ტრანსპორტის გამართულად ფუნქციონირება ნებისმიერი ურბანული გარემოს განვითარებისა და ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად ერთ-ერთი ძირითადი კომპონენტია. ტრანსპორტი არა მხოლოდ ფიზიკური გადაადგილების საშუალებაა, არამედ სოციალური და ეკონომიკური კავშირების განმტკიცების მძლავრი ფაქტორია, რაც ხელს უწყობს ქალაქის კულტურულ და ეკონომიკურ განვითარებას. სატრანსპორტო ქსელი უზრუნველყოფს მოქალაქეების სამსახურში, სკოლაში, დასვენებისა და გართობის ადგილებში სწრაფი და კომფორტული გადაადგილების შესაძლებლობას, რაც განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია დიდი ქალაქების შემთხვევაში.
თბილისის საზოგადოებრივი ტრანსპორტი მოიცავს მეტროს, ავტობუსებს, მიკროავტობუსებსა და საბაგირო გზებს. ამ სისტემის მართვასა და ოპერირებას თბილისის სატრანსპორტო კომპანია ახორციელებს, რომელიც 1966 წლიდან ფუნქციონირებს და თბილისის მერიის საკუთრებაა. თბილისის სატრანსპორტო კომპანია ოპერირებს 101 ავტობუსის მარშრუტს, რომლებიც ფარავს ქალაქის სხვადასხვა უბნებსა და მიმდებარე ტერიტორიებს. ავტობუსების ქსელი კი მოიცავს 2034 გაჩერებას.
თბილისის საზოგადოებრივ ტრანსპორტზე საუბრისას, ძირითადად, ორ მასშტაბურ პრობლემას გამოყოფენ ხოლმე:
- მეტროს სისტემის გადატვირთულობა და ინფრასტრუქტურული ხარვეზები: თბილისის მეტროს ვაგონები ხშირად გადატვირთულია, განსაკუთრებით პიკის საათებში, რაც მგზავრებს არაკომფორტულ პირობებში ამყოფებს. მეტროსადგურების ინფრასტრუქტურა კი ასაკთან ერთად მოძველდა, რაც დამატებით ხარვეზებს იწვევს.
- ავტობუსების დაბალი გამტარუნარიანობა და გადატვირთული მარშრუტები: თბილისის ავტობუსების ნაწილი არ არის საკმარისად დიდი, რომ დააკმაყოფილოს მგზავრების რაოდენობა. ხშირად მარშრუტები გადატვირთულია, განსაკუთრებით დილასა და საღამოს საათებში, რაც მგზავრების დისკომფორტს იწვევს. ასევე, მარშრუტების განრიგი ხშირად არ შეესაბამება მოსახლეობის საჭიროებებს.
ამასთანავე, მოსახლეობისთვის პრობლემაა ღამის საათებში საზოგადოებრივი ტრანსპორტის არარსებობა. ღამის 12:00 საათის შემდეგ ავტობუსები, სამარშრუტო ტაქსები და მეტრო მუშაობას წყვეტს, გარეთ დარჩენილ მოქალაქეებს კი სახლამდე ან ფეხით უწევთ წასვლა, ან საკუთარი მანქანით ან ტაქსის საკმაოდ ძვირად ღირებული სერვისით უნდა ისარგებლონ.
თბილისისგან განსხვავებით, მსოფლიოს მრავალ ქალაქში საზოგადოებრივი ტრანსპორტი ღამითაც ფუნქციონირებს, რათა უზრუნველყოს მოქალაქეების გადაადგილება 24 საათის განმავლობაში. ქვემოთ მოცემულია რამდენიმე ასეთი ქალაქი:
- ნიუ-იორკი, აშშ: ნიუ-იორკის მეტროპოლიტენი მუშაობს 24/7 რეჟიმში, რაც მგზავრებს საშუალებას აძლევს ქალაქში ნებისმიერ დროს გადაადგილდნენ.
- ლონდონი, დიდი ბრიტანეთი: ლონდონის მეტროს ზოგიერთი ხაზი, როგორიცაა ცენტრალური და ვიქტორია, პარასკევს და შაბათს ღამის საათებშიც მუშაობს.
- ბერლინი, გერმანია: ბერლინის მეტრო (U-Bahn) და S-Bahn პარასკევს და შაბათს ღამით უწყვეტად მუშაობს.
- ტოკიო, იაპონია: ტოკიოს მეტრო მუშაობს დაახლოებით 05:00-დან 01:00 საათამდე, მაგრამ ავტობუსები ხელმისაწვდომია ღამის საათებშიც.
- ამსტერდამი, ნიდერლანდები: ამსტერდამში მთელი ღამე მუშაობს საზოგადოებრივი ტრანსპორტი.
ეს იმ ქალაქების მცირე ჩამონათვალია, სადაც ღამით საზოგადოებრივი ტრანსპორტით გადაადგილება მარტივად შეგიძლიათ. თბილისში კი ამის საშუალება დღეისათვის არ არსებობს. თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ რამდენიმე წლის წინ, 337 ნომერი ავტობუსი ღამითაც ემსახურებოდა მოქალაქეებს სადგურის მოედნიდან აეროპორტის მიმართულებით. კოვიდ პანდემიის გამო აღნიშნული ღამის მარშრუტი გაუქმდა და მას შემდეგ არ ამოქმედებულა. უფრო მეტიც, ამ ეტაპზე თბილისში ღამის ტრანსპორტის განვითარება არ იგეგმება.
წყარო: um.ge
