„ ხორბლის ფასთან და იმპორტთან დაკავშირებით პრობლემას ვერ ვხედავთ, თუ რუსეთის მხრიდან ადმინისტრაციულად  არ შეიცვალა სიტუაცია კორონავირუსის ფონზე“ - საქართველოს ხორბლისა და პურ-პროდუქტების ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორი ლევან სილაგავა რუსული ხორბლის გაძვირებასთან დაკავშირებულ აჟიოტაჟს უსაფუძვლოდ მიიჩნევს და აღნიშნავს, რომ საქართველოში ხორბლის ფასი არ გაიზრდება.

რამდენიმე დღის წინ, რუსული მედიის ცნობით, ერთი ტონა ხორბალი 170, 5 დოლარამდე გაძვირდა, მაშინ როცა ერთი ტონა URAL-ის ტიპის ნავთობი, დღევანდელი კურსით, 164 დოლარი ღირს. აქამდე რუსულ ბაზარზე ერთი ტონა ხორბალი 155 დოლარი ღირდა.  რუსული ხორბლის ფასის მკვეთრი მატების მიზეზად პროდუტზე გლობალური მოთხოვნის ზრდა და რუბლის შესუსტება სახელდება.

ლევან სილაგავა „კომერსანტთან“ ხორბლის ბაზრის ანალიზისას განმარტავს, რომ რუსული ხორბლის ფასის ცვლილება ისეთი მძაფრი არ ყოფილა ბოლო პერიოდში, როგორიც ნავთობის ფასის ვარდნა იყო, ამან გამოიწვია შეშფთება საზოგადოებაში. მისივე თქმით, საქართველოში ხორბლის ფასი არ გაიზრდება, რადგან რუსეთში წელს კარგი მოსავლის მოლოდინია.  

„რუსეთში ხორბალი ძალიან მცირედით გაძვირდა და ეს მსოფლიოში არსებული აჟოტაჟის გამო იყო. პრესაში დაიწერა, რომ რუსეთში ხორბლის ფასმა ნავთობის ფასს გადააჭარბა -  სინამდვილეში ნავთობის ფასი სერიოზულად დაეცა მსოფლიო ბაზრებზე და მათ შორის რუსეთში, ის ჩამოვიდა ხორბლის ფასზე დაბლა. ეს იყო ნავთობის ფასის დაცემა და არა ხორბლის ფასის მომატება. ივნისისთვის რუსეთში კარგი მოსავლის მოლოდინია და მარაგებიც აქვთ.“- აღნიშნა ასოციაციის ხელმძღვანელმა.

ყველაზე ცუდი სურათის შემთხვევში, არის თუ არა ქვეყანაში ხორბლის საკმარისი მარაგი და განიხილება თუ არა ახალი ბაზრების ათვისება, ამასთან დაკავშირებით ლევან სილაგავამ აღნიშნა, რომ არსებული მარაგი ქვეყანას 2 თვე ეყოფა და ტვირთის შემოტანაც შეუფერხებლად მიმდინარეობს. ამასთან, ახალი კონტრაქტებისა და სავალუტო რისკების დაზღვევის პროგრამით ხორბლისა და შემდგომ მისგან მიღებული პროდუქტის ფასის მომატება მოსალოდნელი არ არის.

„ჩვენ ახლა გვაქვს 90 000 ტონამდე ხორბლის მარაგი, ეს არის 2 -2,5 თვის სამყოფი პროდუქტი ქვეყნისთვის. ამას ემატება, ახალი კონტრაქტები, დატვირთული გემები, რომელიც გზაშია. უკრაინის პორტებიც გვაქვს და განიხილება ყაზახური ბაზარიც, შესაბამისად, ჩვენ ხორბლის გარეშე არ დავრჩებით. უნდა აღინიშნოს, რომ მიმდინარეობს მუშაობა სხვა ქვეყნებთან, როგორებიცაა ამერიკა და  კანადა. გუშინ გამოიცა სავალუტო რისკების გადაზღვევის შესახებ დადგენილება - ეს არის მექანიზმი, რომლის მეშვეობითაც  პირველადი მოთხოვნილების 9 პროდუქტი, მათ შორის ხორბალი და ფქვილი ერთ დოლარზე 3 ლარის კურსით შეგვიძლია შევიძინოთ. ვხედავთ, რომ ლარი ცუდ მდგომარეობაშია და ასეთი კურსი კარგი გადაზღვევაა. რამდენიმე კომპანია ჩვენი ასოციაციიდანაც ჩაერთო. ასე, რომ ორი ფაქტორი, რომელიც ხორბლის იმპორტზე მოქმედებს მისი საბაზრო ფასი და სავალუტო კურსი, მეტნაკლებად რეგულირდება და არ არის მოლოდინი, რომ ხორბლის ფასი ქვეყანაში გაიზრდება.“-  განმარტა ლევან სილაგავამ.

შეგახსენებთ, რომ საქართველოს მთავრობამ „პირველადი მოხმარების სასურსათო პროდუქტებზე ფასების შენარჩუნების სახელმწიფო პროგრამა“ დაამტკიცა. პროგრამა ითვალისწინებს ბენეფიციარებისთვის 2020 წლის 15 მარტიდან 2020 წლის 15 მაისის ჩათვლით, საქართველოში პროდუქტების იმპორტის მიზნით, უცხოურ ვალუტაში (აშშ დოლარი და ევრო) გაწეული ხარჯის სავალუტო კურსით მიღებული ცვლილების სუბსიდირებას. ამ მიზნით, სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ბიუჯეტიდან 10 მილიონი ლარი გამოიყოფა.

პროგრამის მიზანია პირველადი მოხმარების სასურსათო პროდუქტებზე ფასების შენარჩუნება. ასეთია ცხრა სახეობის პროდუქტი – ბრინჯი, მაკარონის ნაწარმი, წიწიბურა, მზესუმზირის ზეთი, შაქარი, ხორბალი, ხორბლის ფქვილი, რძის ფხვნილი და ლობიო.

სუბსიდიით ბენეფიციარი ისარგებლებს იმ შემთხვევაში, თუ ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი ოფიციალური გაცვლითი კურსის შესაბამისად, კონვერტაციის დღეს, 1 აშშ დოლარის ღირებულება 3 ლარს, ხოლო ევროს შემთხვევაში – 1 ევროს ღირებულება – 3.3 ლარს აღემატება.

ამავე დადგენილების მიხედვით, ბენეფიციარი ვალდებულია, პროგრამის ფარგლებში იმპორტირებული პროდუქციის რეალიზაციისას შეასრულოს პროგრამის პირობები და ამ პროდუქტებზე არ გაზარდოს ფასი. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბენეფიციარს დაეკისრება მიღებული სუბსიდიით განსაზღვრული თანხის უკან დაბრუნება და პირგასამტეხლო მიღებული სუბსიდიის თანხის ოდენობით, მაგრამ არანაკლებ 10 000 ლარისა.

მარიამ მორგოშია