მსოფლიოში არსებული სამწუხარო სტატისტიკიდან გამომდინარე, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ჩვენ შედარებით ვახერხებთ გავუმკლავდეთ ამ გამოწვევებს, თუმცა არ გვაქვს მოდუნების ან თვითკმაყოფილების საფუძველი, – ამის შესახებ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, გიორგი გახარიამ მთავრობის სხდომაზე განაცხადა.როგორც გიორგი გახარიამ აღნიშნა, გამოწვევები ყოველდღიურად გაიზრდება.

„ჩვენ ვალდებულები ვართ, შესაბამისად მზად ვიყოთ ამ გამოწვევებზე საპასუხოდ. პირველ რიგში ჩვენ უნდა ვიზრუნოთ მოხუცებზე, ბავშვებზე და ერთმანეთზე. მთავრობის ყველა ორგანო 24 საათის განმავლობაში გადადის საგანგებო მუშაობის რეჟიმზე, განსაკუთრებით ეს ეხება ჯანდაცვის, შსს-ს, განათლების, იუსტიციის, საგარეო საქმეთა და ფინანსთა სამინისტროების შესაბამის უწყებებს, რომლებიც საქართველოს საზღვრებზე ფუნქციონირებენ“, – განაცხადა გიორგი გახარიამ.

შექმნილი სიტუაციიდან გამომდინარე, რა გადაწყვეტილებას მიიღებენ კერძო ბაღები უცნობია, თუმცა, ჯერ კიდევ გუშინ საღამომდე, მათ ნაწილს მუშაობა არ ჰქონდა შეჩერებული. სწორედ გუშინდელი ვითარებიდან გამომდინარე, „კომერსანტმა“ საქართველოში კორონავირუსის გავრცელებასთან დაკავშირებით სახელმწიფოს ქმედებებსა და მიდგომებზე იურისტი ლევან ალაფიშვილი ჩაწერა, რომელმაც პროცესი სამართლებრივ ჭრილში შეაფასა.  

„კერძო დაწესებულებებში, მათ შორის კერძო ბაღებში დაინფიცირების  შემთხვევის დაფიქსირების  დროს დადგება მთავრობის პასხუისმგებლობა, იმიტომ რომ კერძო დაწესებულება იტყვის, რომ მე შეზღუდვის ვალდებულება არ ჰქონდა, რადგან საგანგებო მდგომარეობა არ იყო გამოცხადებული.  აქედან გამომდინარე, ერთადერთი კომპეტენტური ორგანო,  რომელსაც საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადების და უფლებების შეზღუდვის კონსტიტუციით მინიჭებული კომპეტენცია აქვს, არის მხოლოდ და მხოლოდ მთავრობა და პრეზიდენტი ერთად.“ - იურისტი ლევან ალაფიშვილი საქართველოში კორონავირუსის გავრცელებასთან დაკავშირებით სახელმწიფოს ქმედებებსა და მიდგომებს „კომერსანტთან“ სამართლებრივ ჭრილში აფასებს.

„არსებული მდგომარეობიდან გამომდინარე, კერძო ბაღების მიმართ მოთხოვნები გამკაცრდება, – ამის შესახებ საქართველოს ჯანდაცვის მინისტრმა, ეკატერინე ტიკარაძემ ჟურნალისტებს რამდენიმე დღის წინ განუცხადა. თუმცა, როგორც ჩანს ბაღებისთვის სააღმზრდელო პროცესების შეჩერებას ჯანდაცვის სამინისტროს მიმართ მოთხოვნის სახე ჯერჯერობით არ აქვს.

„კომერსანტი“  რამდენიმე კერძო საბავშვო ბაღსაც დაუკავშირდა, მათი ნაწილი ამბობს, რომ მშობლების სურვილის გამო სასწავლო პროცესის შეჩერება არ იგეგმება, ნაწილი კრიზისულ მდგომარეობაზე ამახვილებს ყურადღებას, ნაწილმა კი საკუთარი ნებით გადაწყვიტა სააღმზრდელო პროცესის შეჩერება.

როგორც იურისტმა ლევან ალაფიშვილმა „კომერსანტთან“ განმარტა,  მსგავს სიტუაციაში ერთადერთი გადაწყვეტილების მიმღები ორგანო, რომელსაც ადამიანებისთვის კონსტიტუციით გარანტირებული უფლებების შეზღუდვა შეუძლია მთავრობაა, თუმცა საგანგებო სიტუაციის გამოცხადებისგან უწყება თავს იკავებს და კერძო დაწესებულებებისთვის არაფორმალური გაფრთხილებებით შემოიფარგლება.

„ეპიდემია  და სხვა საშიში დაავადებების გავრცელება  კონტიტუციით  საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადების საფუძველია და პასუხისმგებლობა რა თქმა უნდა სახელმწიფოსია. საგანგებო მდგომარეობა შეიძლება გამოცხადდეს როგორც მთლიანად ქვეყანაში, ასევე მის ცალკეულ ნაწილში, ანუ იქ სადაც რისკები მომატებულია. რატომ არის საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადება სამართლებრივად აუცლებელი? იმიტომ, რომ ამის შემდგომ შეუძლია მხოლოდ და მხოლოდ მთავრობას ადამიანებს შეუზღუდოს კონსტიტუციით გარანტირებული უფლებები, მაგალითად გადაადგილების უფლება. ამ მდგომარეობის საფუძველზე გამოცემულია პრეზიდენტის დეკრეტი, რომელიც ეხება ეპიდემიას საშიშ დაავადებებს და ეს არის საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადების მიზეზი.  იმის გათვალისწინებით, რომ მთავრობა არ იღებს ან თავს იკავებს საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებისგან,  მას უწევს არაფორმალურად რეკომენდაციის გაცემა და კერძო თუ სხვა დაწესებულებებთან თხოვნა-მითითება, რომ არ განაახლოს სწავლა თუ ფუნქციონირება.“ - ამბობს ალაფიშვილი.

საგანგებო სიტუაციის გამოცხადების მნიშვნელობა ალაფიშვილის თქმით 13 ივნისის ტრაგედიის დროსაც გამოიკვეთა, სადაც სახელმწიფომ შეცდომები დაუშვა და პროცესებს ლაგუნა ვერეს მიმდებარე ტერიტორიაზე ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა.

„ვირუსის გავრცელებაზე სამართლებრივი ტერმინების გამოყენებასთან დაკავშირებით ორი მნიშვნელოვანი საკითხია გასათვალისწინებელი. ამ დროს გამოიყენებენ ზოგჯერ „პანდემიას“, ზოგჯერ „ეპიდემიას“. მაგრამ ორივეს აქვს თავისი შინაარსი.ტერმინ „პანდემიას“ გამოყენება ერთი კონკრეტული ქვეყნის სამართლებრივ გადაწყვეტილებაზე არ არის დამოკიდებული ანუ, საქართველომ, რაღაც ვირუსი რომ „პანდემიად“ გამოაცხადოს, ეს მისი კომპეტენცია არ არის, ეს საერთაშორისო სამართლებრივი პროცედურის საკითხია და მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ უნდა მიიღოს ეს გადაწყვეტილება. განსხვავებული  მდგომარეობაა ეპიდემიასთან დაკავშირებით, რომელიც ჩვეულებრივი ცხოვრებისგან განხვავებულ მდგომარეობას ქმნის.  ეპიდემია ქვეყანაში  საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადების საფუძველია. მაგალითისთვის, თბილისის წყალდიდობის დროს იყო ყველა საფუძველი, რომ საგანგებო მდგომარეობა გამოცხადებულილყო, თუმცა ჩვენმა მთავრობამ ეს არ გამოაცხადა და ძალიან დიდი შეცდომაც დაუშვა. ერთი ადამიანის გარდაცვალება ლაგუნა ვერეს ტერიტორიაზე, რომელიც ვეფხვის თავდასხმას შეეწირა,  ჩვენი ხელისუფლების სამართლებრივი პასუხისმგებლობაა. ეს შემთხვევა სახელმწიფოს კისერზეა იმიტომ, რომ საგანგებო მდგომარეობა რომ გამოცხადებულიყო და იმ ტერიტორიაზე გადადგილება აკრაძლულიყო, ის ადამიანი იქ ვერ მოხვდებოდა. სამწუხაროდ ეს ვერ მოხერხდა.“ - აღნიშნა ლევან ალაფიშვილმა.

საქართველოში კორონავირუსით ინფიცირებულთაგან ერთ-ერთი ბავშვია. გავრცელებული ინფორმაციით, 12 წლის ბავშვი იტალიაში მყოფი იმ ჯგუფის წევრია, რომლებიც თვთიზოლაციაში იმყოფებოდნენ და ვირუსი განმეორებითი ტესტირებისას დაუდგინდათ. ამ ინფორმაციის გავრცელების შემდეგ, პრემიერ-მინისტრის ხელმძღვანელობით კორონავირუსთან დაკავშირებით მოქმედმა უწყებათაშორისმა საკოორდინაციო საბჭომ საქართველოს მასშტაბით სასწავლო დაწესებულებებში გამოცხადებული არდადეგები ამ ეტაპზე 1-ელ აპრილამდე გაახანგრძლივა.

მარიამ მორგოშია