ტურიზმიდან მიღებული შემოსავალი 2021 წელს 2019 წლის მაჩვენებლის 40%-ს მიაღწევს, 2022 წელს კი 10%-ით გადააჭარბებს - ოპტიმისტურ პროგნოზს თიბისი კაპიტალი აქვეყნებს. სულ რამდენიმე თვის წინ მიჩნეული იყო, რომ სექტორი პანდემიამდელ მაჩვენებელს 2025 წლამდე ვერ დაუბრუნდებოდა.
ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაციის მონაცემებით მაისში ვიზიტორების რაოდენობა, გასული წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 188%-ით, უშუალოდ ტურისტების რაოდენობა კი 264%-ით გაიზარდა. სამნიშნა პროცენტული ზრდის მიუხედავად მაისში ტურიზმი 2 წლის წინანდელ ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით მხოლოდ 23%-ით აღდგა, პირველ 5 თვეში მხოლოდ 17%-ით, თუმცა მარტიდან მოყოლებული შეზღუდვების ეტაპობრივი შემსუბუქების პარალელურად ზრდის ტემპი დაჩქარდა.
გადაადგილების შეზღუდვის დაწყების დრომ 2 სთ-ით 23:00 სთ-მდე 17 მაისს გადაინაცვლა, 26 მაისიდან დაცული ტერიტორიები გაიხსნა, 5 ივნისიდან რესტორნებმა დახურულ სივრცეში მუშაობის უფლება მიიღეს, 1-ლი ივნისიდან კი ვაქცინირებული პირებისთვის სახმელეთო საზღვრები გაიხსნა. თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ 2019 წელს ვიზიტორების 74.8%-მა საზღვარი სახმელეთო გზით გადმოკვეთა, ცვლილებამ ტურისტულ მიმართულებაზე დადებითად უნდა იმოქმედოს.
თიბისი კაპიტალის კვლევის მიხედვით დიდი სასტუმროების დატვირთულობა საგრძნობლად გაზრდილია, მაგრამ მცირე და საშუალო ზომის განთავსების ობიექტების უმრავლესობა კვლავ დაკეტილია. თუ დიდი სასტუმროების დატვირთულობა 40%-ს აღწევს, პატარებში ის 7%-ს ვერ სცილდება. რეგიონებიდან ტურისტების რაოდენობა ყველაზე მეტად კახეთსა და აჭარაშია გაზრდილი.
2020 წელს საქართველოში ტურიზმი და აეროპორტებში მგზავრთნაკადი 2000-იანი წლების მაჩვნებელს დაუბრუნდა. თითქმის ანალოგიური სიტუაცია იყო მსოფლიოშიც. პანდემიის სააწყის ეტაპზე, მარტსა და აპრილში იმ საერთაშორისო სასტუმროების აქციების ღირებულება, რომლებიც საქართველოში ოპერირებდნენ: ჰილტონი, მერიოტი... 60-65 პროცენტით შემცირდა, იანვრიდან უმრავლესობის ღირებულებამ პანდემიამდელ მაჩვენებელს გაუსწრო. იმავე მოცულობის და კიდევ უფრო გრძელვადიანი დარტყმა ავიაკომპანიებმა: რეინეარმა და ლუფტჰანზამ მიიღეს, თუმცა დადებითი დინამიკა ამ მიმართულებითაც შეინიშნება.
ეკონომიკური მდგომარეობის შესაფასებლად ტურისტების რაოდენობაზე უფრო მნიშვნელოვანი ტურიზმიდან მიღებული შემოსავლებია. როგორც ვარდნის, ასევე აღდგენის მრუდი რაოდენობრივი ცვლილების მრუდს თითქმის ერთი ერთში ემთხვევა. აპრილში საქართველომ 2019 წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით ტურიზმიდან 81.3%-ით ნაკლები შემოსავალი მიიღო, მაისში კი 72.7%-ით ნაკლები. თიბისი კაპიტალში ვარაუდობენ, რომ 2021 წელს ქვეყანა ჯამში ტურიზმიდან $1.3 მლრდ-ის მიღებას შეძლებს, რაც 2019 წლის მაჩვენებელის 40%-ა, კიდევ უფრო ოპტიმისტურია 2022 წლის პროგნოზი რომლის მიხედვითაც ტურიზმიდან საქართველომ 2019 წელთან 10%-ით მეტი $3.6 მლრდ-ის შემოსავალი უნდა მიიღოს.
ზოგადი დადებითი ტენდენციის მიუხედავად 15 ივნისის მდგომარეობით ქვეყანაში კომენდანტის საათი და პირბადის ვალდებულება, მათ შორის ღია სივრცეში კვლავ ნარჩუნდება, გარდა ამისა, სრულად ვაქცინირებულ პირთა რაოდენობა მოსახლეობის 2%-ზე ნაკლებია, რაც მნიშვნელოვან შემაფერხებელ ფაქტორებად რჩება. აპრილში ისრაელიდან ვიზიტორთა რაოდენობა 13 000%-ით, მაისში კი 24 887%-ით გაიზარდა, ორივე შემთხვევაში ასტრონომიული ზრდის უმთავრესი მიზეზი მასობრივი ვაქცინაცია იყო.
თავისი სპეციფიკის გამო პანდემიამ და კოვიდრეგულაციებმა ყველაზე მძიმე დარტყმა ტურიზმს მიაყენა. 2019 წელს საქართველოსი შემოსულმა საერთაშორისო მოგზაურთა რაოდენობამ 9.358 მლნ შეადგინა, საიდანაც ვიზიტორი 7.726 მლნ იყო, მათ შორის ტურისტი კი 5.081 მლნ. 2020 წლისთვის ყველა პირობა არსებობდა, რომ მოგზაურთა რაოდენობას 10 მლნ-სთვის, დარგიდან მიღებულ შემოსავალს კი $3.5 მლრდ-ისთვის გადაეჭარბებინა, მაგრამ რეალურად მოგზაურთა რაოდენობა 1.747 მლნ-მდე შემცირდა, რომელთა 76%-ზე მეტი ქვეყანას პირველ კვარტალში ეწვია. ფინანსურმა დანაკარგმა კი $3 მლრდ-ს მიაღწია და $0.5 მლრდ-მდე შემცირდა.
იანვარ-თებერვალში მიიჩმნეოდა, რომ ტურიზმი სრულად 2025 წლამდე ვერ აღდგებოდა, იმ დროს ეკონომიკური ზრდის პროგნოზადაც 4.3% სახელდებოდა, რომელიც სავალუტო ფონდმა 3.5%-მდე შეამცირა, თუმცა მაისიდან მდგომარეობა შეიცვალა, თიბისი კაპიტალის გარდა პროგნოზი მსოფლიო ბანკმაც გააუმჯობესა და საქართველოს 2021 წლის მოსალოდნელ ეკონომიკურ ზრდის ტემპი 6%-ით შეაფასა.
გიორგი ელიზბარაშვილი