თბილისის მერიამ ახალი წლის ღონისძიებასთან დაკავშირებით 5 მილიონის გამარტივებული შესყიდვა გამოაცხადა. ინფორმაციას ამის შესახებ მმართველობის მონიტორინგის ცენტრი (GMC) ავრცელებს, „ფლანგვის დეტექტორის პროექტის ფარგლებში.
„თბილისის მერიის N 1-706 ბრძანების მიხედვით, 2023 წლის შობა-ახალი წლის აღსანიშნავად დაგეგმილი ღონისძიებებისთვის გამოყოფილი თანხა რამდენიმე მიმართულებით განაწილდება. მაგალითად, 1,430,000 ლარი საახალწლო გალა კონცერტის, საშობაო კონცერტის, საახალწლო სოფლის გახსნის ღონისძიებისა და თემატური საახალწლო კონცერტებისთვის დაიხარჯება. 3,164,000 ლარი ღონისძიებების, აქტივობების, დეკორაციებისა და თემატური ფოტოზონებისთვის არის გამოყოფილი, უფრო კონკრეტულად კი ეს თანხა დეკორირებულ ნაძვის ხეებზე, სასცენო დეკორაციებზე, ქუჩებისა და ფასადების მორთულობებზე, მოცულობით ინსტალაციებზე, დღის და საღამოს კონცერტებზე, გასტრონომიისა და ტკბილეულის ფესტივალზე და სხვა აქტივობებზე დაიხარჯება. ღონისძიებების უზრუნველსაყოფად საჭირო ინვენტარის აღდგენა-რესტავრაციაში თბილისის მერია 100,000 ლარს იხდის, ხოლო დანარჩენი 300,200 ლარი გამოფენა-გაყიდვას მოხმარდება.
გამარტივებული შესყიდვის საფუძვლად მერიამ ღონისძიების შეზღუდულ ვადებში შეუფერხებლად ჩატარების მიზეზი მიუთითა. დროში შეზღუდვის გარემოებებს კი მერია შემდეგნაირად ასაბუთებს: “ღონისძიებების სპეციფიკიდან გამომდინარე, დაგეგმილ აქტივობათა უმრავლესობა საავტორო ნამუშევრებს წარმოადგენს. ამასთან, ზემოაღნიშნული აქტივობების მიმდინარეობის პარალელურად, იკვეთება კვალიფიციურ შემსრულებლებთან თანამშრომლობის საკითხები, რაც თავის მხრივ, დროში შეზღუდვას იწვევს. ღონისძიებაში ჩართულები არიან სხვადასხვა შემსრულებლები, გასათვალისწინებელია და მხედველობაში მისაღებია თითოეული მათგანის საჭიროებები და სხვა მრავალი ფაქტორი, რათა მათ შეძლონ ღონისძიებაში მონაწილეობის მიღება. აღნიშნულიდან გამომდინარე, შეუძლებელი იყო შესყიდვის წინასწარ დაგეგმვა.”
ახალი წელი არის დღესასწაული, რომელიც მთელი მსოფლიოს მასშტაბით და მათ შორის საქართველოშიც ყოველწლიურად აღინიშნება. შესაბამისად, ფაქტია, რომ თბილისის მერიას 2022 წლის პირველი იანვრიდანვე უნდა ჰქონოდა მოლოდინი, რომ დღესასწაულის აღნიშვნა წლის ბოლოსაც გახდებოდა საჭირო და ადრეულ ეტაპზევე დაეწყო ამისთვის მომზადება. თბილისის მერიის მხრიდან მიზანშეწონილი იქნებოდა დღესასწაულამდე რამდენიმე თვით ადრე გამოეცხადებინა ელექტრონული ტენდერი. ტენდერის გამოცხადება საზოგადოებისთვის შესყიდვის გამჭვირვალობას უზრუნველყოფდა.
აღსანიშნავია, რომ გამარტივებული შესყიდვები მაღალი კორუფციული რისკის მატარებელია, რადგან შესყიდვა უკონკურენტო გარემოში მიმდინარეობს. კონკურენციის არარსებობა ფასის კლების შესაძლებლობებს გამორიცხავს. გარდა ამისა, შემსყიდველი ორგანო სასურველ კომპანიასთან ან პირთან პირდაპირ აფორმებს ხელშეკრულებას.
2018-2021 წლის მონაცემები აჩვენებს, რომ თითქმის ყოველწლიურად ცენტრალური ბიუჯეტიდან უფრო მეტი თანხა იხარჯება გამარტივებულ შესყიდვებში, რაც თავის მხრივ კიდევ უფრო ზრდის ელიტური კორუფციის რისკებს.
გამარტივებულ შესყიდვებში დახარჯული თანხები:
2018 წელი - 778,571,203
2019 წელი - 937,465,566
2020 წელი - 1,070,086,317
2021 წელი - 1,052,419,113
აღსანიშნავია, რომ ახალი წელი ერთადერთი დღესასწაული არ არის, რომლის დადგომის წინასწარ პროგნოზირება მერიამ ვერ შეძლო. თბილისის მერია უკვე წლებია გამარტივებული შესყიდვებს იყენებს ისეთი დღესასწაულების შემთხვევაშიც, როგორიც თბილისობა, წილხვდომილობა და 26 მაისია. თბილისის მერიის გარდა მსგავსი ტენდენციები ფიქსირდება ცენტრალური თუ ადგილობრივი სახელმწიფო ორგანოების შემთხვევებში.“- ნათქვამია მმართველობის მონიტორინგის ცენტრის კვლევაში.