ლოგისტიკის ექსპერტების მტკიცებით, ანაკლიის პორტის პროექტის შეჩერება ყველაზე მეტად რუსეთს აწყობს. როგორც ჩანს, ამ შესაძლებლობას ჩვენი ჩრდილოელი მეზობელი მაქსიმალურად იყენებს და ამჯერად ოლიის და ასტრახანის ნავსადგურების სიმძლავრეების გაზრდაზე აქტიურად მუშაობს. როგორც სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრში "კომერსანტს" უხსნიან, ამით რუსეთი ცდილობს, ყაზახური და თურქმენული ნავთობნაკადის და საკონტეინერო ტვირთების სრულად მიმართვას ვოლგა-დონისსარხის დანიშნულებით და, თუ გავითვალისწინებთ, იმ გარემოებას, რომ რუსეთი პარალელურად ამუშავებს, ვოლგა - დონის სამდინარო არხის მთელი წლის განმავლობაში სამდინაროდ გადაქცევას (სადღეისოდ ზამთრის პერიოდში ნაოსნობა შეჩერებულია), სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრში ამტკიცებენ, რომ ახლო პერსპექტივაში, რუსეთი სრულად დაეუფლება ცენტრალური აზიის ტვირთნაკადს და ფაქტიურად უფუნქციოდ დატოვებს საქართველოზე გამავალ სატრანსპორტო დერეფანს, პირველ რიგში, რკინიგზასა და ნავსადგურებს.

"ანაკლიის ნავსადგურის მშენებლობის გაურკვეველი ვადით გადავადების პარალელურად, რუსეთი დროს არ კარგავს და გეგმაზომიერად ავითარებს კასპიის ზღვის ჩრდილოეთით, არსებული მცირე სიმძლავრეების მქონე ოლიიის და მახაჩკალის ნავსადგურებს. რუსეთის ორივე ნავსადგური ვოლგა დონის სამდინარო არხით უკავშირდება შავ ზღვას და შემდგომ ევროპულ ნაწილს, კასპიის ზღვაზე კი აზერბაიჯანს, თურქმენეთს და ყაზახეთს. ოლიის და მახაჩკალის ნავსადგურები, კასპიის ჩრდილოეთით, ვოლგადონის დელტაში არიან განლაგებულნი და მცირე ტონაჟიანი გემებით, რეგულარულ გადაზიდვებს ახორციელებენ აზერბაიჯანის, თურქმენეთის და ყაზახეთის ნავსადგურებთან. რუსეთის ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს მიმდინარე წლის სექტემბრის განკარგულებით, კასპიის ზღვის ჩრდილოეთით გაიცა ნებართვა ოლიის და მახაჩკალის ნავსადგურების განვითარების შესახებ. გამოიყო სათანადო ინვესტიციები და განისაზღვრა პროექტის განმახორციელებელი კონტრაქტორი კომპანია. პროექტით გათვალისწინებულია ოლიის ნავსადგურში თანამედროვე საკონტეინერო ტერმინალის მშენებლობა და 2030 წლისათვის ნავსადგურის გამტარუნარიანობის 8 მლნ. ტონამდე გაზრდა. ასტრახანის ნავსადგურში, რომელიც ძირითადად აქცენტირებულია ნავთოპროდუქტების გადამუშავებაზე, გათვალისიწნებულია 13 000 ტონა ტვირთამწეობის გემების დაუბრკოლებლივ მისაღებად. ხოლო სანავთობო შესანახი სიმძლავრეების 4 მლნ.ტონამდე გაზრდა. აღნიშნული პროექტების განხორციელებით, კერძოდ, ოლიის და ასტრახანის ნავსადგურების სიმძლავრეების გაზრდით, რუსეთი ცდილობს, ყაზახური და თურქმენული ნავთობნაკადის და საკონტეინერო ტვირთების სრულად მიმართვას ვოლგადონი სარხის დანიშნულებით, თუ გავითვალისწინებთ, იმ გარემოებას, რომ რუსეთი პარალელურად ამუშავებს, ვოლგა - დონის სამდინარო არხის მთელი წლის განმავლობაში სამდინაროდ გადაქცევას (სადღეისოდ ზამთრის პერიოდში ნაოსნობა შეჩერებულია), ახლო პერსპექტივაში შესაძლებელია რუსეთი სრულად დაეუფლო სცენტრალური აზიის ტვირთნაკადს და ფაქტიურად უფუნქციოდ დატოვოს საქართველოზე გამავალი სატრანსპორტო დერეფანი, პირველ რიგში რკინიგზა და ნავსადგურები," - უხსნის "კომერსანტს" საქართველოს სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრის პრეზიდენტი, პაატა ცაგარეიშვილი. მისი მტკიცებით, რუსეთმა აგრესიული სატრანსპორტო და ლოგისტიკური პოლიტიკით მოახერხა ტვირთი აერთვა ბალტიისპირა ქვეყნებისთვის და ექსპერტი დარწმუნებულია, საქართველოს შემთხვევაში, ეს სულაც არ გაუჭირდება, მით უფრო, იმ პირობებში, როცა სატრაბსპორტო-ლოგისტიკური პოლიტიკა ქვეყანაში ინერტულია.

"რუსეთის გეგმაზომიერი ქმედებები, ახალი არ არის, კერძოდ, ბალტიის ზღვაზე რუსეთმა საკუთარ ნავსადგურებში, სანქპეტერბურში, კალინინიგრადში, ვისოცკში, უსტ-ლუგაში, ახალი სიმძლავრეების შექმნით, პრაქტიკულად დააკარგვინა ბალტიის ნავსადგურებს და მათ რკინიგზებს ტვირთები, ადვილი წარმოსადგენია, რომ პერსპექტივაში ასეთ პირობებში, როდესაც, საქართველოში გაურკვეველი ვადით, გაჩერებულია ანააკლის პროექტი, ანალოგიურ ვითარებაში აღმოჩნდეს საქართველოზე გამავალი სატრანსპორტო დერეფანი. გასათვალისწინებელია ის გარემოებაც, რომ რუსეთი მაქსიმალურად დაინტერესებულია, (მისი საგარეო პოლიტიკის შემადგენელი ნაწილია), საქართველოში სატრანსპორტო აქტივების გაუფასურებით, რადგანაც ტვირთების არარსებობის და ინფრასტრუქტურის დაუტვირთაობის პირობებში, მცირე ფინანსებით იქნება შესაძლებელი დაეუფლო, ამა თუ იმ ქვეყნის სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურას. ბუნებრივია, ასეთ ვითარებაში, როდესაც შენი კონკურენტი მაქსიმალურად ავითარებს სატრანსპორტო დერეფნის გასწვრივ ინფრასტრუქტურას, შენ კი, ინერტულ მდგომარეობაში ხარ, პირველ რიგში, ქვეითდება შენი კონკურენტუნარიანობა და ირიბად, ავტომატიურად ექცევი მისი ნეგატიური, გადაწყვეტილებების ზეგავლენის ქვეშ,"  - გვეუბნება ექსპერტი. 

2022 წლის ბიუჯეტის პირველადი პროექტიდან  ირკევა, რომ მომავალი წლის ბიუჯეტში  ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის განვითარებისთვის 1.5 მლნ ლარია გათვალისწინებული. ბიუჯეტის პროექტის განმარტებითი ბარათის მიხედვით, მომავალ წელს გათვალისწინებულია საქართველოს მთავრობის მიერ ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის პროექტის განვითარების ხელშეწყობა და ახალი საინვესტიციო ხელშეკრულებების მონიტორინგი. 

შეგახსენებთ ანაკლიის პორტის მშენებლობის მოკლე რაკურსს: მიმდინარე წლის მაისში გაირკვა, რომ ანაკლიის პორტის ტვირთნაკადების პროგნოზსა და ბიზნეს მოდელს MTBS-ი განაახლებს. ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის განვითარების სააგენტომ კონტრაქტიც გააფორმა ავტორიტეტულ საერთაშორისო საკონსულტაციო კომპანია MTBS-სთან (Maritime & Transport Business Solutions B.V.).

ის, რომ ანაკლიის პორტისთვის საერთაშორისო საკონსულტაციო კომპანიას არჩევდნენ, ჯერ კიდევ აპრილის ბოლოს ითქვა. მაშინვე დაანონსდა, რომ ანაკლიის ღრმაწყლოვან პორტზე კონკურსი 2021 წლის პირველ ნახევარში გამოცხადდებოდა.

ცნობისთვის, ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის მშენებლობა 2017 წლის დეკემბერში დაიწყო. პორტის პირველი ფაზის მშენებლობის დასრულება და პირველი გემების მიღება 2020 წლის ბოლოსკენ იგეგმებოდა. თუმცა . ღრმაწყლოვანი პორტი ანაკლიის განვითარების კონსორციუმს უნდა აეშენებინა, თუმცა2020 წლის 9 იანვარს მთავრობამ მას ხელშეკრულება შეუწყვიტა და პორტის ასაშენებლად ახალი ინვესტორის ძებნა დაიწყო.

2020-25 წლებში საქართველოში დაგეგმილ $20-25 მლრდ საინვესტიციო პროექტებში ანაკლიის პორტის პროექტიც შეტანილია და მასზე 1.7 მილიარდია გათვალისწინებული. ანუ  ანაკლიის პორტი კვლავ მთავრობის პრიორიტეტებში სახელდება.  2021 წლის ბიუჯეტის პროექტის თანახმად, მთავრობა ანაკლიის ღრმაწყლოვან პორტთან დამაკავშირებელი ავტომაგისტრალისა და რკინიგზის პროექტის განვითარებაში 10 მილიონი ლარის ჩადებას გეგმავს. ამავე პროექტის თანახმად, 2022-2024 წლებში გზასა და რკინიგზაზე 225 მილიონი ლარი არის გათვალისწინებული.

რა დანაკლისია საქართველოსთვის ანაკლიის პორტის არქონა, ნახეთ აქ. 

ავტორი: ბელა გელაშვილი