სოფლის მეურნეობაში სახელმწიფო პროგრამებითა თუ საერთაშორისო დონორების დაფინანსებით მილიონობით ლარი დაიხარჯა, ამის მიუხედავად ექსპორტსა და იმპორტს შორის დეფიციტი მხოლოდ 2018 წელს 394 მლნ აშშ დოლარი იყო. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ინფორმაციით, ბოლო 7 წლის განმავლობაში საქართველოში 8,5 მილიარდი დოლარის აგროსასურსათო პროდუქციის იმპორტი განხორციელდა, ე.ი. ჩვენ ყოველწლიურად საშუალოდ 1.2 მილიარდ დოლარს ვხარჯავთ უცხო ქვეყნების სოფლის მეურნეობის დარგში დასაქმებული ხალხის ხელფასებში, საწარმოო ხარჯებსა და ამ უცხოური წარმოებების მოგებაში. იგივე საანგარიშო პერიოდში საქართველოდან 5.1 მილიარდი დოლარის აგროსასურსათო პროდუქციის ექსპორტი განხორციელდა.

„კომერსანტი“ დაინტერესდა როგორ აისახება სოფლის მეურნეობის პროექტების შედეგები მოსახლეობაზე და რამდენად დადებით ეფექტი აქვს სახელმწიფოს მიერ გატარებულ პროგრამებს.

ეკონომიკის საერთაშორისო­ სკოლის (ISET) აგრარული მიმართულების უფროსი მკვლევარი ირაკლი კოჭლამაზაშვილი ამბობს, რომ სოფლის მეურნეობის დარგში  სტაბილური განვითარების დინამიკა არ აღინიშნება. მისი თქმით, ბევრი სახელმწიფო პროგრამა მოკლევადიანი იყო და სისხლის გადასხმის ფუნქციას ასრულებდა.

„იმის თქმა, რომ სოფლის მეურნეობის პროგრამებმა შედეგი მოიტანა ძალიან რთულია. არის გარკვეული ძვრები, ჩაიდო ძალიან ბევრი ინვესტიცია, მაგრამ ხშირ შემთხვევაში ეს არ არის საკმარისი იმისთვის, რომ აგრო სექტორის მოდერნიზაცია მოხდეს. ჩვენ ახლა ვიმყოფებით იმ ეტაპზე, რომ ხდება სოფლის მეურნეობის მოდერნიზაცია, თანამედროვე სოფლის მეურნეობის ელემენტების შემოტანა მაგრამ, ეს ხდება ერთეულ შემთხვევებში, ძირითადად გვაქვს წვრილი ფერმერობა, რომელიც ხშირ შემთხვევაში მიწა აქვს იმდენად დანაწევრებული, რომ მასზე მოსავლის მოყვანა არ არის მომგებიანი. ამდენად დიდ ძვრებს სოფლის მეურნეობის დარგში ვერ ვხედავ. კონკრეტული მიმართულებები შეგვიძლია ჩავშალოთ, ზოგან არის ზრდა, ზოგან კლებაა, ზოგან სწრაფად ხდება სოფლის მეურნეობის მოდერნიზაცია ზოგან ნაკლებად, თუმცა, საბოლოო ჯამში რომ შევხედოთ სოფლის მეურნეობაში შექმნილ დამატებულ ღირებულებას, თუნდაც იგივე პირველად წარმოებაში ან გადამუშავებაში რაიმე ძირეული ცვლა ჯერჯერობით არ ჩანს“, - განმარტავს ირაკლი კოჭლამაზაშვილი.

ეკონომიკის საერთაშორისო სკოლის (ISET) აგრარული მიმართულების უფროსი იმ სისტემურ პრობლემებზე საუბრობს, რომელიც სოფლის მეურნეობის დარგის განვითარებას აფერხებს. ერთ-ერთ მიზეზის ირაკლი კოჭლამაზაშვილის აზრით, თანამედროვე ტექნოლოგიების არარსებობაა.

„დღეს სოფლის მეურნეობაში დასაქმებულად ძალიან ბევრი ადამიანი ითვლება, (40 პროცენტზე მეტი) თუმცა, საქსტატი მუშაობს იმაზე, რომ სოფლის მეურნეობაში დასაქმებულად ჩათვალოს ის ადამიანი, ვინც შემოსავლის უმეტეს ნაწილს სოფლის მეურნობიდან იღებს. ეს ადამიანები ვერ ქმნიან ეკონომიკის შვიდ და რვა პროცენტზე მეტს. ცალსახაა,რომ სექტორი არაპროდუქტიულია , რაც გამოწვეულია იმ სისტემური პრობლემებით,რომელიც დარგში არსებობს. თუნდაც იგივე მიწის ბაზრის განუვითარებლობა. საუბარია, როგორც მიწის რეგისტრაციაზე, ასევე მიწების გამსხვილების სტრატეგიაზე, რომელიც ჯერჯერობით არ ხორციელდება. მეორე მიზეზი არის ცოდნის ნაკლებობა, თანამედროვე ტექნოლოგიების ნაკლებობა სექტორში, რამაც ქართული სოფლის მეურნეობის პროდუქტიულობა უნდა გაზარდოს . ეს არის ორი ძირითადი დარგის განვითარების შემაფერხებელი მიმართულება. ხშირად ფერმერების მხრიდან სახელდება ფინანსებზე ხელმიუწვდომლობა, მიუხედავად იმისა, რომ არის ძალინ ბევრი პროგრამა ფერმერებისთვის კვლავ საკითხი გამოწვევად რჩება“, - აცხადებს ირაკლი კოჭლამაზაშვილი.

ირაკლი კოჭლამაზაშვილი აცხადებს, რომ სოფლის მეურნეობაში გრძელვადიანი პროექტებია საჭირო. ISET- ის აგრარული მიმართულების უფროსი ამბობს, რომ მაღალ პროდუქტიული სოფლის მეურნეობა უნდა გვქონდეს, რაც მისი თქმით, ქვეყნის ეკონომიკის დაახლოებით 5- 10 პროცენტს შეიძლება შეადგენდეს.

„მნიშვნელოვანია გავაგრძელოთ სოფლის მეურნეობის მოდერნიზაცია, მაგრამ იმის ილუზია არ უნდა გვქონდეს, რომ სოფლის მეურნეობის სექტორი იქნება წამყვანი მიმართულება, თუნდაც იგივე დამატებული ღირებულების შექმნის კუთხით ეკონომიკაში. უმჯობესია მთლიან შიდა პროდუქტში სოფლის მეურნეობის წილი არ გაიზარდოს, კარგი იქნება სხვა სექტორები გაიზარდოს, ის რომელიც უფრო პროდუქტიულია. როდესაც მთლიანი შიდა პროდუქტი ახალი მეთოდოლოგიით გადაითვალა, 2018 წელს სოფლის მეურნეობაში საკმაოდ მაღალი ზრდა დაფიქსირდა, წინა წლებში სულ კლების ტენდენცია იყო. მაღალი ზრდა გამოწვეულია არა დიდი ინვესტიციებით, არამედ იმით, რომ უბრალოდ აგრარულად კარგი წელი იყო. ტრენდი წელს ვერ გაგრძელდება, შეიძლება იყოს ზრდა, მაგრამ მინიმალური. ამაზე მიგვანიშნებს 2019 წლის ბოლო სამი კვარტლის მონაცემები, რომელიც არც თუ ის სახარბიელოა, ვსაუბრობ სოფლის მეურნეობაში დამატებული ღირებულების შექმნაზე“, - განაცხადა ირაკლი კოჭლამაზაშვილმა.

ბაჩო ადამია