რა შემადგენლობისაა და გვიცავს თუ არა covid 19-ისგან ბაზარზე არსებული ანტისეპტიკური ხსნარები, რომელსაც სრულიად მოსახლეობა ყოველდღიურად დეზინფექციისთვის ვიყენებთ? რატომ ვლინდება ინფიცირების მზარდი მაჩვენებელი სხვადასხვა დაწესებულებებში, სადაც აუცილებელია ზედაპირებისა და ხელების სწორედ ამ ხსნარებით დამუშავება?
ბაზარზე არსებული სადეზინფექციო საშუალებების თითქმის 80 პროცენტი ადგილობრივი წარმოებისაა. მათი 90 პროცენტი კი ეთილის სპირტით მზადდება. მაღალი ხარისხის ანტისეპტიკური ხსნარის მისაღებად, რომელიც კოვიდის კლასის ვირუსის წინააღმდეგ ეფექტური იქნება, სპირტის, გლიცერინის და წყალბადის ზეჟანგის გარდა, მრავალ სხვა ინგრედიენტს უნდა შეიცავდეს. სამწუხაროდ ქართულ ბაზარზე, ხშირ შემთხვევაში გამოხდილ წყალში გაზავებული სპირტით და გლიცერინით შექმნილი პროდუქცია იყიდება, რომელიც covid 19 -ს ვერ უმკლავდება.
მიუხედავად იმისა, რომ 96%-იანი სპირტი დღეს საკმაოდ ძვირადღირებულია, თითოეულ ჩვენგანს უნახავს და შეუძენია ქსელებსა თუ მარკეტებში იაფფასიანი ანტისეპტიკური ხსნარები, რაც ეჭვს ბადებს მათ შემადგენლობასა და ეფექტურობაზე. მათი უმრავლესობა კი ქართული წარმოებისაა.
რამდენად საჭირო პროცენტობითა და შემადგენლობით ხდება ამ პროდუქციის წარმოება უცნობია, რადგანაც ჩვენი ინფორმაციით მას შემდეგ, რაც დაავადებათა კონტროლის მიერ კონკრეტულ საწარმოს ანტისეპტიკური ხსნარის წარმოების ლიცენზია მიეცემა, არ ხდება მისი შემოწმება იმაზე, თუ რამდენად კეთილსინდისიერად ასრულებს მეწარმე სერთიფიკატით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს. ხოლო პროდუქტის მაღალი საჭიროებიდან გამომდინარე ბევრი მათგანი ცდილობს არსებული სიტუაცია კომერციული სარგებლის მისაღებად გამოიყენოს. როგორც თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი, ბიოქიმიკოსი რამაზ გახოკიძე კომერსანტთან აღნიშნავს, ბაზარი გაჯერებულია გაურკვეველი შემადგენლობისა და ეფექტის მქონე ანტისეპტიკური ხსნარებით და ამბობს რომ ბაზარზე ამ ეკოლოგიური კუთხით სრული ანარქიაა.
სადეზინფექციო საშუალებები რამდენიმე ჯგუფად იყოფა - ანტისეპტიკური დანიშნულება აქვს წყალბადის ზეჟანგს, ქლორს, იოდსაც. ზოგში მეტალები შედის, ტუტეები, სპირტები ალდეჰიდები. მე უპირატესობას ვანიჭებ მცენარეული წარმოშობის პრეპარატებს -გულყვითელასა და გვირილას ექსტრაქტზე დამზადებულებს მაგრამ ეს რთულია. ახლა იმდენი ანტისეპტიკური საშუალება გაჩნდა ბაზარზე და მათი რეგისტრირება ისე ხდება, არავინ იცის როგორ მზადდება, შეიძლება მუშაობს, შეიძლება არა. ის რაც აუცილებელია თითქოს ამ ვისრუსთან გასამკლავებლად, ძალიან იოლი დსამზადებელია და ყველამ დაიწყო მათი შერევა. თვითონ ვაწყდები წინააღმდეგობას - ორ სადეზინფექციო საშუალებას ვარეგისტრირებ და ვერ დავნერგავ იმიტომ, რომ ბაზარზე გარკვეული გარიგებებით მილიონები კეთდება, ხდება ათასჯერ უკეთესი პროდუქტი რომ იყოს, ბაზარზე არ შეგატანინებენ. დაავადებათა კონტროლი აძლევს წარმოების ლიცენზიას ბევრ მწარმოებელს ანტისეპტიკურ საშუალებებზე, მაგრამ მერე არავინ არაფერს ამოწმებს. ადრე ყველა ბაზარს ჰქონდა საკუთარი ლაბორატორია ახლა ეს ყველაფერი მოისპო, სრული ანარქიაა ეკოლოგიური თვალსაზრისით, — ამბობს ბიოქიმიკოსი.
როგორც ეპიდემიოლოგმა რუსუდან ხაჭაპურიძემ „კომერსანტთან“ აღნიშნა, რამდენიმე ქართული წარმოების ანტისეპტიკური ხსნარის ფასი არ შეესაბამება მის შემადგენლობას.
„სანამ პანდემია დაიწყებოდა, 5-8 ლარამდე ღირდა სამედიცინო სადეზინფექციო სპირტი, ახლა არ ვიცი. წარმოიდგინეთ რა მომგებიანია, ყველას მარტივი გასაკეთებელი ჰგონია ანტისეპტიკური ხსნარი, ხოლო რამდენად შეესაბამება ხსნარების კონცენტრაცია სტანდარტებს, ამის სამსახურები არსებობს. თითოეულ მეწარმეს ლიცენზიას აძლევს დაავადებათა კონტროლის ცენტრი, ანუ მისი გაყიდვა შეიძლება ქვეყანაში. შემდგომ ხარისხის კონტროლი რამდენად არის ამ ანტისეპტიკური საშუალებების, მაგას ვერ გეტყვით. იმპორტული ხსნარები კი რაც შემოდის და ბაზარზე გადის, წარმოუდგენელია ფილტრის გარეშე შემოვიდეს. მეც ვხედავ ქსელში ისეთ ანტისეპტიკურ საშუალებებს, რომელიც ზოგი საეჭვო ფასი ღირს და დაფასოება პატარაა,“ - ამბობს ეპიდემიოლოგი.
ლიცენზიის გაცემის შემდეგ, ხდება თუ არა ბაზარზე იმის კონტროლი, თუ რამდენად აკმაყოფილებენ ეს საწარმოები აუცილებელ სტანდარტებს და ხომ არ გამოვლენილა უხარისხო ანტისეპტიკური საშუალებების რეალიზაციის ფაქტი? რამდენად მიეწოდება დაწესებულებებს ხარისხიანი საშუალებები და ერთხელ გაცემული დასკვნა ნიშნავს თუ არა იმას, რომ ყველა სტანდარტი ხარისხში დაცულია? - ამ კითხვებით „კომერსანტმა“ უკვე მიმართა დაავადებათა კონტროლის ცენტრს. მათ პასუხს კი მიღებისთანავე შევთავაზებთ მკითხველს.