„თუ ჩვენი ეგზოტიკური ხილი ცოცხლად არ გაიყიდება, სათადარიგო გეგმად გვაქვს, რომ გადავიდეთ მისგან კომპოტისა და ჩირის დამზადებაზე. საქართველოში ასეთი პროდუქცია არ არსებობს, თუმცა ამერიკაში ძალიან პოპულარულია,“ - ამის შესახებ, „კომერსანტს“ ლოლაძეების ფერმის დამფუძნებელი ლაშა ლოლაძე ესაუბრა.  

ლოლაძეების ფერმა“ საქართველოს ბაზარზე ეგზოტიკურ სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტებს უკვე 5 წელია აწარმოებს. საზღვარგარეთიდან ჩამოტანილი სანერგე და სათესლე ხილის ტექნოლოგიური დამუშავების შემდეგ,  ლაგოდეხში მოყვანილი ფერმის სხვადასხვა პროდუქცია მსხვილ სუპერმარკეტებში იყიდება. მინი კივი, ოკრა, პეპინო, კივანო, ფიზალისი -  ეს ის პროდუქტებია, რომლის განვითარებაც ფერმას უკვე დაწყებული ჰქონდა, ხოლო მალე ქართულ ბაზარზე მექსიკური შავი სიმინდის გაყიდვაც უნდა დაწყებულიყო.

როგორც ლაშა ლოლაძემ „კომერსანტთან“  აღნიშნა, პანდემიის გამო ხალხის მსყიდველუნარიანობა იმდენად დაეცა, რომ ეგზოტიკური ხილის ერთწლიანი კულტურების მოყვანას მომავალ  წელს აღარ აპირებს. ამ ეტაპზე ფერმა გადასულია ნერგების გაყიდვაზე, რომელიც მაღალმთიან რაიონებში საკმაოდ პოპულარულია.

„ახლა ძირითადად ჩვენი ეგზოტიკური ხილის, განსაკუთრებით მინი კივის ნერგების მიწოდებაზე ვართ გადასული და მაგაზე გვაქვს აქცენტი. ეს ნერგები ყინვაგამძლეა და ძალიან კარგად უმკლავდება ტემპერატურის ცვლილებას. პანდემიის დროს ხალხი მიწას დაუბრუნდა და აშკარად მოკიდეს ხელი კულტურების გაშენებას. აინტერესებთ მინი კივის ნერგები, რომელიც მრავალწლიანი მცენარეა და მაღალმთიან რაიონებში მოჰყავთ. ზოგჯერ მას დეკორატიული დატვირთვაც აქვს. ყიდულობენ კერძო პირებიც და კომპანიებიც, ისინი ვისაც თბილისის შემოგარენში აგარაკები აქვს და ასევე მთაში ვინც ცხოვრობს. ვატყიბთ, რომ ძალიან გაიზარდა მოთხოვნა,“ - ამბობს ლაშა ლოლაძე.

„ლოლაძეების ფერმის“ მეპატრონემ ლაგოდეხის ცენტრში ცოტა ხნის წინ, რესტორანი „ლა ცენტრი“ გახსნა, სადაც ასევე ეგზოტიკური სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტებისგან შემდგარი მენიუ იქნება. როგორც ლაშა ლოლაძე ამბობს,  თავის ფერმაში კივანოსა და სხვა ეგზოტიკურ ხილს მხოლოდ რესტორნის კერძებისთვის მინიმალური რაოდენობით მოიყვანს. ამ ეტაპზე რესტორანი დაკეტილია, თუმცა მეპატრონე ტურისტული სეზონის დაწყებას ელოდება.

„რესტორანი „ლა ცენტრი“ რამდენიმე დღით გავხსენით ლაგოდეხში, მაგრამ მერე დავხურეთ. აქ იქნება ეგზოტიკური ხილისგან დამზადებული მენიუ. ადრე დიდი მარაგები გვქონდა და დიდი გამოხმაურება ჰქონდა ამ მენიუს. ამ ზაფხულს ვაპირებთ რომ სწორედ ჩვენი ეგზოტიკური ხილის მენიუ შევთავაზოთ ჩვენი რესტორნის სტუმრებს,“ - ამბობს ბიზნესმენი.

საქართველოში დიდი გამოხმაურება მოჰყვა „ლოლაძეების ფერმის“ კივანოს პროდუქციას, რომლის მისი მოსავალი „აგროჰაბსა“ და „გუდვილში“ იყიდება.  კივანო, იგივე აფრიკული კიტრი გოგრისებრთა ოჯახს ეკუთვნის და წარმოშობით აფრიკიდანაა. დღეისთვის მას აწარმოებენ სამხრეთ ამერიკაში, ისრაელში, იტალიასა და ახალ ზელანდიაში. პროდუქტი გამოიყურება, როგორც 10–15 სმ სიგრძის ეკლებიანი გოგრა, მისი რბილობი მწვანეა და უმეტესად გრძელი, 5–10 მმ სიგრძის მქონე თეთრი თესლები აქვს. საკვებად გამოიყენება როგორც კოქტეილების, ისე ხილის სალათების დასამზადებლად. პროდუქტის ღირებულება 1 კგ-ზე 28 ლარია.

რაც შეეხება პეპინოს, „ლოლაძეების ფერმაში“ ეს ხილი წელს პირველად მოხვდა ტექნოლოგიურ დამუშავებაში. ოკრა კი ერთწლიანი კულტურაა.  მცირე ზომის უბუსებო მინი კივის პლანტაციები  ლაგოდეხში პირველად 15 წლის წინ დაირგო. მინი კივი ტრადიციულისგან არა მხოლოდ ზომით, არამედ გემო თვისებებითაც განსხავდება. ამასთან, პროდუქტს არ აქვს ბუსუსები და მისი დაგემოვნება კანითაც შესაძლებელია.

ფიზალისის, იგივე ოქროსფერი კენკრის წარმოება „ლოლაძეების ფერმაში“ 2019 წელს დაიწყო. ეს არის მრავალწლიანი მცენარე. ფიზალისს ხალხურ მედიცინაში მრავალი დაავადების სამკურნალოდ გამოიყენებენ, მდიდარია A, B და C ვიტამინებით. გარდა ამისა, მისგან ამზადებენ მარინადს. ფიზალისის მოყვანა უფრო რთულია და მცირე მოსავალსაც იძლევა, თუმცა ბაზარზე ერთი კილოგრამის ფასი, შესაძლოა 60 ლარიც იყოს.