ნავთობის ფასებმა მნიშვნელოვნად იკლო. ერთი ბარელის ღირებულება 64.5 დოლარამდე შემცირდა. ასეთი დაბალი ნავთობის ფასი ბოლოს 2021 წელს აგვისტოში იყო. ნავთობის გაიაფებას ტრამპის განცხადებას უკავშირებენ, რომელიც მან ტარიფების შესახებ გააკეთა. დონალდ ტრამპის მიერ ტარიფების დაწესების შესახებ განცხადების დროს ერთი ბარელი ნედლი ნავთობი WTI 72 დოლარი ღირდა.
„ნავთობპროდუქტების იმპორტიორთა კავშირის“ პრეზიდენტი „კომერსანტთან“ აცხადებს, რომ მსოფლიო პოლიტიკა ბიზნესზე გავლენას ახდენს და სანავთობო ბაზრისთვის სტაბილურობა საჭიროა. ვახტანგ იობაშვილის განცხადებით, რისკები რამდენიმე ფაქტორს უკავშირდება. ერთია ნავთობის მომპოვებელი ქვეყნების გადაწყვეტილებები, რომლებიც მოპოვების მასშტაბებს დამოუკიდებლად განსაზღვრავენ და ხშირად ბაზარზე დეფიციტს ხელოვნურად ქმნან. ეს კი ყველაზე მეტად ნავთობის შემსყიდველ ქვეყნებზე აისახება და აქ ნავთობპროდუქტების ფასი ძვირდება.
,,ბიზნესმა რამდენიც არ უნდა ამტკიცოს, რომ ის პოლიტიკის გარეშეა, ვერანაირად ვერ ავუვლით გვერდს პოლიტიკას. დიდი პოლიტიკა წარმოქმნის მთელს მსოფლიოში ცვლილებებს. საჭიროა მსოფლიო სანავთობო ბაზარზე ერთხელ და სამუდამოდ ითქვას ის, რომ საჭიროა წესრიგი და ასე ფასის უპრაკუნოდ აწევა და დაწევა არ უნდა ხდებოდეს. უნდა იყოს სტაბილურობა და წესრიგი. ჩვენნაირი არასანავთობო ქვეყნები მთიანად დამოკიდებულია მსოფლიო სანავთობო ბაზრებზე. ანუ მოიმატებს იქ, მოიკლებს იქ, რაიმე ცვლილებები მოხდება იქ. ეს აუცილებლად გავლენას ახდენს ყველა მომხმარებელ ქვეყანაზე. ზუსტად მომხმარებელ ქვეყანაზე და არა მწარმოებელ ქვეყანაზე. როდესაც ე.წ. ოპეკის, სანავთობო ქვეყნები შეიკრიბებიან და იტყვიან მოვუკლოთ მოპოვებას, ან ავწიოთ ფასი, წარმოიდგინეთ, ყველა ის რაოდენობა რომელიც დააკლდა მსოფლიო სანავთობო ბაზარს ის უარყოფითად მოქმედებს მსოფლიოში ნავთობის ფასებზე. იქმნება დეფიციტი და ამიტომ.’’- აცხადებს ვახტანგ იობაშვილი.
კიდევ ერთი რისკი შესყიდული ნავთობის მოცულობაა. ვახტანგ იობაშვილი აცხადებს, რომ საქართველოში იმ მოცულობის ნავთობპროდუქტებს არ მოვიხმართ რამდენის შესყიდვასაც ყველაზე მცირე პარტიის პირობებშიც კი ნავთობმომპოვებელი ქვეყნები ითხოვენ. მას საუდის არაბეთის მაგალითი მოჰყავს, რომელიც ყველაზე მცირე პარტიაში 50 ათასი ტონა პროდუქციის შესყიდვას ითხოვს. ვახტანგ იობაშვილი განმარტავს, რომ ამ ოდენობით ნავთობის შეძენა ქართული კომპანიებისთვის ხელსაყრელი არ არის, რადგან მოხმარება გაცილების ნაკლებია. კომპანიები კი ფინანსური ზარალის რისკის ქვეშ დგებიან.
,,მეორე ფაქტორი, რომელიც არ არის გამოსარიცხი. პრობლემაა ხელშეკრულებაში ჩადებული მინიმალური და მაქსიმალური პარტიები. საზღვაო ტრანსპორტით საუდის არაბეთიდან რომ გადმოიტანო ის არ მოგცემს იმ რაოდენობას, რომელიც მისაღებია ჩვენი ბიზნესისთვის. მთავარია არ შემოვიტანოთ ის რაოდენობა იმ ფასში, რომ შემდგომ მე ფასი გამექცეს ან მოიმატოს, ან მოიკლოს და ამან გავლენა იქონიოს. ჩვენ შემოგვაქვს იმდენი რაც გვაწყობს და რასაც მოვერევით. დიდი სანავთობო ქვეყნები, ვთქვათ საუდის არაბეთი, 50 ათას ტონაზე ნაკლებს არ მოგცემს. მინიმალურ პარტიას. 50 ათას ტონას საქართველოში ვერ ერთი კომპანია ვერ აწევს. ეს ძალიან ბევრია. რომ გამოვთვალოთ, თუ რას მოვიხმართ ერთი თვის განმავლობაში ბენზინი იქნება, დიზელი იქნება თუ სხვა ნავთობპროდუქტი იქნება, იქიდან გამომდინარე ეს ჩვენთვის ძალიან დიდი რაოდენობაა. ზღვიდან გადმოტანის დროს პროდუქტს გზაში უსწრებს ფასთა სხვაობა. ეს არის ძალიან დიდი რისკფაქტორი, რომ კომპანია არ დაზარალდეს ფინანსურად.’’- განმარტავს ვახტანგ იობაშვილი.
რისკები უკავშირდება ტრანსპორტირებასაც, რადგან ზღვებსა და სრუტეებში მშვიდი ვითარება არ არის. შემსყიდველ ქვეყნებს კი ტრასპორტირების დროს ბევრი ფაქტორის გათვალისწინება უწევთ. ვახტანგ იობაშვილი ამბობს, რომ საზღვაო ტანკერებით გადაზიდვები სახიფათოა. ხშირად საეჭვოა, რამდენად უსაფრთხოდ შეძლებს შემსყიდველი კომპანია ზღვებისა და სრუტეების მშვიდად გავლას.
,,მაგალითს მოვიყვან, როდესაც ზღვებში, სრუტეებში არ არის სიწყნარე, არ არის პოლიტიკურად სიმშვიდე, ბუნებრივია ამას მოჰყვება კატაკლიზმები და ცვლილებები. უნდა დასტაბილურდეს ყველაფერი და უნდა შევიდეს წესრიგის ჩარჩოში. თუ ეს სტაბილიზაცია გაგრძელდება მსოფლიო სანავთობო ბაზრებზე ეს უფრო მეტ სიკეთეს მოუტანს მომხმარებელ ქვეყნებს. რადგან დასტაბილურდება ფასები და იქნება წესრიგი. წარმოიდგინეთ, საზღვაო ტანკერი, რომელსაც გადააქვს ნავთობი, ის გაივლის თუ არა წითელ ზღვას, გაივლის თუ არა ამ თუ იმ ზღვებს, არავინ არ იცის. მოულოდნელობით არის სავსე ყველაფერი. ზოგი ბანდიტია, წარმოიდგინეთ რა ხდება. არეულობაა მსოფლიოში. ეს უნდა დალაგდეს. მსოფლიო სანავთობო ბაზრის პირველი სტაბილიზაციის წამალი არის მშვიდობა და წესრიგი. შავ ზღვაზეც კი არ გვაქვს სტაბილური მოვლენები. ყველა კომპანია ფიქრობს სად გავიდე? როგორ გამოვიდე? იქ არაფერი არ მოხდეს. ეს ყველაფერი ძაბავს სიტუაციას. დაძაბულ სიტუაციას არასდროს არ მოაქვს კარგი და დადებითი ეკონომიკური მოვლენები.’’- აცხადებს ვახტანგ იობაშვილი.
