მსოფლიოში კორონავირუსის მსხვერპლთა რაოდენობამ 2 მლნ.-ს მიაღწია, თუმცა, ეს მხოლოდ ოფიციალურად - რეალობა კი ბევრად უფრო მძიმეა - 59 ქვეყნაში შექმნილი მდგომარეობის ანალიზი ცხადყოფს, რომ პანდემიის გამო 2,8 მლნ. ადამიანი გარდაიცვალა.
ამ 59 ქვეყანაში სიკვდილიანობა წინა წლებთან შედარებით 12%-ით გაიზარდა და ამ შემთხვევების ნაწილი ერთი შეხედვით პანდემიასთან კავშირში არაა. მაგრამ ჯანდაცვის საკითხებში ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ ჭარბი სიკვდილიანობის მიზეზია კორონავირუსის ადრეულ სტადიებზე გარდაცვალების შემთხვევების არასაკმარისი რეგისტრაცია პანდემიის დასაწყისში.
სიკვდილიანობის ზრდა ასევე ვირუსის პანდემიის ირიბ შედეგებთანაა დაკავშირებული - კერძოდ, ჯანდაცვის სისტემის მუშაობის შეფერხებები და სხვა დაავადებებთან დაკავშირებით პაციენტთა მიმართვიანობის შემცირება.
ჭარბი გარდაცვალებების ორ მესამედზე ნაკლები პირდაპირ კოვიდ-19-თანაა დაკავშირებული, ერთ მესამედზე მეტი - ჯანდაცვის სისტემის უკიდურესი გადატვირთულობით გამოწვეულ ქაოსთან.
საბოლოო ჯამში, ამ ორივე ფაქტორმა გარდაცვალების 821 000 ჭარბი შემთხვევა გამოიწვია, რომელიც კოვიდ-სტატისტიკაში არ ფიგურირებს.
გაეროს პროგნოზებით, რომ არა პანდემია, 2020 წელს დედამიწაზე 59,2 მლნ. ადამიანის გარდაცვალება იყო მოსალოდნელი. ჯერ რთულია ზუსტი ციფრის დადგენა, ეს პროგნოზი რეალური სიკვდილიანობისგან რამდენად განსხვავდება. შესაძლოა, კორონავირუსმა ნაწილობრივ ამ ადამიანთა სიკვდილი დააჩქარა, ვინც 2020 წელს ისედაც, სხვადასხვა დაავადებებისგან მოკვდებოდა.
მაგრამ უკვე არსებული მონაცემები, კორონავირუსის ყველაზე ასაკოვანმა მსხვერპლებმაც კი საშუალოდ სიცოცხლის 1 წელს დაკარგეს.
აშშ-ს დაავადებათა კონტროლის ცენტრმა ქვეყანაში 457 000 ჭარბი გარდაცვალება დააფიქსირა, რაც საშუალოწლიურ მონაცემზე 10%-ით მეტია. მათ შორის 280 000-ზე მეტი ოფიციალური კორონავირუსს ემსხვერპლა. ცენტრის სტატისტიკის სამსახურის უფროსის რობერტ ანდერსონის თქმით, ეს ციფრი შესაძლოა რეალურ სიკვდილიანობაზე ნაკლები იყოს, რადგანაც პანდემიის დაწყებით სტადიაზე ტესტირება არასაკმარისად ტარდებოდა, დას ხშირ შემთხვევებში კორონავირუსით გარდაცვალების შემთხვევები გრიპს ან პნევმონიას ბრალდებოდა.
საფრანგეთში და ესპანეთში დეკემბრის დასაწყისისთვის კორონავირუსისგან სიკდვილიანობა ერთნაირი იყო, მაგრამ საფრანგეთში ჭარბი გარდაცვალების ყველა შემთხვევა ოფიციალურად კორონავირუსს უკავშირდებოდა, ხოლო ესპანეთში მხოლოდ ორი მესამედი.
სიკვდილიანობის საკითხებში ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ მადრიდი პანდემიისგან მოხუცთა თავშესაფრებში სიკვდილიანობას ნაკლებად აკვირდებოდა, ვიდრე პარიზი. სხვაობაც სწორედ ამან გამოიწვია.
ჭარბი სიკვდილიანობის მაჩვენებელი განვითარებადი ქვეყნებიდან ინფორმაციის მიღებასთან ერთად გაიზრდება. ისეთ ქვეყნებში, როგორც ინდოეთი ან ინდონეზია, გარდაცვალების შემთხვევების აღრიცხვა და კლასიფიცირება - ბევრად უფრო რთული ამოცანაა, ვიდრე ევროპაში ან ამერიკაში.
ირანში, რომელიც ვირუსისგან ასევე სერიოზულად დაზარალდა, მთავრობის მაღალჩინოსნები აცხადებენ, რომ შესაძლოა კორონავირუსისგან ოფიციალური დარეგისტრირებულ 56 000-ზე 3-ჯერ მეტი ადამიანი იყოს დაღუპული.
ისეთ ქვეყნებში, როგორც ავღანეთი, ვირუსის მსხვერპლთა რეალური რიცხვი შესაძლოა ოფიციალურად გამოცხადებულს მრავალჯერ აღემატებოდეს. WSJ-ს გათვლებში ასევე არ შევიდა აფრიკა, სადაც კორონავირუსით გარდაცვლილთა რაოდენობა საერთოდ უცნობი რჩება.
სამხრეთ აფრიკის რესპუბულიკის - მთავრობამ გამოაცხადა, რომ ქვეყანაში კორონავირუსისგან 22 000 ადამიანი გარდაიცვალა, თუმცა, ჭარბი სიკვდილიანობა ამ მაჩვენებელს თითქმის 2-ჯერ აჭარბებს.
Wsj.com
მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ
covid 19
