რუსეთის ომი უკრაინაში მსოფლიოს ძვირი უჯდება, ეს არის ჰუმანიტარული კატასტროფა, ათასობით ადამიანი დაიღუპა და მილიონობით ადამიანი იძულებული გახდა, რომ საკუთარი სახლი დაეტოვებინა. ომმა ცხოვრების ხარჯების კრიზისი გამოიწვია, რაც მთელ მსოფლიოში ადამიანებზე ახდენს გავლენას.
ჩინეთის ნულოვან COVID პოლიტიკასთან ერთად, ომმა გლობალური ეკონომიკა ნელი ზრდისა და მზარდი ინფლაციის კურსზე დააყენა, მსგავსი მდგომარეობა 1970-იანი წლების შემდეგ არ ყოფილა. მზარდი ინფლაცია, რომელიც ძირითადად გამოწვეულია ენერგიისა და სურსათის ფასების მკვეთრი ზრდით, დაბალშემოსავლიან ადამიანებს უკიდურეს გაჭირვებაში აგდებს და სურსათის უსაფრთხოების მიმართულებით სერიოზულ რისკებს უქმნის მსოფლიოს ყველაზე ღარიბ ეკონომიკებს.
ომი COVID-19-ით დაზარალებული ეკონომიკის აღდგენას აფერხებს
ომამდე COVID-19-გან დაზარალებული მსოფლიო ეკონომიკა ძლიერი, თუმცა არათანაბარი გამოჯანმრთელების გზაზე იყო. თუმცა რუსეთის უკრაინაში შეჭრა და მიწოდების ჯაჭვის შეფერხება, რომელსაც ასევე ამწვავებდა ჩინეთის ნულოვანი COVID-პოლიტიკა ეკონომიკის აღდგენის პროცესს სერიოზულ დარტყმას აყენებს და საგრძნობლად აფერხებს მას.
გლობალურად მშპ-ის ზრდა მკვეთრად 3%-ით არის შენელებული და ანალოგიურ ეტაპზე დარჩება 2023 წლამდე, რაც გასული წლის დეკემბერში დაგეგმილ აღდგენის ტემპზე გაცილებით დაბალია.
ზრდა მოსალოდნელზე სუსტი იქნება თითქმის ყველა ქვეყანაში და ყველაზე მეტად ეს შეეტყობა ევროპის იმ ქვეყნებს, რომლებზეც ომი დიდ გავლენას ახდენს ენერგიის იმპორტით და ლტოლვილთა ნაკადით.
მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში ძვირდება საქონელი, რაც ზრდის ინფლაციურ ზეწოლას, ზღუდავს რეალურ შემოსავლებს და ეს კიდევ უფრო აფერხებს ეკონომიკის აღდგენას.
ეკონომიკური ზრდის ამგვარი შენელება არის ომის საფასური, რომელიც დაბალი შემოსავლით და ნაკლები სამუშაო ადგილებით გადაიხდება.
მშპ-ს ზრდის წლიური პროგნოზები 2022 წლისთვის
გაძლიერდა ინფლაციური ზეწოლა
უკრაინის ომმა გაანადგურა იმედები მზარდი ინფლაციის სწრაფი დასრულების შესახებ, რომელიც გამოწვეული იყო covid 19-ით გამოწვეული მიწოდების ჯაჭვის შეფერხებების გამო, რაც გლობალურ ეკონომიკას 2021 წელს და 2022 წლის დასაწყისში დაატყდა თავს.
სურსათისა და ენერგიის მაღალი ფასები და მიწოდების ჯაჭვის პრობლემების მუდმივი გამწვავება მიუთითებს იმაზე, რომ სამომხმარებლო ფასების ინფლაცია პიკს მიაღწევს უფრო გვიან და უფრო მაღალ დონეზე, ვიდრე ეს გათვალისწინებული იყო.
OECD-ის ახალი პროგნოზები აჩვენებს ომის დიდ და გლობალურ გავლენას ინფლაციაზე, რომელმაც უკვე მიაღწია 40 წლის მაქსიმუმს გერმანიაში, დიდ ბრიტანეთსა და შეერთებულ შტატებში.
მიწოდების ჯაჭვისა და საქონლის ფასების ზეწოლის თანდათანობითი შემცირება და მზარდი საპროცენტო განაკვეთების გავლენა 2023 წლიდან უნდა იგრძნობოდეს, თუმცა, მიუხედავად ამისა, პროგნოზირებულია, რომ ინფლაცია მაინც დარჩება ევროპის ცენტრალური ბანკის გამოწვევად ან წლის ბოლოსთვის ბევრ ძირითად ეკონომიკაში მნიშვნელოვნად აღემატება პროგნოზს.
2022 წლის ინფლაციის წლიური პროგნოზები
ცხოვრების ფასის კრიზისი გამოიწვევს გაჭირვებას და შიმშილს
რუსეთი და უკრაინა ბევრ სასაქონლო ბაზარზე მნიშვნელოვანი მომწოდებლები არიან. ისინი ხორბლის გლობალური ექსპორტის დაახლოებით 30% , სიმინდის, მინერალური სასუქებისა და ბუნებრივი აირის 20%, ხოლო ნავთობის 11% შეადგენენ. ამ საქონელზე ფასები ომის დაწყების შემდეგ მკვეთრად გაიზარდა.
გამომდინარე იქიდან რომ მიწოდების შეფერხებები იზრდება , კრიზისი განსაკუთრებით ისეთ დაბალი შემოსავლის მქონე ქვეყნებს ემუქრება, რომლებიც ძირითადი საკვები პროდუქტების მხრივ რუსეთსა და უკრაინაზე ძალიან არიან დამოკიდებული .
საქონელზე ფასების ზრდას და წარმოების შესაძლო შეფერხებებს მნიშვნელოვანი შედეგები მოჰყვება. ფასების მკვეთრი ზრდა უკვე ძირს უთხრის მსყიდველუნარიანობას, რაც აიძულებს დაბალი შემოსავლის მქონე შინამეურნეობებს მთელ მსოფლიოში შეამცირონ სხვა პროდუქტები, რათა გადაიხადონ ძირითადი ენერგიისა და საკვების საჭიროება.
სურსათსა და ენერგიაზე ფასები მკვეთრად გაიზარდა
წყარო:oecd.org