პანდემიის დაწყებიდან უკვე თითქმის წელიწადია გასული, თუმცა, მისი გავლენა აშშ-ს ეკონომიკაზე დღემდე ბოლომდე გაურკვეველი რჩება. მნიშვნელოვანი ინდიკატორები ურთიერთსაწინააღდმეგოა - ერთის მხრივ,  ზოგიერთი კომპანია დიდ მოგებაზე საუბრობს, მეორეს კი, უმუშევრობა შტატებში 2019 წლის თებერვალთან შედარებით 10 მლნ. ადამიანით გაიზარდა.

გასულ   კვირას მილიონზე მეტმა ამერიკელმა შესაბამის ფედერალურ და ადგილობრივ ორგანოებს უმუშევრების შემწეობის მიღების თხოვნით მიმართა.

ეკონომისტების დიდი ნაწილი ვითარების შეფასებისას ყურადღებას რამდენიმე ფაქტორზე ამახვილებს.

თებერვლიდან ნოემბრამდე დასაქმებულთა რაოდენობა 4 მლნ.-ით შემცირდა. ამ ეტაპზე მათი დიდი ნაწილი სამსახურს არც ეძებს და ამიტომაც უმუშევრად არ ითვლება. შესაბამისად, ოფიციალური სტატისტიკის გაუმჯობესება სინამდვილეში არა დასაქმების ზრდას, არამედ ეკონომიკურად აქტიური მოსახლეობის შემცირებას ნიშნავს.

სამუშაოს დაკარგვა ქალებს კაცებზე მეტად შეეხო, რადგანაც, მათ შვილების მოვლა და საოჯახო საქმეებიც ეკისრება, საბოლოოდ კი ეს მათ კარიერაზე უარყოფითად აისახება.

„ბევრ ქალს სამუშაოს და შვილების მოვლას შორის არჩევანის გაკეთება უწევს  იმიტომ, რომ მათ ძიძის აყვანის ფინანსური საშუალება არ გააჩნიათ, თანაც ეპიდემიის დროს სახლში უცხო ადამიანის შემოშვება არ სურთ. განსაკუთრებით აქტუალურია ეს საკითხი შავკანიანი ქალებისთვის“ - განაცხადა შრომის საკითხების ექსპერტმა ჯანელ ჯონსონმა.

ყველაზე კრიტიკულ თვეებთან შედარებით უმუშევრობა მართლაც შემცირდა, თუმცა, პანდემიამდელ დონესთან ჯერ ახლოსაც არ მისულა.

განსაკუთრებით მაღალია უმუშევრობის მაჩვენებელი შავკანიან მამაკაცებს შორის - ის 11,3%-ს შეადგენს, მაშინ როდესაც თეთრებს შორის  - 6%-ს.

უმუშევრობასთან ერთად სიღარიბეც იზრდება. ეკონომისტის კეტრინ ედვარდსის თქმით, ამის ერთ-ერთი მიზეზია საცხოვრებლის ქირის ფასის ზრდა.

„მცირე შემოსავლების მქონე ადამიანები სამუშაოს უფრო ხშირად კარგავენ, ვიდრე მაღალშემოსავლიანები, შესაბამისად, ისინი ბინების ქირას ვერ იხდიან. ამიტომაც დღეს 18-29 წლის ასაკის ამერიკელთა 52% მშობლებთან ცხოვრობს - ეს ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია დიდი დეპრესიის პერიოდის შემდეგ“ - განაცხადა უძრავი ქონების ექსპერტმა სიუზად უოქტერმა.

მისი თქმით, ქონებრივი და ფინანსური უთანასწორობა კიდევ უფრო გაიზრდება ქირის ზრდის და ხელფასების შემცირების ფონზე.

„უძრავი ქონება გაძვირდება, შემოსავლები შემცირდება, შესაბამისად, იპოთეკა ნაკლებად ხელმისაწვდომი გახდება. გაძვირებული ქირის გადასახადის გამო საშუალო ფენა დანაზოგებს ვერ შექმნის, და ბინის ყიდვისთვის აუცილებელი პირველადი შენატანისთვის ფულს ვერ მოაგროვებს“ - მიიჩნევს ექსპერტი.

თუმცა, ბოლო პერიოდში დადებითი ტენდენციების გამოჩნდა.

Barclays-ის ანალიტიკოსის მაიკლ გაპენის თქმით, პანდემიის დროს ამერიკის ეკონომიკამ, ყველა პრობლემის მიუხედავად, მდგრადობა გამოავლინა.

„პანდემიის ერთ-ერთი ნათელი წერტილი გახდა ახალი ბიზნესები, რომლებიც თვითდასაქმებულებმა შექმნეს. მართალია, ამ ფირმების ზომა დახურული კომპანიების ზომას ვერ შეედრება, თუმცა, არსებული ვითარებაში ესეც დიდი წინსვლაა - უმუშევრად დარჩენილი ადამიანები სახლებში არ სხედან, და საკუთარ ფინანსურ მდგომარეობაზე თავად ზრუნავენ“ - ამბობს გაპენი.

თუმცა, გარკვეული ოპტიმიზმის მიუხედავად, ყველა ეკონომისტი ცალსახად აღიარებს, რომ მოკლევადიან პერსპექტივაში სახელმწიფომ მოქალაქეებს და ბიზნესს მდგომარეობა უნდა შეუმსუბუქოს.

 ფინანსური დახმარების პაკეტების მოქმედება დეკემბრის ბოლოს სრულდება, ხოლო ახალი პროგრამის მიღებას რამდენიმე კვირა დასჭირდება. მილიონობით ადამიანი და ათასობით მცირე კომპანია დღეს გადარჩენისთვის იბრძვის.

nytimes.com

მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ