„2008 წლის გლობალური ფინანსური კრიზისის შემდეგ, დღეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც მსოფლიო შესაძლებელია დადგეს საკმაოდ რთული ეკონომიკური კრიზისის წინაშე, რაც თავისთავად გამოიწვევს შეუქცევად ნეგატიურ ეკონომიკურ პროცესებს“-ამის შესახებ „კომერსანტთან“ ევროპის ლიბერალური ეკონომიკის ასოციაციის საერთაშორისო ეკონომიკური ექსპერტი ირაკლი ბერძენაძე საუბრობს.
მისი შეფასებით, რიგ განვითარებად ქვეყნებში, წლების განმავლობაში არჩეულმა და გატარებულმა არასწორმა ფისკალურმა პოლიტიკამ გამოიწვია ეროვნული ვალუტის ქმედუუნარობა საერთაშორისო და ადგილობრივი გამოწვევების მიმართ, რაც ყოველდღიურად აისახებოდა ეკონომიკურ პროცესებზე, მაგრამ ყოველივე ზემოთ აღნიშნული, პერიოდულად საბაზრო პრინციპების დაცვით თუ ხელოვნურად მაინც ექვემდებარებოდა კონტროლს, მაგრამ სამწუხაროდ ფუნდამენტური საკითხების მიმართ გულგრილმა დამოკიდებულებამ გაზარდა ის საერთაშორისო შოკების გავლენა ეკონომიკაზე, რომელიც დღეს კორონავირუსის პანდემიის პირობებში უფრო დამძიმდა.
„სამწუხაროდ, სიტუაცია არის საკმაოდ ფეთქებადსაშიში თითოეული განვითარებადი ქვეყნისათვის მათ შორის საქართველოსთვის, რადგან წლების განმავლობაში როგორც ზემოთ აღვნიშნე ეკონომიკისადმი გულგრილმა დამოკიდებულებამ გაზარდა სხვადასხვა გლობალური ფაქტორების გავლენა ეკონომიკაზე. კორონავირუსის საერთაშორისო კრიზისის პირობებში დღეს საქართველოს ეკონომიკისათვის არის ერთის მხრივ „სუსტი ლარის“ კიდევ უფრო დასუსტების საფრთხე და მეორეს მხრივ ინფლაციური პროცესების კიდევ უფრო გაძლიერება, მაგრამ თუ გადავხედავთ მსოფლიოში და მათ შორის ევროპაში არსებულ ქაოტურ მდგომარეობას საქართველო ნამდვილად ბევრად მობილიზებული და ეფექტიანია, როგორც უშუალოდ კორონავირუსთან ბრძოლის კუთხით ასევე აღნიშნულ მძიმე სიტუაციაში ეკონომიკური სტაბილურობის შენარჩუნების კუთხით“-აცხადებს ბერძენაძე.
მისი განმარტებით, ნიშანდობლივია, რომ მსოფლიოს ქვეყნები ვერ აკეთებენ მოკლევადიან პროგნოზებს, თუ რამდენ ხანს გასტანს კორონავირუსით გამოწვეული ეკონომიკური პანიკა და როგორი იქნება კორონავირუსის შემდგომი პერიოდი მსოფლიო ეკონომიკისათვის. ყოველივე აქედან გამომდინარე, აუცილებელია მოხდეს მთავრობის ეკონომიკური გუნდის და ეროვნული ბანკის კოორდინირებული მუშაობა, რათა თავიდან აცილებულ იქნეს ის შესაძლო პროცესები, რომელიც შესაძლებელია თან სდევდეს მიმდინარე მოვლენებს. ამ სიტუაციაში მნიშვნელოვანია:
ა) მთავრობის ეკონომიკურმა გუნდმა ეროვნულ ბანკთან ერთად მოახდინოს კრიზისული და პოსტ-კრიზისული გეგმის შემუშავება, რომელიც მიმართული იქნება ერთის მხრივ ლარის გაჯანსაღებისაკენ ხოლო მეორეს მხრივ ინფლაციური პროცესების შემცირებისკენ.
ბ) მნიშვნელოვანია ცენტრალურმა ბანკმა, რომელსაც აქვს ყველა საჭირო ბერკეტი მოახდინოს სავალუტო ბაზრის პანიკის შემცირება მკაცრი შეზღუდვების დაწესების გზით, რითაც თავიდან იქნება აცილებული შიდა სპეკულაციებისგან ლარის სავალუტო კურსის გაუფასურება. გარკვეულწილად საჭიროა, მოხდეს კონტროლი სავალუტო ოპერაციებზე, რათა მაქსიმალურად შემცირდეს სპეკულაციური რისკები, რაც არის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი ვალუტის სწრაფი გაუფასურების.
გ) აუცილებელია ეკონომიკაში გაჩნდეს მეტი უცხოური ვალუტა და ამ საქმეში მნიშვნელოვანია რომ ეროვნულმა ბანკმა მოახდინოს რეზერვების დროული გამოყენება, რათა მიმდინარე პერიოდში დაიწყოს შესუსტებული ლარის მცირედით გაჯანსაღება, რადგან მომდევნო პერიოდის მანძილზე ევროპასა და მსოფლიო ბაზარზე არსებული შეზღუდვების პირობებში ქვეყანაში შემოსული სახსრების მოცულობის შემცირებაზე იყოს ადეკვატური პასუხი.
„აღსანიშნავია რომ კორონავირუსის გავლენა უფრო მკვეთრი იქნება პოსტ-კრიზისულ პერიოდში, რა დროსაც ვფიქრობ, რომ საერთაშორისო და ადგილობრივი რეკომენდაციების გაზიარება და სწორი გადაწყვეტილებების ეფექტური მართვა მაქსიმალურად შეამცირებს ქვეყნის ეკონომიკაზე უარყოფით გავლენას“-აცხადებს ბერძენაძე.
სოფო ქსოვრელი