რუსეთის მთავრობამ მორიგი ამბიციური გეგმის თაობაზე განაცხადა: 2030 წლისთვის ქვეყანაში 500 000 ემიგრანტი უნდა დააბრუნოს. დიდი ალბათობით, ეს გეგმა ევროპაში და ამერიკაში გადახვეწილ რუსებს უკან დაბრუნების აუცილებლობაში ვერ დაარწმუნებს, სამაგიეროდ, უკიდურესად კორუმპირებული ელიტისთვი სსაბიუჯეტო თანხების მითვისების კიდევ ერთი და ძალიან სარფიანი შესაძლებლობა იქნება.

ზოგადად, ბევრი პროექტი, რომელიც, ერთი შეხედვით, ქვეყნის საკეთილდღეოდ ხორციელდება, საბოლოოდ, გრანდიოზულ კორუფციულ სქემად გადაიქცევა, თუმცა ემიგრანტების დაბრუნების სტრატეგია რუსული საზომებითაც კი უკიდურესად თაღლითურია. პუტინის ოპტიმისტური განცხადებების მიუხედავად, რუსეთიდან ტვინების გადინება არათუ არ მცირდება, არამედ იზრდება. ეს სხვებთან ერთად, მეცნიერებსაც ეხებათ, რომლებიც ევროპაში და ამერიკაში მასობრივად გარბიან. რუსეთის მეცნიერებათა აკადემია ამას არასაკმარისი დაფინანსებით ხსნის. ამაში არის სიმართლის მარცვალი, - თუ უცხოეთში მეტს გიხდიან, რატომ არ წახვალ, -  მაგრამ ეს მხოლოდ ერთი, თუმცა, არა ერთად-ერთი ფაქტორია. 

იმის შემდეგ, რაც 2011-2012 წლებში რუსეთი არჩევნების გაყალბების წინააღმდეგ მასშტაბურმა საპროტესტო მოძრაობამ შეძრა, კრემლმა შიდა პოლიტიკა მკვეთრად გაამკაცრა, რეპრესიები უფრო მიზანმიმართული გახდა, ხოლო თავისუფლების შემზღუდავი კანონები კი სულ უფრო და უფრო დრაკონული.

საქმე ისაა, რომ რუსეთის სახელმწიფოს ყოვლისმომცველი პარანოია ნიშნავს, რომ ნებისმიერ ადამიანს, რომელიც რომელიმე სტრატეგიულად მნიშვნელოვან დარგში მუშაობს, შესაძლოა შპიონაჟი დაბრალდეს. დიახ, სწორედ შიშია ერთ-ერთი მთავარი ფაქტორი, რომელიც რუს მეცნიერებს ემიგრაციისკენ უბიძგებს. გაესაუბრეთ ნებისმიერს, ვინც მუშაობს, მაგალითად, კოსმოსურ დარგში, ან მომიჯნავე სფეროში და „კუდიანების ნადირობის“ არა ერთ ისტორიას მოისმენთ. რუსული კოსმოსური სექტორი უკიდურესი კორუფციითაა ცნობილი. ეს პარადოქსია, რადგანაც კოსმოსური ინდუსტრია კრემლისთვის პრესტიჟის ძირითადი წყაროა, თუმცა, მაღალჩინოსნები ხელებს აქაც კარგად ითბობენ. შესაბამისად, დარგის ბოლო დროინდელი ჩავარდნები უნდა დაბრალდეს მეცნიერებს, რომლებიც უცხოელებს სახელმწიფო საიდუმლოებს გადასცემენ, და ქვეყანას სხვა გზებითაც აზიანებენ.

რუსი მეცნიერები ნეპოტიზმზე  საუბრობენ, მაგრამ ვინაობის გამხელაზე უარს ამბობენ. ამერიკელ ჟურნალისტთან ზედაპირული კონტაქტიც კი შესაძლოა შპიონაჟში ბრალდების საფუძველი გახდეს.

„2015 წლიდან კოსმოსურ სექტორში დასმენა ჩვეულებრივი პრაქტიკა გახდა. ყველა ოფისში დამსმენები ჩანერგეს და ჩვენ ვიცით ვინ, პატარა ბავშვები არა ვართ. ეს ყოველთვის იყო, თუმცა, ბოლო პერიოდში ვითარება კიდევ უფრო დამძიმდა, განსაკუთრებით, იმ შემთხვევაში, თუ ადამიანები სახელმწიფო შეკვეთაში არიან ჩართულები. მაღალჩინოსნების ახლო ნათესავები, რომლებიც პროექტების ხელმძღვანელებად ინიშნებიან, საქმეს თავს ვერ აბამენ და, შესაძლოა, ეს თქვენ დაგბრალდეთ. ეს ყველამ იცის, მაგრამ ამაზე ხმამაღლა საუბარს ყველა ერიდება, სამუშაოს დაკარგვა არავის არ სურს“ - ამბობს ერთ-ერთი ანონიმური მეცნიერი.

გენიოსებს, რომლებმაც ქვეყანა უკვე დატოვეს, შესაძლოა სამშობლო ენატრებათ, მაგრამ მათ უკან დაბრუნების სურვილი არა აქვთ.

„რაღაცა რადიკალური უნდა მოხდეს, რომ მე უკან დაბრუნებაზე ვიფიქრო. იგივე შემიძლია ვთქვა დანარჩენ რუს მეცნიერებზეც, რომლებიც დღეს დასავლეთში მუშაობენ. ყველაზე საწყენი კი ისაა, რომ ამ უმსგავსობიდან არაფერი არ ხდება იდეის ან იდეოლოგიის გამო, თუნდაც ცუდი და არასწორი იდეოლოგიის. დღეს რუსეთში ყველაფერი ფულის ირგვლივ ტრიალებს. რომ დაფიქრდე, უხერხულიც კი არის,“ - ამბობს ამერიკაში 1 წლის წინ სამუშაოდ ჩამოსული რუსი მეცნიერი.

ავტორი: თენგიზ აბლოთია

წყარო: ForeignPolicy