საქართველოს აქვს პოტენციალი სოფლის მეურნეობისა და მშენებლობის დარგების ხელშეწყობით დაახლოებით 850 მლნ დოლარის იმპორტი ჩაანაცვლოს და ასევე ექსპორტის დივერსიფიცირება შეძლოს. ამის შესახებ „გალტ ენდ თაგარტის“ ახალ ანგარიშშია მოცემული.

ანგარიშის მიხედვით, მსოფლიოში კოვიდ-19-ის პანდემიამ წინა პლანზე წამოწია ადგილობრივი წარმოების მნიშვნელობა და მიწოდების ჯაჭვების დივერსიფიცირების აუცილებლობა, ვინაიდან ჩინეთის ჩაკეტვამ და მიწოდების ქსელების მოშლამ ბევრი კომპანიის პარალიზება გამოიწვია. ანალიტიკოსების მოსაზრებით, ეს პანდემია მნიშვნელოვნად შეცვლის მომავალი ათწლეულის მსოფლიო ეკონომიკურ მოდელს - ეკონომიკები უფრო ავტონომიურები გახდებიან, ფოკუსირება მოხდება მიწოდების ჯაჭვების რეგიონალურ კონცეტრაციასა და რეგიონული მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე. საქართველოს ეკონომიკური ზრდის ახალი მოდელი წარმოების პოტენციალის ამაღლებაზე უნდა იყოს ორიენტირებული.

„სოფლის მეურნეობაში წარმოების განვითარების პოტენციალი იკვეთება შემდეგ მიმართულებებში: ხორცი და რძის პროდუქტები, მარცვლეული, ბოსტნეული და ხილი, საკვების გადამუშავება. ამ მიმართულებით, საქართველოს აქვს 400 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების იმპორტის ჩანაცვლებისა და ასევე ექსპორტის დივერსიფიცირების შესაძლებლობა. დარგის მთავარ გამოწვევად რჩება მიწების კონსოლიდაცია და დაბალი პროდუქტიულობა.

მშენებლობა საკმაოდ იმპორტ-ტევადია, და ჩვენი შეფასებით გარკვეული მიმართულებებით ადგილობრივი წარმოების წახალისებით შესაძლებელი იქნება 450 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების იმპორტის ჩანაცვლება. პირველადი შეფასებით მიზანშეწონილია შემდეგი პროდუქტების წარმოების წახალისება: კაბელები, არმატურა, პლასტმასი, საღებავები, ავეჯი,  წყლის გამაცხელებლები, ლითონის მასალები, ხის მასალა, კერამიკის ნაწარმი, ცემენტის კლინკერი“, - აღნიშნულია ანგარიშში.

ეკონომისტი გიგა ბედინეიშვილი მიიჩნევს, რომ რეალურად საქრთველოს ნამდვილად აქვს დიდი პოტენციალი, რომ იმპორტის რაღაც ნაწილი ბევრ დარგში ჩაანაცვლოს, თუმცა ქვეყნისთვის იმპორტის ჩანაცვლება ზოგადად თვითმიზანი არ უნდა იყოს.

„დღეს საქართველოს ეკონომიკას გაცილებით მეტი პოტენციალი აქვს, შესაძლოა საქართველოს აქვს პოტენციალი სოფლის მეურნეობისა და მშენებლობის დარგებში 850 მლნ დოლარის იმპორტი ჩაანაცვლოს, მაგრამ იმპორტის ჩანაცვლება თვითმიზანი არ უნდა იყოს. ეს ნიშნავს, რომ შესაძლოა სხვა ქვეყანაში რაღაც უფრო იაფად და ხარისხიანად კეთდება, თუნდაც სოფლის მეურნეობის და მშენებლობის კუთხით და ჩვენ რომ თვითმიზანი გავიხადოთ ყველაფერი ვაწარმოოთ თუნდაც ძვირად ან უხარისხოდ და ის პროდუქცია მოვიხმაროდ მარტო იმიტომ, რომ საქართველოში არის წარმოებული, ეს რა თქმა უნდა არასწორია. თუმცა, ის ფაქტი, რომ ლარი ისევ უფასურდება, იმპორტი გვიძვირდება და ნაკლებად გვაქვს უნარი, რომ დიდი რაოდენობით იმპორტირება გავაკეთოთ - ეს რეალობაა. იმპორტი ნაწილობრივ იმიტომ არის შემცირებული, რომ აღარ გვაქვს უნარი შევისყიდოთ საზღვარგარეთიდან იმდენი პროდუქცია რამდენიც აქამდე შეგვეძლო, ეს იმპორტის შემცირების ცუდი მიზეზია“, -განაცხადა გიგა ბედინეიშვილმა.

ანგარიშის მიხედვით, წარმოების დაბალი ბაზის პირობებში გამომუშავებული შემოსავლების ძირითადი ნაწილი იმპორტზე არის მიმართული და 2019 წელს ტურისტების მიერ დახარჯული 3.3 მლრდ. აშშ დოლარიდან ქვეყნის შიგნით მხოლოდ 1.3 მლრდ. აშშ დოლარი დარჩა. გიგა ბედინეიშვილი ეთანხმება „გალტ ენდ თაგარტის“ ანგარიშს, რომ შემოსავლების ძირითადი ნაწილი იმპორტზე არის მიმართული. თუმცა მიიჩნევს, რომ თუ იპორტის ჩანაცვლება იმ დარგში არ ხდება სადაც ქვეყანას კონკურენტული უპირატესობა აქვს, მაშინ ადამიანების ცხოვრების დონე უარესდება, რადგან მათ ძვირადღირებული და უხარისხო ადგილობრივი პროდუქციის შეძენა უწევთ.

„ზოგადად იმპორტის ჩანაცვლება თუ ეს არ ხდება იმით, რომ კონკურენტული უპირატესობა გვაქვს შექმნილი, ადამიანების ცხოვრების დონის გაუარესებას ნიშნავს. წარმოიდგინეთ ვაწარმოებთ ისეთ პროდუქციას რომელიც უფრო ძვირი გვიჯდება ვიდრე სხვა ქვეყნებს და იმპორტის ჩანაცვლებით ვაიძულებთ მოქალაქეებს აქ წარმოებული შეიძინონ. ჰიპოთეტურათ იმაზე საუბარი რომ პოტენციალი გვაქვს, რა თქმა უნდა სწორია, რომ იყოს უფრო გამჭვირვალე პოლიტიკური პროცესი, სამართლიანი სასამართლო, დაბალი გადასახადები, მეტი უცხოური ინვესტიციები და სწრაფი ეკონომიკური ზრდა, ამ შემთხვევაში მეტს ვაწარმოებთ და ექსპორტსაც გავზრდით.

სხვადასხვა დარგის განსავითარებლად, საჭიროა ადამიანებს თავისუფლება მივცეთ და გადასახადების სახით ნაკლები ფული წავართვათ, რომ თვითონ მოიფიქრონ თავისი ფული რომელ დარგში დააბანდონ. საქართველოს რეალურად არაფერი აქვს, მაგალითად აზერბაიჯანისგან განსხვავებით, რომელსაც ნავთობი აქვს ან ყატართან მიმართებაში სადაც  გაზი არის, მაგრამ ვთვლი, რომ ეს პირიქით, კარგია. არაფერი რომ არ გვაქვს იძულებული ვართ ცოტ-ცოტა ყველაფერი განვავითაროთ და მივიღოთ დივერსიფიცირებული ეკონომიკა, რომელიც გაცილებით უფრო მდგრადია ვიდრე ერთ რაღაცაზე ჩამოკიდებული ეკონომიკა. ჩვენ დივერსიფიცირებული ეკონომიკა გვაქვს, რომელიც ასე თუ ისე ვითარდება, სწორედ დივერსიფიცირება გვაძლევს იმას, რომ მიუხედავად მთავრობის არასწორი ეკონომიკური პოლიტიკისა ეკონომიკის ზრდა მაინც გვაქვს“, - განმარტავს ეკონომისტი.

ნინო თამაზაშვილი