საქართველოში კვერცხის იმპორტი თითქმის შეჩერებულია. წინა წელთან შედარებით, იმპორტირებული კვერცხის წილი ქართულ ბაზარზე 10%-იც აღარ არის. მიუხედავად იმისა, რომ 5-7%-ის ფარგლებში იკლო წარმოებამაც, აშკარად გამოჩნდა, რომ ქართველ მწარმოებლებს აქვთ რესურსი, კვერცხზე ადგილობრივი ბაზრის მოთხოვნა 100%-ით დააკმაყოფილონ და ექსპორტზეც გავიდნენ.

შესაბამისად, როგორც მწარმოებლები აღნიშნავენ, სასურველი იქნება, თუ იმპორტი საერთოდ შეწყდება და ადგილობრივ მეწარმეებს წარმოებისა და რეალიზაციის მეტი შესაძლებლობა ექნებათ.

რაც შეეხება იმპორტის კლების მიზეზს, კომპანია ,,კოდას“ დირექტორის, მეწარმე ზურაბ უჩუნბეგაშვილის ინფორმაციით, ნედლეულისა და ლოგისტიკის მაღალ ფასს უკავშირდება, რის გამოც კვერცხის წარმოება და ექსპორტი თითქმის ყველა ბაზარზე შემცირებულია.

,,კვერცხის იმპორტის კლება ჩვეულებრივი ამბავია. როგორც ჩვენთან გაძვირდა მარცვლეული და თვითღირებულება, ისე იმ ქვეყნებშიც, საიდანაც კვერცხი შემოჰქონდათ. ლოგისტიკა, ნედლეული ყველა ქვეყანაში გაძვირებულია, რაც კვერცხის წარმოებასაც შეეხო. ეს ძირითადი მიზეზია, რამაც იმპორტზე გავლენა მოახდინა. მნიშვნელოვანია ის გარემოება, რომ კვერცხის იმპორტი საერთოდ არ გვჭირდება, საქართველოს აქვს რესურსი, მოთხოვნა 100%-ით დაკმაყოფილდეს და პროდუქტი ექსპორტზეც გავიტანოთ. ტენდენცია უნდა შენარჩუნდეს და იმპორტი თანდათან საერთოდ შეწყდეს“, - აცხადებს ,,კომერსანტთან“ ზურაბ უჩუნბეგაშვილი.

კიდევ ერთი მიზეზი, რის გამოც საქართველოში კვერცხის იმპორტი შემცირდა, ტურიზმის ინდუსტრიაში არსებული პრობლემაა, კერძოდ, ტურისტების კლება, რაც მოთხოვნაზეც ადეკვატურად აისახა.

,,მთელი ინდუსტრია საქართველოში ტურიზმზე იყო ჩამოკიდებული. პანდემიამდე 4 000 000-დან 6 000 000-მდე ტურისტი ჩამოდიოდა საქართველოში. ამ მაჩვენებელთან შედარებით, თითქმის მასიური კლება გვაქვს, რამაც მოთხოვნაზეც იმოქმედა, ამან კვების ინდუსტრიაზე დიდი გავლენა მოახდინა, ასეა კვერცხის ბაზარზეც, იმპორტის კლების ერთ-ერთი მიზეზი სწორედ ტურისტების კლებას შეიძლება დავუკავშიროთ“, - ამბობს მიხეილ ჭიჭაყუა, აგროექსპერტთა ასოციაციის თავმჯდომარის მოადგილე.

რაც შეეხება კვერცხის იმპორტის შესაძლებლობას, მისივე შეფასებით, კარგია, რომ მცირდება, თუმცა ამ პროცესისგან გაცილებით მეტ სარგებელს მივიღებდით, რომ წარმოება და ექსპორტი მატულობდეს.

,,კვერცხის იმპორტმა იკლო, მაგრამ დაახლოებით 10%-მდე შემცირდა წარმოებაც. ჩვენ კვერცხი შემოგვქონდა თურქეთიდან, ბულგარეთიდან და უკრაინიდან. ცალკე საკითხია ფასიც, ადგილობრივ ბაზარზე კვერცხი 40-45 თეთრი ღირს. ხარისხით ის ბევრად უკეთესია, ვიდრე იმპორტული და ახალიცაა. მრავალგზის აქვს უპირატესობა იმპორტულთან შედარებით. როცა რამდენიმე წლის წინ იმპორტი გაიზარდა და ამან წარმოებაში პრობლემა შექმნა, სიიაფით იყო გამოწვეული. ახლა სხვა ქვეყნებშიც გაძვირდა კვერცხი, ნედლეული, ლოგისტიკა, საწვავი, რაც მთლიანობაში იმპორტის ღირებულებას უფრო მეტად ზრდის. შესაბამისად, იგი მომგებიანი აღარ არის. ტენდენცია, რომ იმპორტი შემცირდეს, ცუდი არ არის, მაგრამ ექსპორტი უფრო მეტად უნდა გავზარდოთ, რაც ჯერჯერობით გამოწვევაა“, - აცხადებს მიხეილ ჭიჭაყუა ,,კომერსანტთან“.

შეგახსენებთ, რომ იანვარ-სექტემბერში კვერცხის იმპორტი 89.8%-ით შემცირდა.

ოფიციალური სტატისტიკით, მიმდინარე წელს საქართველოში სულ 207.4 ათასი დოლარის ღირებულების კვერცხის იმპორტი განხორციელდა, მაშინ როდესაც 2020 წლის 9 თვეში საქართველოდან პროდუქტის შესაძენად 2 მლნ დოლარი, 2019 წელს კი 1,9 მლნ დოლარი გავიდა.

რაც შეეხება საიმპორტო ბაზრებს, თუ გასულ წლებში კვერცხის უმსხვილესი საიმპორტო ბაზრები თურქეთი, უკრაინა და ბულგარეთი იყვნენ, 2021 წელს უკრაინა და ბულგარეთი ქვეყნების ჩამონათვალში აღარ გვხვდება, ხოლო თურქეთიდან იმპორტი 95.1%-ით არის შემცირებული.

იმპორტის კლების საპირისპიროდ, აღნიშნულ პერიოდში კვერცხის ექსპორტი მცირედით, თუმცა გაიზარდა. 9 თვეში საქართველოდან საზღვარგარეთ 952.6 ათასი დოლარის ღირებულების კვერცხის რეალიზება მოხდა, რაც გასული წლის ანალოგიური პერიოდის მაჩვენებელს 15.5%-ით აღემატება, ხოლო 2019 წლის 9 თვის ექსპორტზე 33.4%-ით მეტია.

არსებული მონაცემით, საქართველოში დაახლოებით 600 მილიონი ცალი კვერცხი იწარმოება, ანუ კვერცხის წარმოებაზე ქვეყნის მთლიანი შიდა პროდუქტის 0.5% მოდის.

მარი ჩიტაია