მომდევნო 3 თვის განმავლობაში საქართველოს მოქალაქეების ნაწილს შეუძლია საბანკო სესხი არ გადაიხადოს. კორონავირუსის გავრცელების რისკებთან დაკავშირებით შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე, კომერციული ბანკების გარკვეულმა ნაწილმა მომხმარებლებს სესხების 3 თვით გადავადება შესთავაზა. ამ განცხადებამ დიდი აჟიოტაჟი გამოიწვია, არამარტო საბანკო სექტორის მომხმარებლებში, არამედ მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების მსესხებლებშიც, რომლებიც მისო-ებისგან შეღავათებს ითხოვენ.

 „მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების ასოციაციის“ ხელმძღვანელმა ბესო შენგელიამ საბანკო ინიციატივას ნაჩქარევი და მოუმზადებელი უწოდა. მისი თქმით, მომხმარებელთან კომუნიკაცია თავიდანვე აუცილებელი იყო, რათა არ მომხდარიყო ამ შეთავაზების სხვანაირად აღქმა.

„ინიციატივა, რომელიც 3 თვიან საშეღავათო პერიოდს გულისხმობს, ნაჩქარევი და მოუმზადებელი იყო, რამაც საკრედიტო ბაზარზე სრული პანიკა და ქაოსი გამოიწვია, ჯერ კიდევ არ არის დათვლილი ეს რა შედეგებამდე მიგვიყვანს, რაც დაახლოებით ისეთივეა ვალების ჩამოწერის პროგრამის დროს რომ იყო. დადებითად მხოლოდ იმ სოციალური პროექტის შეფასება შეიძლება, რომელიც რეალურ შედეგს გამოიღებს და მოსახლეობის სოციალურ ფონს გააუმჯობესებს. რესტრუქტურიზაცია არ არის ბანკების და მთავრობის მოგონილი, ეს დიდი ხნის განმავლობაში აპრობირებული მეთოდია, რომელსაც მიკროსაფინანსო ორგანიზაციები ვიყენებთ, თუ ამის ობიექტური მიზეზი არსებობს და ცალკეულ ბიზნესს ან მსესხებლებს პრობლემა ექმნება. თუმცა, ამას უნდა ჰქონდეს ობიექტური მიზეზი, მართალია არსებული სიტუაცია შეეხო ცალკეულ ბიზნესებს და მსესხებლებს, მაგალითად, ვისაც გზავნილები ჰქონდა იტალიიდან, სასტუმროებს, რესტორნებს და ა.შ, მაგრამ მასიურად ამის შეთავაზება მიზანშეწონილად არ მიმაჩნია. თუ ამას აპირებდნენ უნდა მომხდარიყო კლიენტებისთვის დეტალური ახსნა და სწორი კომუნიკაცია, რადგან ფინანსური განათლება და თვითშეგნება საქართველოში არ არის მაღალი, ამიტომ წამოვიდა მისო-ების მიმართულებით სრული ისტერიკა და ითხოვენ არათუ სესხების გადავადებას, არამედ პატიებას, რადგან ბანკების ინიციატივა ასე აღიქვეს. თუ გადავადებას ვთავაზოთ ისევ ჩვენ ვილანძღებით, რადგან ჰგონიათ, რომ სესხები უნდა ვაპატიოთ, რაც ჩვენს იმიჯს და ფინანსურ მდომარეობას აზარალებს“, - განაცხადა ბესო შენგელიამ.

ბესო შენგელიას თქმით, მისო-ები საშეღავათო პერიოდს იმ მსესხებლებს სთავაზობენ, რომლებსაც პრობლემა შეექმნათ, თუმცა, ბანკების მსგავსად საყოველთაო რეკონსტრუქციის განხორციელება მათი უმრავლესობისთვის რთული იქნება.

„მთელი სასესხო პორტფელის გადავადების საშუალება შეიძლება მსხვილ ბანკებს ჰქონდეთ, რადგან სებ-ის რესურსებზე წვდომა და ბევრად დიდი კაპიტალი აქვთ, მაგრამ ჩვენ შემთხვევაში ეს დიდი რისკია, რადგან ადგილობრივ რესურსებზე წვდომა არ გვაქვს, გვაფინანსებენ საერთაშორისო ორგანიზაციები, რაც ახლა ძალიან ჭიანურდება, ამიტომ სესხების მასიურ გადავადებას ვერ მოვახდენთ, თუმცა როგორც ყოველთვის ინდივიდუალურ მსესხებლებს განვიხილავთ. ასეთი განცხადებები და ინიციატივები მეტი პასუხისმგებლობით და შორსმჭვრეტელობით უნდა ხორციელდებოდეს, რომ არ მივიღოთ მასიური პანიკა, რამაც უკვე დაარტყა დოლარის კურსს. ეს პრობლემა ჩვენთან ერთად მცირე ბანკებსაც დაუდგათ. ამ მასიურმა შეთავაზებამ გამოიწვია ის, რომ ვისაც არ სჭირდება ისინიც ითხოვენ გადავადებებს“, - აცხადებს შენგელია.

მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია „რიკო კრედიტის” სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე ლაშა ნიკოლაიშვილი ამბობს, რომ დიდი კომერციული ბანკების მსგავსად მათაც დაიწყეს  ყველა მსესხებლისთვის საშეღავათო პერიოდის შეთავაზება, თუმცა, ეს ყველა მიკროსაფინანსოსთვის მარტივი განსახორციელებელი არ იქნება.

„რიკო ექსპრესის ნებისმიერ სესხზე საშეღავათო პერიოდი ჩაირთო და ამ პერიოდის განმავლობაში მსესხებლებს ჯარიმა აღარ დაერიცხებათ. კლიენტებს შეუძლიათ გადაიხადონ ან ისარგებლონ საშეღავათო პერიოდით, რაც პანდემიის დასრულებამდე გაგრძელდება, შეიძლება ეს იყოს 3 თვე ან უფრო მეტიც. ჩვენ დიდი კომერციული ბანკების მსგავსად  ვაკეთებთ ამ შეღავათს, როგორც იპოთეკურ სესხებზე, ასევე ლომბარდებზე და სხვა სახის სესხებზე. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ სალომბარდე სესხების ჭარბი მოთხოვნის მიუხედავად, არ ავწიეთ საპროცენტო განაკვეთი, მაშინ როდესაც ამის საშუალებას ბაზარი გვაძლევს, არ მინდა იმ კომპანიებს მივეკუთვნებოდეთ,  რომლებიც ცდილობენ არსებული ვითარებით ბოროტად ისარგებლონ, განსაკუთრებით მაშინ, როცა ჩვენ ვემსახურებით მოსახლეობის ყველაზე  დაუცველ ფენას, რომლებიც ლომბარდებით სარგებლობენ, ამიტომ სადამდეც შევძლებთ მინიმალური პროცენტებით ვიმუშავებთ. დღეს ყველაზე მეტად დახმარება პენსიონერებს სჭირდება, ამიტომ არათუ სესხის აწევას ვგეგმავთ, არამედ კათარზისთან ერთად ვცდილობთ მოხუცებს მაქსიმალურად დავეხმაროთ“, - განმარტავს ლაშა ნიკოლაიშვილი.

კორონავირუსით გამოწვეული უარყოფითი ეკონომიკური შედეგების შესამცირებლად მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია „კრისტალიც“ სთავაზობს მომხმარებლებს 3 თვიან საშეღავათო პერიოდს. თუმცა, როგორც კომპანიაში აცხადებენ, შეღავათით სარგებლობა შეუძლია მხოლოდ იმ მომხმარებელს, ვინც ბიზნეს თუ სამომხმარებლო შემოსავალზე უარყოფითად იმოქმედა შექმნილმა ვითარებამ.

„კრისტალმა“ მიიღო გადაწყვეტილება 3 თვიანი საშეღავათო პერიოდი მისცეს ყველა მომხმარებელს, რომლის ეკონომიკურ საქმიანობაზეც უარყოფითად აისახა კორონავირუსის გავრცელების საფრთხით შექმნილი მდგომარეობა.საშეღავათო პერიოდი მოქმედებს სესხის ძირზე  და პროცენტზე. თუმცა, შეღავათით სარგებლობის შემთხვევაში მომხმარებლის მიერ ჯამურად გადასახდელი თანხა გაიზრდება, რადგან საშეღავათო პერიოდი გულისხმობს პროცენტის გადახდის გადავადებას. შესაბამისად, ამ პერიოდში გრძელდება ხელშეკრულებით გათვალისიწინებული პროცენტის დარიცხვა. თითეული შემთხვევა განიხილება ინდივიდუალურად, რადგანაც გავლენა ყველა შემთხვევაში სხვადასხვაა“, - აცხადებენ „კრისტალში“.

შეგახსენებთ, რომ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ ეკონომიკური გუნდის, ეროვნული ბანკისა და საბანკო სექტორის წარმომადგენლებთან, ეკონომიკური სტიმულირების გეგმა განიხილა. საბანკო სექტორმა კოორდინირებულ რეჟიმში თანამშრომლობისთვის მზადყოფნა გამოთქვა და 16 მარტიდან მსესხებლებისთვის საშეღავათო პერიოდის შეთავაზება დაიწყო.

ნინო თამაზაშვილი