ქრონიკული დაავადებების სამკურნალო მედიკამენტებით უზრუნველყოფის სახელმწიფო პროგრამით ბენეფიციართა მხოლოდ 9%-მა ისარგებლა. ინფორმაციას სახელმწიფო აუდიტის სამსახური ავრცელებს.
ანგარიშის თანახმად დაბალი მიმართვიანობა არასაკმარისმა საინფორმაციო აქტიობამ გამოიწვია. გარდა ამისა პროგრამაში ჩართულ ადამიანთა სიმცირის საპირისპიროდ მედიკამენტების რაოდენობა არ გადაიხედა, რაც ჭარბი მარაგების მიზეზი გახდა.
ბენეფიციართა ინფორმირებულობის ნაკლებობაზე მიუთითებს სამინისტროს დაკვეთით „ეისითი“ (ACT) − ანალიზისა და კონსულტაციის ჯგუფის მიერ 2019 წელს მომზადებული კვლევაც, სადაც აღნიშნულია, რომ საკმაოდ დაბალია პროგრამის შესახებ ცნობადობა და გამოკითხულთა მხოლოდ 13% აღნიშნავს, რომ სმენია და კარგად იცის, რას გულისხმობს/ითვალისწინებს პროგრამა. ყოველი მეოთხე რესპონდენტი (25%) აღნიშნავს, რომ სმენია, მაგრამ თითქმის არაფერი იცის, კონკრეტულად რას გულისხმობს/ითვალისწინებს პროგრამა, ყველაზე დიდ ნაწილს (38%) კი, საერთოდ არ სმენია პროგრამის შესახებ.
2018 წელს 3.3 მლნ-ის რაოდენობის Metformin Hydrochloride 1000 მგ იყო შეძენილი, წლის ბოლოს მარაგში მისი 85% - 2.8 მლნ დარჩა, Levothyroxine Sodium 50 მკგ-ის შემთხვევაში ნაყიდი იყო 507 ათასი ერთეული და წლის ბოლოს მარგში 502 ათასი იყო დარჩენული, რაც შეეხება, Digoxine 0.25 მგ-სა და Methylprednisolone 16 მგ-ს, 2017 წლის ისედაც ჭარბი მარაგების შემდეგ 2018 წლის ბოლოს ნაშთმა 2018 წელს შესყიდულ მედიკამენტების რაოდენობას გადააჭარბა.
სხვა პრობლემათა ჩამონათვალში ყველაზე მნიშვნელოვანი საქონლის მიწოდების შეზღუდული ვადებია, რამაც თავის მხრივ კონკურენციის შემცირება და ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ მედიკამენტების ხარჯვისა და მიმდინარე მარაგების გათვალისწინებით, მოცემულ შემთხვევებში არ არსებობდა საქონლის შეზღუდულ ვადებში მიწოდების აუცილებლობა.
Losartan Potassium 100 მგ სააგენტომ 2017 წელს Sanofi-Aventis Private Co. Ltd-სგან 11 თეთრად შეიძინა, მიწოდების ვადად 20 დღე განისაზღვრა. 2018 წელს იგივე მედიკამენტი საგენტოს „გეფამ“ 2-ჯერ ძვირად 22 თეთრად 10 დღის ვადაში მიაწოდა. მოცემულ პერიოდში სააგენტოს აღნიშნული წამლის 3 თვის მარაგი გააჩნდა და შესაბამისად დროის მოგების მიზნით ორმაგი ფასის გადახდის აუცილებლობა არ ყოფილა.
სოციალური მომსახურების სააგენტოს მიერ არ ხორციელდებოდა მედიკამენტების ნაშთების პერიოდული და სრული ინვენტარიზაცია, რის შედეგად შეუძლებელი გახდა მარაგების არსებობის თაობაზე გონივრული რწმუნების მიღება.
მიუხედავად იმისა, რომ მარაგები საკმარისზე მეტი იყო, არაეფექტიანი ლოჯისტიკის შედეგად, პროგრამით მოსარგებლეთა ნაწილს შეხვდა მედიკამენტები, რომლებსაც ვადა მოხმარების დასრულებამდე გაუვიდათ.
აუდიტორული დასკვნის თანახმად პირველ ჯერზე იხარჯებოდა მედიკამენტები, რომელთაც ვარგისიანობის ხანგრძლივი მოხმარების ვადები ქონდათ, ხოლო შემდეგ მედიკამენტები, რომელთა დარჩენილი ვარგისიანობის ვადა მცირე იყო.
გიორგი ელიზბარაშვილი