საქართველოს მთავრობამ კორონავირუსის კრიზისის შედეგად ეკონომიკური ზიანის შესარბილებლად პირველ ეტაპზე ბიუჯეტიდან 1.2 მილიარდი ლარი გამოყო. აღნიშნულ  მასტიმულირებელ პაკეტში საუბარი იყო გაზრდილ ინფრასტრუქტურულ ხარჯებზე, გადასახადების გადავადებაზე და ტურიზმის სექტორისთვის შეღავათების დაწესებაზე. პირველ აპრილს კი პრემიერ-მინისტრმა განაცხადა, რომ ეკონომიკის სტიმულირებისთვის დამატებით 2 მილიარდი ლარი გამოიყო.

არსებულ ვითარებაში, როდესაც ბიუჯეტიდან ხარჯვითი ნაწილის კიდევ უფრო მეტად გაზრდა არის მოსალოდნელი, სპეციალისტების აზრით, მართალია 2020 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტი პირველ კვარტალში წარმატებით შესრულდა, თუმცა მეორე კვარტალში ამ მხრივ პრობლემები გარდაუვალია. ყველაზე სერიოზული დანაკლისი საშემოსავლო გადასახადის და დღგ-ს კუთხით არის მოსალოდნელი.

„ეკონომიკური პოლიტიკის კვლევის ცენტრის“ აღმასრულებელი დირექტორის მოადგილე ირინა გურული „კომერსანტთან“ საუბრისას ამბობს, რომ შესაძლოა სახელმწიფო ვერ ასცდეს იმას, რომ კრიზისის შედეგების ლიკვიდაციის პერიოდში ბიუჯეტი კიდევ უფრო ,,სოციალურად ორიენტირებული“ გახდეს. ეს კი დამატებით საგადასახადო წნეხს ქმნის, თუმცა, კრიზისის სიმწვავე და სიდიდე სახელმწიფოს ბიუჯეტის კუთხით მანევრირების საშუალებას თითქმის არ უტოვებს, ამიტომ თუ საკარანტინო მდგომარეობა დიდხანს გაგრძელდა, შესაძლოა,ბიუჯეტს რამდენიმე მილიარდი ლარიც კი მოაკლდეს.

„წლის დასაწყისიდან ბიუჯეტის შემოსულობები წარმატებით შესრულდა, თუმცა, მეორე კვარტალში მოსალოდნელია პრობლემები ყველა მიმართულებით, მათ შორის, საშემოსავლოს და დღგ-ს კუთხით. ბევრი ადამიანი,რომელიც დასაქმებული იყო მომსახურების სფეროში, ისინი გადასახადებს ბიუჯეტში ვეღარ შეიტანენ, ასევე შემცირდა აქციზიც, იქედან გამომდინარე, რომ ნავთობზე ფასი და მოხმარება კლებულობს, ამიტომ შემოსულობების მიმართულებით შემცირებას უნდა ველოდოთ. თუ საკარანტინო მდგომარეობა დიდხანს გაგრძელდა, შესაძლოა ბიუჯეტს რამდენიმე მილიარდი ლარიც კი მოაკლდეს. გარდა ამისა, მოსალოდნელია სოციალური ხარჯების გაზრდა, მიუხედავად იმისა, რომ ბიუჯეტის 30%-ზე მეტი ისედაც სოციალური მიმართულებით იხარჯება. ამ თვალსაზრისით, ბიუჯეტის დახმარების პაკეტი და მისი დაფინანსება უცხოური წყაროებიდან უნდა მოხდეს და ალბათ ფონს გასვლა ვერ მოხერხდება საერთაშორისო საფინანსო ორგანიზაციებისაგან ახალი დახმარების ან შეღავათის მიღების გარეშე. გამორიცხული არაა საგარეო დავალიანების ზრდაც, რაც გლობალურ მძიმე პირობებში ვალის მკვეთრი მატების პერსპექტივას აჩენს. როგორ განაწილდება მოძიებული თანხა, ამასთან დაკავშირებით ბევრი ინფორმაცია ჯერ არ გვაქვს და კარგი იქნება თუ მათი ხარჯვის ნაწილი გამჭვირვალედ წარიმართება. შემოსული თანხების გამოყენება იმგვარად უნდა მოხდეს, რომ დავიჭიროთ ბალანსი, მოწყვლადი ჯგუფების დახმარებაც შევძლოთ და ასევე გამოვიყენოთ კრიზისის შემდგომი შედეგების აღმოსაფხვრელად“, -აღნიშნავს ირინა გურული.

პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის თავმჯდომარის, ირაკლი კოვზანაძის განცხადებით, სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების კუთხით, აპრილში უკვე დაწყებულია პრობლემები და რეალურად ის მაისში უფრო გამწვავდება.

„ბუნებრივია, რომ ჩვენ პრობლემები გვეწყება სახელმწიფო ბიუჯეტში, ეს უკვე მოჩანს აპრილის თვეში და რეალურად, პრობლემა ჩამოყალიბდება მაისში, როგორც საგადასახადო შემოსავლების, ასევე საერთო შემოსავლების ნაწილში, ჩვენ გაგვეზრდება ბიუჯეტის დეფიციტი, რომელიც დაგეგმილი გვაქვს 2.5%-ზე და ეს წლის განმავლობაში ალბათ ჯერადად გაიზრდება,“ - განაცხადა ირაკლი კოვზანაძემ.

აღსანისნავია, რომ 2020 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის I კვარტლის შემოსულობების ოდენობამ 3 736,5 მლნ ლარამდე შეადგინა, რაც კვარტლის გეგმაზე (3 465,3 მლნ ლარი) 271,2 მლნ ლარით მეტია. შესრულდა გადასახადების ნაწილიც. თუმცა არსებული ვითარებიდან გამომდინარე, სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტში ცვლილებების პაკეტს პარლამენტში მაისში ელოდებიან.

ნინო თამაზაშვილი