უკრაინის კულტურის სამინისტროს სურს, რომ ბორში UNESCO-ს კულტურული მემკვიდრეობის სიაში, როგორც უკრაინული კერძი მოხვდეს. ამ გზით კიევი ბორშის ირგვლივ ატეხილი ომის შეჩერებას ცდილობს, რომელიც გასულ წელს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრის ტვიტერ-გვერდზე განთავსებული ინფორმაციით დაიწყო. კერძოდ, განცხადებაში ნათქვამი იყო, რომ „ის რუსეთში ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კერძი და რუსული ერონული სამზარეულოს სიმბოლოა“. ამან სოციალურ ქსელებში დიდი აღშფოთება გამოიწვია. ბევრმა უკრაინელმა ეს ფაქტი ყირიმის ანექსიასაც კი შეადარა.

„ყირიმის წართმევა არ იკმარეთ, ახლა გინდათ უკრაინას ბორშიც მოპაროთ“, - დაწერა ტვიტერის ერთ-ერთმა მომხმარებელმა.

ბორშის პირველი წერილობითი ხსენება მე-16 საუკუნეში დაფიქსირდა. ამ კერძის ათობით რეცეპტი არსებობს. როგორ წესი, ტრადიციული უკრაინული ბორში ლორით და არაჟანით მზადდება, გარდა ამისა ვეგეტარიანული ბორშიც არსებობს. როგორც წესი ის ცხელი მიირთმევა, თუმცა, შესაძლებელია ცივადაც.

ისტორიკოსების უმრავლესობის აზრით, ამ კერძის სახელი მცენარისგან მოდის, რომელსაც „ბორშევიკი“ ჰქვია და რომელიც კიევის რუსეთში სუპების ძირითადი ინგრედიენტი იყო. კიევის რუსეთი კი შუასაუკუნოვანი სახელმწიფო იყო, რომელიც თანამედროვე უკრაინის, ბელორუსიის და ნაწილობრივ რუსეთის ტერიტორიას აერთიანებდა.

ბორშის წარმომავლობის ირგვლივ კამათებს ამ სახელმწიფოს ირგვლივ არსებული აზრთა სხვაობაც აღრმავებს. უკრაინელები მიიჩნევენ, რომ კიევის რუსეთი იყო უკრაინული სახელმწიფო, ხოლო რუსები პირიქით, თვლიან მას სწორედ რუსული სახელმწიფოებრიობის ნაწილად, რომლის შემადგენლობაში თანამედროვე უკრაინელების წინაპრებიც იყვნენ.

რეგიონული კონფლიქტი ბორშის ირგვლივ 2019 წელს დაიწყო და მისი ინიციატორი ცნობილი კიეველი შეფ-მზარეული ევგენი კლოპოტენკო იყო, რომელმაც ამ კერძის სხვადასხვა რეცეპტების ძიებაში მთელი უკრაინა მოიარა. უკრაინის კულტურის სამინისტროს UNESCO-ში შესაბამისი განაცხადის შეტანის ინიციატივით სწორედ მან მიმართა.

„ბორში უნდა დავიცვათ, რადგანაც ეს საჭმლის კიარა, ეროვნული იდენტურობის საკითხია. უკრაინელები ერთმანეთისგან განსხვავებულები ვართ, მაგრამ ჩვენ ბორშის სიყვარული გვაერთიანებს. მთელმა მსოფლიომ უნდა იცოდეს, ბორში ვის ეკუთვნის. დიდება უკრაინას!“ - დაწერა მან თავის ფეისბუკ-გვერდზე.

რუსეთის მთავრობის ოფიციალურმა ბეჭდვითმა ორგანომ „როსიისკაია გაზეტამ“ შეაფასა ეს ქმედებები, როგორც „სკანდალისთვის ახალი საბაბი“ შეაფასა, თუმცა, ვნებების დამშვიდება სცადა, „ბორში მთელს აღმოსავლეთ ევროპაში, რუმინეთიდან ლიტვამდე არის ცნობილი და ყველა ქვეყანა მას თავის ეროვნულ კერძად მიიჩნევს“ - დაწერა გაზეთმა.

უფრო რადიკალური და სწორხაზოვანი რუსული ტაბლოიდი „კომსომოლსკაია პრავდა“ იყო, „რაც არ უნდა აკეთო, ბორშის უკრაინულ კერძად აღიარება შეუძლებელია“, - ასეთი იყო ამ გაზეთის დასკვნა.

ბევრი უკრაინელი იმითაც აღშფოთდა, რომ იტალიაში კორონავირუსთან საბრძოლველად ჩასულ რუს ექიმებს ადგილობრივი მზარეული ბორშით გაუმასპინძლდა.

„ბორში უკრაინელებისთვისაა, რა შუაშია რუსეთი?“ - წერდა ერთ-ერთ ფეისბუკ-მომხმარებელი.

რუსი შეფ-მზარეული სტანისლავ ფილიმონოვი თვლის, რომ კამათი ბორშის წარმომავლობის და კუთვნილების თაობაზე- უაზრობაა. 

„რა მნიშვნელობა აქვს ვის ეკუთვნის ბორში? მთავარია, რომ ის ასეთი გემრიელია“ - მიიჩნევს ის.

Times.com

თენგიზ აბლოთია