COVID 19-ის პანდემიასთან დაკავშირებით, „ევრაზიული ეკონომიკური კავშირის“ წევრი ქვეყნებიდან (რუსეთი, ყაზახეთი, ბელარუსი, სომხეთი, ყირგიზეთი) სასურსათო პროდუქტის ექსპორტირება აიკრძალა. აკრძალულ პროდუქციას შორისაა მზა საკვები პროდუქტები წიწიბური, ჭვავი, უხეშად დაფქული ბურღული და მარცვლეულის გრანულები, ბრინჯი, სოიო, მზესუმზირის მარცვლები, ხახვი და ნიორი.
2019 წლის განმავლობაში საქსტატის მონაცემების მიხედვით, წიწიბურის მთლიანი იმპორტის 68%, მზესუმზირის თესლის მთლიანი იმპორტის 83%, ხოლო ბურღულის - 81% სწორედ ევრაზიული კავშირის ქვეყნებიდან ხორციელდება. დანარჩენი პროდუქციის შემოტანა აღნიშნული ქვეყნებიდან შედარებით მცირე რაოდენობით ხდება და მთლიანი იმპორტის 20%-ს არ აჭარბებს.
სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ინფორმაციით, მოსალოდნელი აკრძალვის შესახებ 2 კვირით ადრე იცოდნენ და საქართველოს მთავრობა ამას მომზადებული შეხვდა. მათივე ინფორმაციით, არსებობს სხვა ქვეყნებიც, რომელთანაც მთავრობას აქვს მოლაპარაკებები, როგორც წიწიბურას ასე სხვა პროდუქტების ქვეყანაში შემოტანაზე.
გაეროს FAO-ს მიერ გაკეთებული სტატისტიკის მიხედვით, ეს სასაქონლო პროდუქტები ფორსმაჟრულ სიტუაციაში მეტად აქტუალური ხდება. როგორ აისახება ევრაზიული კავშირის ქვეყნების მიერ დაწესებული შეზღუდვები საქართველოზე და შესაბამისად პროდუქციის ფასზე, ამასთან დაკავშირებით „კომერსანტი“„კავკასიის უნივერსიტეტის“ ეკონომიკის სკოლის დეკანი სოსო ბერიკაშვილს ესაუბრა. მისი თქმით, ევრაზიული კავშირის ქვეყნების გარკვეული აკრძალვები კონკრეტულ სასაქონლო ჯგუფზე გრძელვადიან პერიოდში პირდაპირ გავლენას იქონიებს როგორც - საქართველოში, ასევე რეგიონის სხვა ქვეყნებში.
„წიწიბურა ყველაზე დიდი რაოდენობით სწორედ ევრაზიული კავშირის ქვეყნებიდან შემოდის, მაგრამ მაგალითად ბრინჯის დიდი ნაწილი ინდოეთიდან და პაკისტანიდან შემოგვაქვს, შესაბამისად ამ მიმართულებით პრობლემა ნაკლებად შეგვექმნება. ყველაფერი დამოკიდებული არის იმაზე თუ რამდენ ხანს გაგრძელდება ეს აკრძალვა. თუ ევრაზიული კავშირის ქვეყნებიდან იმპორტის აკრძალვა დიდი ხნის განმავლობაში გაგრძელდა, შესაძლოა ჩვენთან ფასების გაძვირება მოხდეს ან თუ არ გაძვირდება და მთავრობა ფასს ხელოვნურად დაიჭერს, ესეც ჩვენთვის საბოლოოდ დამატებითი ტვირთია, რადგან კარგად ვიცით, რომ ხელოვნურად გაჩერებული ფასი, რაღაცით უნდა დაიფაროს და ეს საბოლოოდ მაინც ჩვენი გადასახდელია. აქედან გამომდინარე, მთავრობამ დროულად უნდა იზრუნოს გარკვეული ალტერნატიული გზების და ქვეყნების მოძიებაზე, თუმცა ფასის ზრდა შესაძლოა ამ შემთხვევაშიც გარდაუვალი იყოს“, - განმარტავს სოსო ბერიკაშვილი.
აღსანიშნავია, რომ შესაბამისი გადაწყვეტილება „ევრაზიის ეკონომიკურმა კომისიამ“ მიიღო და ის ძალაში 12 აპრილს შევიდა, ექსპორტის აკრძალვა კი ამ ეტაპზე 30 ივნისამდე იმოქმედებს.
ნინო თამაზაშვილი