მსოფლიოში 5 მარტის მდგომარეობით კოვიდვაქცინა 280 მლნ ადამიანმა უკვე გაიკეთა. ეს რიცხვი ინფიცირებულ პირთა რაოდენობას 2.42-ჯერ აღემატება. აცრები დაიწყო აზერბაიჯანშიც. რეგიონში ვაქცინის გარეშე საქართველო და სომხეთიღაა დარჩენილი.
პროცენტულად ყველაზე ბევრი - 99% ისრაელში აიცრა. რაოდენობრივად - 82 მლნ აშშ-ში. მდიდარ ქვეყნებთან ერთად აცრები, მცირე დოზით საქართველოზე ღარიბმა ქვეყნებმაც დაიწყეს, ისეთებმა როგორებიცაა: ბანგლადეში, ინდოეთი, პაკისტანი, სენეგალი, ზიმბამვე და გვატემალა. სამართლიანობა მოითხოვს აღინიშნოს ისიც, რომ სამხრეთ კორეაში, იაპონიასა და ახალ ზელამდიაში ვაქცინირებული მოსახლეობის წილი 0.5%-ზე ნაკლებია. თუმცა ამ ქვეყნებში თავად ვირუსის გავრცელებაც დაბალია. მოსახლეობის რაოდენობის გათვალისწინებით დადასტურებულ ინფიცირების შემთხვევათა რაოდენობით იაპონია 142-ე ადგილზე იმყოფება, კორეა 156-ეზე ახალი ზელანდია 191-ეზე, საქართველო კი მე-16-ზე.
უმეტეს შემთხვევაში მოსახლეობის დიდი წილი, პატარა ქვეყნებშია აცრილი, მაგრამ არსებობს 2 გამონაკლისიც: ბრიტანეთი - 32% და აშშ - 25%.
მართალია ისრაელში ვაქცინირებული მოსახლეობის წილმა 99%-ს მიაღწია, მაგრამ დღიურად ინფიცირების 4000-მდე შემთხვევა მაინც ფიქსირდება. ამის მიზეზი ისაა, რომ მათ ნაწილს ჯერ ვაქცინის 1 დოზა აქვს მიღებული, როცა იმუნიტეტის ჩამოსაყალიბებლად 2 დოზაა საჭირო. გარდა ამისა 2 დოზის შემდეგაც კი საუკეთესო ვაქცინის - ფაიზერის ეფექტიანობა 95%-ს შეადგენს, რაც საკმაოდ მაღალია, მაგრამ სრულყოფილ დაცვას მაინც ვერ უზრუნველყოფს.
მსოფლიოში კოვიდზე აცრები გასული წლის დეკემბერში დაიწყო. ზაფხულის თვეებში თბილისში აცხადებდნენ, რომ საქართველო ერთ-ერთი პირველი ქვეყანა იქნებოდა, სადაც ვაქცინა შევიდოდა. პირველები არ აღმოვჩნდით. შემდეგ დასახელდა ახალი თარიღი თებერვლის ბოლო კვირას საქართველოს COVAX-ის პლატფორმიდან 29 250 დოზა ვაქცინა უნდა მიეღო, რაც 14 625 ადამიანისთვის იქნებოდა მხოლოდ საკმარისი, მაგრამ ეს მიზერული რაოდენობაც ვერ მივიღეთ. როგორც კოვაქსში განმარტეს საქართველომ უბრალოდ კრიტერიუმები ვერ დააკმაყოფილა. კრიტერიუმებს კი ვაქცინის ავტორიზება და ზარალის ანაზღაურების შესახებ ხელშეკრულების გაფორმება წარმოადგენდა.
იანვარში განიხილებოდა ჩინური წარმოების ვაქცინის შემოტანის საკითხი, რასაც უარყოფითი რეაქცია მოჰყვა. ჩინური ვაქცინის Sinopharm-ის ეფექტიანობა 79%-ს შეადგენს, რაც Pfizer-თან შედარებით 16%-ით ნაკლებია, მაგრამ ამდენივეთი აღემატება AstraZeneca-ს, საქართველოში ძირითადად სწორედ ამ ვაქცინის შემოტანა იგეგმება. მას შემდეგ რაც აცრების დაწყების თარიღმა გაურკვეველი ვადით გადაიწია, ჩინური ვაქცინის შემოტანის საკითხი მარტში კვლავ აქტუალური გახდა. ტურიზმის სექტორის წარმომადგენლებმა ჩინური ან რუსული წარმოების ვაქცინის 100 000 ორმაგი დოზის შემოტანის შესახებ გამოთქვეს მზაობა. ერთი თვით ადრე ვაქცინის კომერციული გზებით შემოტანის საკითხიც აქტუალური გახდა. ინიციატივაზე ამირან გამყრელიძემ განაცხადა, რომ სახელმწიფო კომერციული ტესტირების მსგავსად არც მას აკრძალავდა, მაგრამ თავად მწარმოებლები აცხადებდნენ კერძო კომპნანიებთან მოლაპარაკებებზე უარს. დაავადებათა კონტროლის ხელძვანელი მართალი იყო, ვაქცინის ყველა ცნობილი მწარმოებელი ამ ეტაპზე მხოლოდ სახელმწიფოებთან და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ურთიერთობს.
ამჟამად მსოფლიოში ერთჯერადად 280 მლნ ადამიანია ვაქცინირებული და მათი რაოდენობა დღიურად 10 მლნ-ით იზრდება რაც ინფიცირებულთა რაოდენობის ზრდის ტემპს 22-ჯერ აღემატება. ამ პროპორციით საქართველოში დღიურად 8500-ზე მეტი აცრა უნდა კეთდებოდეს, თუმცა ვაქცინაციის გრაფაში ჯერჯერობით ნულები წერია. ვაქცინირებულ ადამიანთა რაოდენობა რომ სახელმწიფო იყოს ის ჩინენეთის, ინდოეთისა და აშშ-ის მშემდეგ მეოთხე იქნებოდა.
მთავრობის მიერ 21 იანვარს დამკციცებული ვაქცინაციის ეროვნული გეგმის მიხედვით, წლის ბოლომდე სრულწლოვანი მოსახლეობის 60% - 1.7 მლნ უნდა აიცრას. პრიორიტეტი ჯანდაცვის სფეროს წარმომასგენლებსა და 75 წელს გადაცილებულ პირებს ენიჭებათ. რიგში ბოლოს 18-54 წლის ასაკის ადამიანები დგანან. თეორიულად გეგმა აბსოლუტურად მისაღწევია. საამიროებმა და ისრაელმა უკვე გაუსწრეს მას. რამდენად განხორციელდება იგივე რეალობაში ძნელი სათქმელია. არსებული ვაქცინების გარდა კიდევ რამდენიმე ამჟამად კვლევის უკანასკნელ ფაზას გადის, მათმა გამოჩენამ შესაძლოა პროცესი დააჩქაროს.
გიორგი ელიზბარაშვილი
ვაქცინა
