სამგურალი, მეგობრობა, გეოლოგი, იმერეთი, სინათლე, გელათი, თბილისი, რკინიგზელი, აია, ფილიალი, წყალტუბო / სტალინის აგარაკი, წყალტუბო, მედეა, სავანე, ინტურისტი - ეს ის 15 სანატორიუმია, რომლის შეძენასაც ქართული ოცნების ყოფილი თავმჯდომარე, ბიძინა ივანიშვილი აპირებდა. თუმცა, ობიექტები ამ დრომდე სახელმწიფოს ბალანსზეა.

ეკონომიკის სამინისტროს საკუთრებაში არსებული 15 სასტუმროს საბაზრო ღირებულება ოფიციალური შეფასებით, 47.5 მილიონი ლარია, თუმცა ქონება, ღია აუქციონზე არც სახელმწიფო ქონების ეროვნული სააგენტოს არ გამოუტანია.

წყალტუბოს გენერალური გეგმის კონცეფციის ფარგლებში საპროექტო გუნდმა საინვესტიციო ობიექტების და ტერიტორიების სამომავლო განვითარების პარამეტრების დაადგინა. „კომერსანტი“ მოგიყვებათ, თუ როგორ გადაწყვიტა საპროექტო ჯგუფმა ისტორიული შენობების ბედი.

პირველი სანატორიუმი, რომელზეც მოგიყვებით, „სამგურალია“, რომელიც 1977-1987 წლებში აშენდა. დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ 9 სართულიანი, 300 საწოლზე გათვლილი შენობა გვიანი საბჭოთა მოდერნისტული არქიტექტურის ნიმუშია. ის სამი, სხვადასხვა ფუნქციის, ერთმანეთთან ხიდებითა და დახურული გადასასვლელებით დაკავშირებული ლიგელისგან შედგება. ირკვევა, რომ კომპლექსის პირველი ობიექტი სანატორიუმის სასადილო/რესტორანია. ძირითადად ერთსართულიანი, სწორკუთხა, ღია ფერის ქვით მოპირკეთებული შენობა მოდერნისტული არქიტექტურისთვის ჩვეული გეომეტრიულობით, მინიმალიზმით ხასიათდება.

სასადილო/რესტორანი გადასასვლელის მეშვეობით უკავშირდება მის წინ განთავსებული სანატორიუმის ძირითად, ცხრასართულიან ფლიგელს.ორიგინალურად გადაწყვეტილი აივნები, დიდწილად განაპირობებს ამ ფლიგელის სახასიათო სახეს. აივნების და ასევე, ტორცოებზე მოწყობილი შესასვლელების გადაწყვეტა გარკვეულ ასოციაციებს აჩენს ევროპული მოდერნიზმის ცნობილ ობიექტებთან.

დოკუმენტის მიხედვით, მთავარი კორპუსი, ასევე გადასასვლელით უკავშირდება მის წინ, უფრო დაბალ ნიშნულზე  განთავსებულ დიაგნოსტიკურ კორპუსს. სამსართულიანი, L გეგმარების მქონე შენობა  ეზოში ტერასულად განთავსებული ღია გალერეით იხსნება. სამი ფლიგელისგან შექმნილი სანატორიუმი, მისი კუთვნილი ტერიტორიის შედარებით განიერ მონაკვეთზეა განთავსებული. დარჩენილი ვიწრო ზოლი დათმობილი აქვს ეზოს, საიდანაც სამკურნალო-დიაგნოსტიკური და მის უკან განთავსებული მთავარი კორპუსი ერთიან მოცულობად აღიქმება: სამსართულიანი ტერასული მასა, რომელზეც ამოზიდულია ცხრასართულიანი კორპუსი.ობიექტი მისი საინტერესო გეგმარებით, მასების გადანაწილებით, რიტმით, კომპოზიციური ხერხებით, ფასადების გადაწყვეტით, ძალიან საინტერესო ნიმუშია ქართული საბჭოთა მოდერნიზმისა. მიუხედავად ობიექტის მძიმე მდგომარეობისა და არაერთი გადაკეთებისა, არქიტექტურული ჩანაფიქრი მკაფიოდ და ნათლად იკითხება.

პირველად მონაცემებზე დაყრდნობით საპროექტო გუნდის რეკომენდაციები შემდეგია: სანატორიუმის თანამედროვე მოთხოვნების შესაბამისად მოდერნიზება აუცილებელია, თუმცა მისი დემონტაჟი, ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზების გამო, დაუშვებელია. სასურველია განხორციელდეს მისი რესტავრაცია/რეკონსტრუქცია/“ადაპტაციური განახლება”, რაც საშუალებას იძლევა, ერთი მხრივ, შენობა განახლდეს, მეორე მხრივ კი, შენარჩუნებული იქნას ობიექტის ღირებული მახასიათებლები: გეგმარება, შენობების ურთიერთმიმართება, შენობებს შორის სიმაღლეთა ბალანსი, ფასადების გადაწყვეტა განსაკუთრებით მთავარი და სამკურნალო-დიაგნოსტიკური ფლიგელის. აუცილებელია, შენარჩუნდეს მთავარი კორპუსის ტორცოს საფასადე გადაწყვეტა და ცენტრალური შესასვლელის კომპოზიცია. დაუშვებელია, დიაგნოსტიკურ კორპუსზე დაშენება, რადგან ზემოთ ხსენებული კომპოზიციური ერთობა, რომელსაც ქმნის მთავარი და მის წინ არსებული სამსართულიანი ობიექტი, დიდწილად განპირობებულია ამ უკანასკნელის სიმაღლით. სამკურნალო-დიაგნოსტიკური კორპუსი ზუსტად უტოლდება იმ ნიშნულს, რომლიდანაც მთავარ კორპუსში იწყება ფასადის გალერეებით გახსნა. შესაბამისად, წინხედიდან, სანატორიუმი “სამგურალი” სრულად არის გალერეებით გახსნილი.

ჯგუფს დასაშვებად მიაჩნია, უკანა, სასადილო რესტორნის რეკონსტრუქცია, თუმცა საერთო გეგმარების, კონტურისა და სიმაღლის შენარჩუნებით. მათი თქმით, აუცილებელია შენარჩუნებული იყოს კორპუსებს შორის კავშირების გვიანი მოდერნიზმისთვის სახასიათო გადაწყვეტა - ღია და დახურული გადასასვლელები.

კვლევის მიხედვით, სანატორიუმი “სამგურალი”-ს შენობაში შეთავაზებულია საცხოვრებელი სახლისა და საშუალო კლასის სასტუმროს განთავსება. შენობას გააჩნია პირდაპირი კავშირი შემოვლით საავტომობილო გზასთან. მათი ინფომრაციით, იმ გარემოების გათვალისწინებით, რომ წყალტუბოს ცენტრალურ ნაწილში დაშვებული იქნება მხოლოდ ელექტრო ტრანსპორტით გადაადგილება, მნიშვნელოვანია მაცხოვრებლებისათვის ამ გარემოებამ არ წარმოქმნას გარკვეული დისკომფორტი. შესაბამისად საცხოვრებელი შენობის განთავსება შემოვლითი გზიდან ადვილად მისაღწევ ტერიტორიაზე, მნიშვნელოვან გარემოებას წარმოადგენს საცხოვრებელი დანიშნულების შენობისათვის.

საპროექტო გუნდს მიაჩნია, რომ არსებული შენობის გეგმარება და ტიპოლოგია, მარტივად იძლევა მისი ადაპტაციის საშუალებას სასტუმრო და საცხოვრებელი ფუნქციისათვის.

ბაჩო ადამია