აშშ-ში მცხოვრები ფინანსისტი თემურ ბასილია კორონავირუსის ეკონომიკურ და ფინანსურ შედეგებზე „კომერსანტთან“ საუბრობს. მისი განცხადებით,11 მარტს აშშ-ის პრეზიდენტმა გამოაცხადა, რომ 30 დღით შეწყდება ყველა სახის მგზავრობა და ტრანსპორტირება 30 დღის განმავლობაში. ეს გამოწვეულია კორონავირუსის გავრცელების სწრაფი ტემპის გამო. პრობლემა თანდათან უფრო სერიოზული ხდება, რასაც გავლენა აქვს და კიდევ უფრო მეტად ექნება ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.
როგორც ბასილია აცხადებს, ეს სიტუაცია აისახა ეკონომიკაზეც. მაგალითად, ბოლო ერთი თვის მანძილზე აშშ-ში ფასიანი ქაღალდების ინდექსი 25%-ზე მეტად დაეცა, რაც ნიშნავს, რომ ადამიანებმა დაკარგეს თავიანთი დანაზოგების 25%-ზე მეტი. ეს გაცილებით დიდია, ვიდრე 2008 წლის კრიზისით გამოწვეული დანაკარგები. პრობლემას კიდევ უფრო ართულებს ის ფაქტი, რომ ჯერ-ჯერობით სიტუაციის გაუმჯობესების ნიშნები არ ჩანს.
მისი განცხადებით,რამდენიმე დღის წინ აშშ-ის ფედერალურმა რეზერვებმა გამოაცხადეს საპროცენტო განაკვეთის საგანგებო შემცირების თაობაზე, რათა შეეფერხებინათ ეკონომიკის ვარდნა; მაგრამ, სიტუაცია იმდენად რთულია, რომ ამ განსაკუთრებულ მოვლენას რაიმე საგრძნობი შედეგი არ მოყოლია.
„ფრენების აკრძალვა ევროპიდან აშშ-ში აუცილებელი ნაბიჯია ვირუსის გავრცელების შეფერხების მიზნით. თუმცა, ასევე უნდა გვესმოდეს, რომ ასეთი ნაბიჯები აისახება ეკონომიკაზეც: კერძოდ, მცირდება ბიზნეს აქტიურობა, მცირდება საერთაშორისო ფრენები, ნაკლებად არის დატვირთული სასტუმროები, საგრძნობლად შემცირდა რესტორნებში შემსვლელთა რაოდენობა, შემცირდა ტურიზმი, შემცირდა გაყიდვები მაღაზიათა ქსელებში. მიუხედავად ამისა, აშშ-ის ეკონომიკა საკმაოდ მძლავრია და დარწმუნებული ვარ მინიმალური დანაკარგებით გაუმკლავდება ამ სიძნელეებს. გადაწყვეტილება ევროპის ქვეყნებიდან ფრენების დროებით შეწყვეტის თაობაზე გაცილებით მძიმედ აისახება ევროგაერთიანების ქვეყნებზე, რადგან აშშ-ი ყველაზე დიდი ბაზარია და მისი გარკვეულწილად, თუნდაც დროებით დაკარგვის კომპენსაცია პრაქტიკულად შეუძლებელია“-აღნიშნავს ბასილია.
მისივე შეფასებით, სამწუხაროდ, ეს მოვლენები გვერდს ვერ აუვლის საქართველოს. უკვე რამდენიმე დღეა ეს ლარის გაცვლით კურსზეც აისახა. სამწუხაროდ, საქართველოს ეკონომიკა არ არის დივერსიფიცირებული და იგი ძირითად ორიენტირებულია ტურიზმზე.
„არაერთხელ გვისაუბრია, რომ რა თქმა უნდა, ტურიზმი უნდა განვითარებულიყო, მაგრამ უმთავრესი პრიორიტეტი მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარება უნდა ყოფილიყო, რაც პირველ რიგში, ხელს შეუწყობდა ადგილობრივ წარმოებას. საბოლოოდ, ის რეალობა არის შექმნილი, რომ საქართველოს ეკონომიკური განვითარება ძირითადად ტურიზმზეა დამოკიდებული. ტურიზმის მოცულობა კი, მიმდინარე წელს ზემოთაღნიშნული ფაქტორების გამო შემცირდება. სამწუხაროდ, ასევე შემცირდება უცხოეთიდან გადმორიცხვები, რადგან ზოგადად ეკონომიკური სიტუაცია გაურესდება და ბუნებრივია, ეს გავლენას იქონიებს უცხოეთში მყოფ ქართველებზე და მათ ფინანსურ მდგომარეობაზე.
მოკლედ, ადაპტირება არის აუცილებელი არსებულ რეალობასთან. რეალობა კი გახლავთ ის, რომ ღია ეკონომიკებს, გლობალიზაცის სერიოზული ზიანი მიადგა კორონავირუსით. საჭიროა გადაწყობა ისეთ მოდელზე რომელიც მეტ-ნაკლებად უზრუნველყოფს საკუთარი მინიმალური მოთხოვნების დაკმაყოფილებას. ის ქვეყნები შეძლებენ კრიზისის დაძლევას, ვინც სწრაფად შეძლებს გადაწყობას და ადაპტირებას“-აცხადებს ბასილია.
სოფო ქსოვრელი
თემურ ბასილია
