თბილისსა და რეგიონებში მდებარე საბჭოთა კავშირის დროინდელ საცხოვრებელ კორპუსებს ვადა მასობრივად გაუვიდა, ზოგს ორმაგადაც კი, რაც მათ უსაფრთხოებას დიდი რისკის ქვეშ აყენებს. ყველაზე მეტი საფრთხე ამ მხრივ  ე.წ. ,,ხრუშჩოვკებს“ უკავშირდება. თბილისის მასშტაბით, ასეთი დაახლოებით 520-მდე კორპუსია, რომელიც ეტაპობრივად უნდა ჩანაცვლდეს. ამის შესახებ ,,კომერსანტთან“ ურბანული დაგეგმარების სამაგისტრო პროგრამის ხელმძღვანელი, არქიტექტურის დოქტორი მერაბ ბოლქვაძე საუბრობს.  

,,საბჭოთა პერიოდის მრავალი სხვადასხვა ტიპის სახლია, რომლებსაც ექსპლუატაციის  ვადა გაუვიდა, მაგრამ ,,ხრუშჩოვკებთან“ დაკავშირებით საქმე ყველაზე რთულადაა. ეს არის  ადრეული პერიოდის ასეულობით შენობა, რომელიც უნდა ჩანაცვლდეს. სულ 520-მდეა მათი რაოდენობა, რამდენიმე შენობა აშკარად ავარიული იყო,  გაიყვანეს ხალხი და ააშენეს ახალი. რაც შეეხება სხვა საბჭოთა პროექტებს, რამდენიმე ათასია თბილისის მასშტაბით. ყველა მათგანს ყურადღება და დაკვირვება სჭირდება, ეტაპობრივად უნდა შეიცვალოს“, - ამბობს მერაბ ბოლქვაძე.

იგი, ამავე დროს, ბათუმში მომხდარ უბედურ შემთხვევას ეხმაურება და აცხადებს, რომ დაზიანება კონსტრუქციის რღვევას შეიძლება უკავშირდებოდეს ან გაზის აფეთქებას, რასაც საბოლოოდ ექსპერტიზა დაადგენს.

,,პირველი შემთხვევაა საქართველოში, როცა ასეთი სრული დანგრევა მოხდა.  ალბათ აფეთქება მოხდა ან კონსტრუქციის დაზიანება. ამიტომ, სანამ  დაშენება გადაწყდება, წინასწარ მყარი ექსპერტიზა უნდა ჩატარდეს. მთელი მსოფლიო ცდილობს სეისმომდგრადობისა და უსაფრთხოების მიზნით, შენობების წონა შეამცირონ, მათ შორის, იაპონიაც. ნაკლებწონიანი შენობები სეისმომდგრადობის მხრივ უფრო ამტანები არიან.  ყოველი დაშენება წონის ზრდაა. ბათუმის შემთხვევაში, ჩაშლილია მთლიანად მთელი სადარბაზო, მაგრამ ზუსტად რა მოხდა, მოკვლევა ჩატარდება და  ექსპერტიზა გასცემს პასუხს“, - აცხადებს მერაბ ბოლქვაძე ,,კომერსანტთან“.

ურბანისტი ლადო ვარდოსანიძე ამბობს, რომ აუცილებელია ჩატარდეს შენობების აუდიტი ქვეყნის მასშტაბით, რათა ყველა შენობას ჰქონდეს თავისი პასპორტი, როგორც ადრე ხდებოდა და დასკვნა გაკეთდეს თითოეულ სახლზე.

,,20 წელი მაქსიმალური ვადაა, რამდენ ხანსაც საბჭოთა პერიოდში აშენებული კორპუსები გაძლებენ. ზოგიც რაც შეიძლება მალე დასაშლელია. ამისთვის უნდა ჩატარდეს აუდიტი და საფუძვლიანი მოკვლევა. რატომღაც დაგვავიწყდა, რომ სამშენებლო კულტურა არ არის მხოლოდ მშენებლობა, არამედ მართვაა, რაშიც  ძალიან ჩამოვრჩებით.  საბჭოთა პერიოდიდან შეიძლება ბევრი რამ არ მოგვწონდეს, მაგრამ შენობების უსაფრთხოება მაშინ მაღალ დონეზე იდგა. მაშინდელი კორპუსების უმეტესობა, ძირითადად,  გასული საუკუნის 60-იან წლებშია აშენებული. მშენებლობის პროცესი აქტიურად  გრძელდებოდა 80-იან წლებამდე. თავდაპირველად ეს იყო მსხვილპანელოვანი შენობები, მერე - ბლოკური. ზოგიერთის ვარგისიანობის ვადა 30 წელი იყო, გააჩნია პროექტს, მაგრამ ზოგს ვადა ორმაგად გაუვიდა“, - ამბობს ვარდოსანიძე.

როგორც ურბანისტი განმარტავს, სახლის ტექნიკურ მდგომარეობას მხოლოდ პროექტი არ განსაზღვრავს. დიდი მნიშვნელობა აქვს მშენებლობის, მასალის ხარისხს, გეოლოგიურ პრობლემას და სხვა კომპონენტებს, რისი გათვალისწინებაც მშენებელს მოეთხოვება.

სპეციალისტების ნაწილი ამბობს იმასაც, რომ შენობების მდგრადობის მხრივ ქვეყანაში დიდი რისკებია. ეს ეხება არა მხოლოდ საბჭოურ პროექტებს, არამედ ახალ შენობებსაც, რომლის ხარისხი სერიოზულ ეჭვს იწვევს. მშენებელთა ლიგის თავმჯდომარის ანზორ საკანდელიძის განცხადებით, დროულად თუ არ მიიღებენ ზომებს, ბათუმის შემთხვევა არ იქნება უკანასკნელი.  შეიძლება მსგავსი ფაქტი ნებისმიერ მომენტში გაჩნდეს სხვა რეგიონებშიც, მათ შორის დედაქალაქშიც.

,,დღესდღეობით ძველი თუ ახალი შენობები ლაბორატორიულად არ შემოწმებულა. ამას წლების წინ მშენებლობის სამინისტრო აკეთებდა. მისი გაუქმება დიდი შეცდომა იყო. როდესაც მიხეილ სააკაშვილი ქვეყნის მმართველობაში მოვიდა, პირველი რაც გააკეთა,  მშენებლობის სამინისტრო გააუქმა. იგივე მოხდა იმ პერიოდში უკრაინაშიც. თუმცა  იქ ეყოთ ჭკუა და წელიწადნახევარში აღადგინეს.  17 წელი გავიდა და ჩვენ ამ საკითხს ვერ მივხედეთ.  სამშენებლო კომპანიების მხრიდან უამრავი შემთხვევაა, რომ გადაიხადეს ფული და იყიდეს მშენებლობის ნებართვა, უსაფრთხოებაზე არავინ იზრუნა. ბათუმში დანგრეული შენობა დაახლოებით 50 წლისაა. ეტყობა, ისე მოხდა დაშენება, მერე კი საყრდენი კედლის დარღვევა, რომ არავინ შეამოწმა წინასწარ, ძველი შენობა იყო, ისედაც ძლივს ედგა სული და ვერ გაუძლო“, - ამბობს საკანდელიძე ,,კომერსანტთან“.

შეგახსენებთ, რომ 8 ოქტომბერს, ბათუმში, 7-სართულიანი კორპუსის სადარბაზო ჩამოინგრა. ნანგრევებში მოყვა 10 ადამიანი. დაიღუპა - 9, აქედან 3 დაღუპული ბავშვია. საავადმყოფოშია მოთავსებულია 37 წლის კაცი. 

ბათუმის ტრაგედიასთან დაკავშირებით 11 ოქტომბერი საქართველოში გლოვის დღეა. ქვეყანა ბათუმში, 26 მაისის ქუჩაზე მომხდარი ტრაგედიისას დაღუპულებს გლოვობს.

ყველა ადმინისტრაციულ შენობაზე, მათ შორის მთავრობისა და პრეზიდენტის ადმინისტრაციების, პარლამენტისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროს შენობებზე დროშები ღამის 00:00 საათიდან დაუშვეს.

მარი ჩიტაია