ერთ დროს, ანტარქტიდა მწვანე და აყვავებული მიწა იყო, პრეისტორიული სიცოცხლით გადავსებული. ძნელი წარმოსადგენია, მაგრამ კილომეტრობით სისქის ყინულის ქვეშ, დღემდე ჩამარხულია უძველესი ლანდშაფტი, რომელიც ადამიანის თვალს არასოდეს უნახავს.
არასოდეს, მაგრამ ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ ის ჩვენთვის სამუდამოდ უცნობი იქნებოდა. უკვე წლებია, ბრიტანეთის ანტარქტიკული კვლევის პროგრამა სამხრეთის ყინულოვანი კონტინენტის თავზე სპეციალური საჰაერო ხომალდებით ახორციელებს გადაფრენებს; იყენებენ რადარებს, ბგერის ტალღებსა და გრავიტაციულ რუკებს, რათა დაადგინონ კონტინენტის ქვენაფენი ქანების ფორმა.
მათ მიერ შექმნილი ანტარქტიდის ყინულქვეშეთის რუკა ამ დროისათვის ყველაზე დეტალურია — დატანილია მთის ქედები, უძველეს მდინარეთა კალაპოტები, ღრმა აუზები და დაბალი, ვრცელი ვაკეები.
მკვლევართა ჯგუფის განცხადებით, ეს რუკა მეცნიერებს უმნიშვნელოვანეს ცნობებს მიაწვდის, რათა დაადგინონ ის კომპლექსური ურთიერთქმედება, რაც ანტარქტიდის მიწასა და ყინულს შორის მიმდინარეობს კლიმატის ცვლილების გამო ამ კონტინენტის ცვლილების პირობებში. მკვლევართა ჯგუფს გლაციოლოგი ჰემიშ პრიტჩარდი ხელმძღვანელობდა.
„ეს გახლავთ ფუნდამენტური ინფორმაცია რომელიც ეფუძნება ჩვენ მიერ გამოყენებულ კომპიუტერულ მოდელებს; ვარკვევდით, როგორ გაგრძელდება კონტინენტზე ყინულის დინება ტემპერატურის მატებასთან ერთად. წარმოიდგინეთ წებოვანი სიროფი მიწის ნამცხვარზე — ყველა ნახვრეტი, ამონაშვერი განსაზღვრავს სად და რა სისწრაფით წავა სიროფი. ასეა ანტარქტიდის შემთხვევაშიც: ზოგიერთი ქედი ყინულის დინებას შეაკავებს, ღრუებსა და გლუვ ნაჭრებში კი ყინულის მოძრაობა აჩქარდება“, — ამბობს პიტჩარდი.
