ბელორუსიის პრეზიდენტის ალექსანდრ ლუკაშენკოს წინაამღდეგ საზოგადოებრივი მობილიზაციის უკან თითქმის უცნობ ბლოგერთა ჯგუფი დგას, რომელიც მოსახლეობაში საპროტესტო მუხტს ზრდის და აქციების კოორდინაციასაც ახორციელებს.
საპროტესტო მოძრაობის მე-15 დღეს, მინსკის ცენტრი ისევ აივსო დემონსტრანტებით. ქუჩაში 200 000 ადამიანი გამოვიდა, რაც შთაბმეჭდავია, თუ ხელისუფლების მხრიდან რეპრესიებს, დაპატიმრებებს, წამებას, ქალაქებში ჯარების შემოყვანას და ცუდ ამინდს გავითვალისწინებთ.
მიტინგის დაწყებამდე ცოტა ხნით ადრე ბელორუსიის თავდაცვის მინისტრი მეამბოხეებს ღიად დაემუქრა, რომ აქციის დროს წესრიგის დარღვევის შემთხევაში, საქმე არა მილიციასთან, არამედ ჯართან ექნებოდათ.
დემონსტრანტები სამხედროების კორდონს არ მიუახლოვდნენ. მსვლელობა ოპოზიციის ერთერთმა ლიდერმა მარია კოლესიკოვამ შეაჩერა. თუმცა რეალურად, ეს უზარმაზარი მასა, რომელიც ბელორუსიის დედაქალაქში და რეგიონებში ქუჩაში გამოდის, ოპოზიციის მიერ არ იმართება. დღეს პროტესტის მონაწილეებს აერთიანებს არა პარტიები, არა პოლიტიკური ლიდერები და არა ორგანიზაციები. მოძრაობის კოორდინაციას Telegram არხები ახდენენ.
„პოლიტიკურ ლიდერებს და ოპოზიციას ეს არხები ჰაერივით სჭირდებათ. მათ გარეშე ისინი ადამიანების ინფორმირებას ვერ ახდენენ და შესაბამისად, რეალობას მოწყვეტილები არიან“, - ამბობს ბელორუსი ჟურნალისტი ფრანაკ ვიაჩორკა.
„არხი“ - ეს არის დაშიფრული აკაუნტი სოციალურ ქსელ Telegram-ში, რომელიც ინფორმაციას ხელმომწერებს აწვდის. ბელორუსიაში ამ სერვისის პოპულარობა ანონიმურობის მაღალი ხარისხით აისხნება.
ქვეყანაში ყველაზე პოპულარულ Telegram-არხს NEXTA-ს 2,1 მლნ. ხელმომწერი ჰყავს, რაც ძალიან მაღალი მაჩვენებელია თუ გავითვალისწინებთ, რომ ბელორუსიის მოსახლეობა 9, 5 მლნ. ადამიანია.
NEXTA (ბელორუსულად „ვიღაცა“-ს ნიშნავს) ყოველდღე ათობით ცნობას აქვეყნებს - ლოზუნგებით დაწყებული სიტუაციის ანალიზით დასრულებული, ასევე ათავსებს ვიდეორგოლებს და მიტინგებიდან პირდაპირ ჩართვებს აკეთებს. რაც მთავარია NEXTA აქვეყნებს პროტესტის გეგმებს, თუ როდის, სად და რომელ საათზე იწყება მიტინგი.
მაგრამ ვინ არიან ეს იდუმალი ორგანიზატორები? თითქის სრული ანონიმურობის უკან ორი ახალგაზრდა აქტივისტი დგას, მათ შორის 22 წლის სტეპან პუტილო, რომელიც პირველად NEXTA 2015 წელს YouTube-ში დარეგისტრირდა და ყურადღება პრეზიდენტ ლუკაშენკოს წინაამღდეგ სატირიული პუბლიკაციებით მიიპყრო. ძალიან მალე არხი ხელისუფლების მხრიდან დევნის ობიექტი გახდა და პუტილოს პოლონეთში გადაბარგება მოუწია. დღეს NEXTA-ში 15 ადამიანი მუშაობს.
სტეპან პუტილის თქმით, მისი არხი რევოლუციის მამოძრავებელი ძალა სრულიად შემთხვევით გახდა და ამის მიზეზი ხელისუფლების მიერ დაწესებული ცენზურა გახდა.
„ლუკაშენკოს თქმით, Telegram-არხები უცხოეთიდან იმართებიან, თუმცა, ეს ბლოგერები არავის მიერ არ იმართებიან, რადგანაც მათ საკუთარი თავის შენახვა ადვილად შეუძლიათ. ერთი რეკლამა NEXTA-ზე 7000 დოლარი ღირს და ასეთი რეკლამა რამდენიმეა. ყველა თავის როლს ასრულებს. ეს რევოლუციას წორედ NEXTA-ს და მსგავსი არხების წყალობით ვითარდება. ბელორუსია სწორედ მათი რადიკალიზმის გამო აჯანყდა“, - თვლის ვიაჩორკა.
LeTemps.ch
თენგიზ აბლოთია
ბელორუსია
