიათებს. ეს მეწარმეობის ინტენსიური კურსია.
როგორ ეხმარება ფრილანსერობა უნარების გამომუშავებაში
ის თვისებები, რომლებსაც დამსაქმებლები ეძებენ – მედეგობა, შემოქმედებითობა და ინიციატივა – უფრო ეფექტურად ვითარდება ფრილანსის დროს, ვიდრე ტრადიციულ სამუშაო გარემოში. ფრილანსი არ არის მხოლოდ სამსახური, არამედ თვითგანათლების პროცესია. იგი ასწავლის უნარებისა და იდეების ეფექტურად წარდგენას, რადგან ყველა პროექტი წინადადებით იწყება. ის ავითარებს დროის მართვას, რადგან არ არსებობს ზედამხედველი – გრაფიკის მართვა მთლიანად ფრილანსერის პასუხისმგებლობაა. ის ავითარებს თვითადვოკატირების უნარს, რაც მოითხოვს საკუთარი ღირებულების დამაჯერებლად შეფასებას, საზღვრების დაწესებას და პროექტის მოცულობის უკონტროლო ზრდის პრევენციას. დამატებით, ის პერსონალურ ბრენდინგს პრაქტიკულ უნარად აქცევს, რადგან ფრილანსერი ერთდროულად არის საკუთარი რეზიუმე, პორტფოლიო და რეპუტაცია.
ვერავინ შეძლებს ადამიანის ისე წარმოჩენას, როგორც საკუთარი თავი, და სრულგანაკვეთიანი პოზიციების უმეტესობა ამ უნარს ვერ ავითარებს. ეს რეალობა კვლევითაც დასტურდება: Upwork-ის მონაცემებით, ზეტ თაობის ფრილანსერები აჩვენებენ შინაგანი მოტივაციის, თვითგამორკვევისა და კრეატიული კმაყოფილების უფრო მაღალ დონეს, ვიდრე მათი სრულგანაკვეთიანი თანატოლები. ბევრი მათგანი უფრო მჭიდრო კავშირს გრძნობს თავის სამუშაოსთან.
მიუხედავად იმისა, რომ ხელოვნური ინტელექტის მიერ სამუშაო ადგილების გაუქმების შესახებ ბევრს საუბრობენ, ზეტ თაობის ფრილანსერები ტექნოლოგიური განვითარების წინა ხაზზე დგანან. ისინი მნიშვნელოვნად უფრო ხშირად იყენებენ გენერაციული ხელოვნური ინტელექტის ინსტრუმენტებს – 61% ტრადიციულად დასაქმებული თანატოლების 41%-თან შედარებით.
სწორედ ეს უნარებია საჭირო ზეტ თაობისთვის არა მხოლოდ დღევანდელ შრომის ბაზარზე გადასარჩენად, არამედ ხვალინდელ ეკონომიკაში წარმატების მისაღწევად.
ფრილანსი იძლევა შემოსავლის მიღების საშუალებას შრომის ბაზრის გაურკვევლობის პერიოდში, რეალური გამოცდილების პორტფოლიოს შექმნის შესაძლებლობას და ბიზნესის, კომუნიკაციისა და ლიდერობის უნარების იმაზე სწრაფად განვითარებას, ვიდრე ეს შესაძლებელია ბევრ დამწყებ პოზიციაზე.
წყარო: Fastcompany, marketer.ge
