„ხარაგაულში, ინფრასტრუქტურული ობიექტების მნიშვნელოვანი ნაწილი შესრულდა დაგვიანებით ან საერთოდ არ დასრულებულა“-ამის შესახებ ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის 2017-2018 წლების ბიუჯეტებით გათვალისწინებული პროგრამების შესაბამისობის აუდიტშია მითითებული.

დოკუმენტის თანახმად, 2017-2018 წლებში მუნიციპალიტეტმა, ინფრასტრუქტურული პროექტების მოსაწყობად, გააფორმა 56 ხელშეკრულება, 6 ჯამური ღირებულებით − 15,254.9 ათასი ლარი. შესწავლის შედეგად გამოვლინდა, რომ ინფრასტრუქტურული პროექტების მოწყობის პროცესი განხორციელდა ხარვეზებით, კერძოდ, ობიექტების მნიშვნელოვანი ნაწილი შესრულდა დაგვიანებით ან საერთოდ არ დასრულებულა. ამასთანავე, ხელშეკრულებების შესრულების მდგომარეობა 2018 წელს მნიშვნელოვნად არის გაუარესებული 2017 წელთან შედარებით. პროექტების შესახებ ინფორმაცია მოცემულია ცხრილში:

ინფორმაცია ინფრასტრუქტურული პროექტების შესრულების შესახებ.

აუდიტის ჯგუფმა მერიის წარმომადგენლებთან ერთად დაათვალიერა 2017-2018 წლებში მოწყობილი პროექტები. გამოვლინდა, რომ 5,208.3 ათასი ლარის ღირებულების საგზაო სამუშაოები შესრულებული იყო უხარისხოდ და აღენიშნებოდა დაზიანებები. აღნიშნული ხარვეზები გამოწვეულია მუნიციპალიტეტის მხრიდან მიღებული არაეფექტიანი გადაწყვეტილებებით, კერძოდ, პროექტების დაგეგმვის, შესრულებისა და კონტროლის ეტაპები არ არის წარმართული იმგვარად, რომ სამუშაოები შესრულდეს ხარისხიანად და დროულად.

2018 წლის 13 აპრილს, მერიამ ხელშეკრულება გააფორმა ამხანაგობა „ნიუ გრუფთან/NEW GROUP“,7 სოფელ უბისაში ბეტონის გზის მოწყობისათვის. 2019 წლის 25 თებერვალს მერიამ ჩაიბარა შესრულებული სამუშაოები ღირებულებით − 112.3 ათასი ლარი. 2019 წლის 11 ივლისს, აუდიტის ჯგუფმა, მერიის წარმომადგენელთან ერთად დაათვალიერა აღნიშნული ობიექტი. შედეგად გამოვლინდა, რომ გზის მნიშვნელოვანი ნაწილი დაზიანებულია, მათ შორის, გარკვეულ მონაკვეთზე საერთოდ არ შეინიშნება ბეტონის საფარი.

პასუხისმგებელი პირის განმარტებით, გზა დაზიანდა 2019 წლის მარტში. აღნიშნულ ტერიტორიაზე საქართველოს საავტომობილო გზების დეპარტამენტის მიერ მიმდინარეობს ხევი-უბისა-შორაპანი-არგვეთის გზატკეცილის უბისა-შორაპნის (F3) მონაკვეთის მშენებლობის სამუშაოები. ახლადმოწყობილი გზის მნიშვნელოვანი ნაწილი მოექცა სამშენებლო არეალში და ტერიტორიის მოსწორების დროს დაიფარა მიწით, ასევე მასზე უნდა მოეწყოს მაგისტრალის ხიდის ბურჯები.

დარჩენილი გზის გარკვეული მონაკვეთები დაზიანებულია მძიმე ტექნიკის გადაადგილების შედეგად. საკითხის შესწავლით გამოვლინდა, რომ საავტომობილო გზების დეპარტამენტის წერილით მერიას 2018 წლის 31 ოქტომბერს ეთხოვა პროექტის შეთანხმება, რაც იმავე წლის  8 ნოემბერს, განხორციელდა მერის ბრძანების საფუძველზე. სამუშაოების ტექნიკური ზედამხედველის შპს „საინჟინრო მონიტორინგის ჯგუფის“ სამუშაოთა წარმოების ჟურნალების ჩანაწერების შესწავლით გაირკვა, რომ ამ დროისთვის ობიექტზე შეტანილი იყო 300 კუბ.მ ქვიშა-ხრეში და დაგებული იყო მხოლოდ 7 კუბ.მ ბეტონი.

სამუშაოების ძირითადი ნაწილი10 ჩატარდა 2018 წლის 8 ნოემბრის შემდეგ, მიუხედავად იმისა, რომ მერიისთვის ცნობილი იყო აღნიშნულ ტერიტორიაზე ავტომაგისტრალის მშენებლობის შესახებ. დასკვნა აუდიტის მიმდინარეობისას აღნიშნული გზის მნიშვნელოვანი ნაწილი დაზიანებულია და არ ფუნქციონირებს. აღნიშნული განპირობებულია იმით, რომ მერიამ არასათანადოდ წარმართა გზის მოწყობის სამუშაოები, რადგან ცნობილი გახდა რა მისთვის ინფორმაცია აღნიშნულ ტერიტორიაზე მაგისტრალის მშენებლობის შესახებ, მას უნდა შეეწყვიტა სამუშაოები. ამით, მუნიციპალიტეტი თავიდან აიცილებდა მნიშვნელოვანი ოდენობის საბიუჯეტო სახსრების არაეფექტიან ხარჯვას.

2017-2018 წლებში მუნიციპალიტეტის მიერ განხორცილებული 56 შესყიდვიდან შესყიდვის ობიექტის მიწოდების ვადები გაზრდილია 33 შემთხვევაში, მათ შორის დაუსაბუთებლად 19 შემთხვევაში. მათგან 15 − ვერც გაზრდილ ვადაში დასრულდა. წარმოდგენილი დოკუმენტაციის მიხედვით, ვადების ცვლილების მიზეზად ძირთადად დასახელებულია სახარჯთაღრიცხვო ცვლილებები, არახელსაყრელი კლიმატური პირობები და ცუდი რელიეფი. აუდიტის ჯგუფმა შეისწავლა ვადის გადაწევის საჭიროება ცალკეული ხელშეკრულებისათვის. შედეგად გამოვლინდა, რომ უმრავლეს შემთხვევაში მიწოდების ვადების ზრდა სათანადოდ არ არის არგუმენტირებული. კერძოდ, სამუშაოების მიმდინარეობის პროცესში ადგილი არ ჰქონია რაიმე სახის ფორსმაჟორულ სიტუაციას. მოსალოდნელი კლიმატური პირობებისა და საშუალო სტატისტიკური ნალექიანი ამინდების შესახებ ხელშეკრულების გაფორმების მომენტისათვის ცნობილი იყო როგორც შემსყიდველის, ასევე მიმწოდებლისათვის. შესაბამისად, სამუშაოების დასრულების ვადები ძირითად გაზრდილია დაუსაბუთებლად, მაგალითად:

• 2017 წლის 16 ივნისს, მერიამ ხელშეკრულება გაუფორმა შპს „მიმდემს“, სოფელ ვახანში ბეტონის გზის მშენებლობისათვის, ღირებულებით 460.0 ათასი ლარი. 13 სამუშაოების მიწოდების ვადად განისაზღვრა 2017 წლის 14 ოქტომბერი. ხელშეკრულების ფარგლებში მიწოდების ვადა გაიზარდა 2-ჯერ და საბოლოოდ განისაზღვრა 2017 წლის 20 დეკემბერი. პირველად, მიწოდების ვადა გაიზარდა 47 დღით და მიზეზად მოყვანილია რთული რელიეფი. მეორედ მიწოდების ვადა გაიზარდა 20 დღით. კომპანიამ წერილობით მოითხოვა ვადის გადაწევა, რადგან ვერ ხერხდებოდა ახალდაგებულ გზაზე ტექნიკის გადაადგილება გვერდულების მოსაწყობად, ასევე შეთანხმდა გაუთვალისწინებელი ხარჯის ფარგლებში სამუშაოების ჩატარება. ვადის გადაწევა არცერთ შემთხვევაში არ არის დასაბუთებული, რადგან სატენდერო დოკუმენტაციის მიხედვით, მონაწილეს/პრეტენდენტს ტენდერში მონაწილეობის მისაღებად უნდა დაეთვალიერებინა შესასრულებელი ობიექტი, გადაეღო სურათები და აეტვირთა შესყიდვების სისტემაში, შესაბამისად, რელიეფის შესახებ კომპანიისთვის ცნობილი იყო წინასწარ. ამასთანავე, სატენდერო დოკუმენტაციითა და ხელშეკრულებით განსაზღვრულ მიწოდების ვადაში ისედაც იყო გათვალისწინებული გვერდულების მოწყობა და გაუთვალისწინებელი ხარჯის ფარგლებში სამუშაოების შესრულება. ამდენად, აღნიშნული მიზეზებით ვადის გადაწევა არაობიექტურია.

• 2018 წლის პირველ მაისს, მერიამ გააფორმა ხელშეკრულება ამხანაგობა „ნიუ გრუფთან/NEW GROUP“, სოფელ დეისის გზის რეაბილიტაციისათვის ღირებულებით 531.9 ათასი ლარი. 14 მიწოდების ვადად განისაზღვრა 2018 წლის 27 ოქტომბერი. ხელშეკრულებაში ვადის ზრდისთვის ცვლილება შევიდა 2-ჯერ და საბოლოო ვადად განისაზღვრა 2018 წლის 30 დეკემბერი. პირველად მიწოდების ვადა გაიზარდა უამინდობის მოტივით, 32 კალენდარული დღით, 2018 წლის 28 ნოემბრამდე.

26 ნოემბერს მიმწოდებელმა კვლავ მიმართა მუნიციპალიტეტს ვადის გადაწევის მოთხოვნით, რადგან გზის სიგანე ყველგან 4 მეტრი არ გამოდიოდა, 15 ეკონომიით და გაუთვალისწინებელი ხარჯებით გადაწყდა დამატებითი გზის მოწყობა, რის გამოც ვადა გადაიწია ერთი თვით - 2018 წლის 30 დეკემბრამდე.

აღსანიშნავია, რომ მერიის მხრიდან ვადის გადაწევა ხორციელდებოდა დაუსაბუთებლად, არაობიექტური მიზეზებით, იმ პირობებში, როდესაც საერთოდ არ იყო წარმოდგენილი ფორმა №2 და ხელშეკრულების შესრულება 0% იყო.

მიმწოდებელმა ვერც ახალ ვადაში დაასრულა სამუშაოები და ხელშეკრულება შეწყდა მიწოდების ვადის გასვლიდან 8 თვის შემდეგ - 2019 წლის სექტემბერში აუდიტის მიმდინარეობის დროს. თუკი მუნიციპალიტეტი აღნიშნული 19 ხელშეკრულების ფარგლებში ვადებს არ გადასწევდა დაუსაბუთებელი და არაობიექტური მიზეზებით, მიმწოდებლებისათვის დარიცხული საჯარიმო თანხა ვადების დარღვევისათვის იქნებოდა 259.1 ათასი ლარი.

 დასკვნა

მუნიციპალიტეტი სათანადოდ არ აკონტროლებდა ხელშეკრულებით განსაზღვრული პირობების დაცულობას და არ ატარებდა საკმარის ღონისძიებებს სამუშაოების დროულად დასასრულებლად. სამუშაოების დასრულების ვადები, ხშირ შემთხვევებში, გაზრდილია დაუსაბუთებლად, სათანადო არგუმენტაციის წარმოდგენის გარეშე, რითაც შემსყიდველი ორგანიზაციისათვის გაუარესებულია ხელშეკრულების პირობები. მუნიციპალიტეტს, სუბიექტური ფაქტორების გამო, არ უნდა გაეზარდა სამუშაოების მიწოდების ვადა და მიმწოდებლებზე უნდა გაევრცელებინა ხელშეკრულებით განსაზღვრული საჯარიმო სანქციები.

სოფო ქსოვრელი