„ჩვენ გვაქვს უპრეცედენტო ეკონომიკური ზრდა მთელ მსოფლიოში... შედეგად, ჩვენმა მოსახლეობამ ეს ნიჰილისტური, დეპრესიული დამოკიდებულება შეცვალა, დაიწყო დოვლათის შექმნა, დაუბრუნდნენ სამუშაო ადგილებს. ტურისტების მძლავრი ნაკადებიც შემოვიდა საქართველოში - მთელი ტურისტული ადგილები სავსეა ტურისტებით, რომ იტყვიან, სავსეა სასტუმროები - ეს ძალიან გვახარებს, რომ ეკონომიკა დუღს და მუშაობს“, - თქვა საქართველოს პრემიერმა ირაკლი ღარიბაშვილმა.
მთავრობის, ეროვნული ბანკიის და საერთაშორისო ორგანიზაციების პროგნოზებით ქართული ეკონომიკის ასეთი „დუღილი“ 2022 წელსაც არის მოსალოდნელი.
პარლამენტმა 2022 წლის ბიუჯეტის საბოლოო ვერსია რამდენიმე დღის წინ უკვე დაამტკიცა. 2022 წელს მოსალოდნელია რეალური მშპ-ის ზრდა 6,0%-ის დონეზე, ხოლო ეკონომიკის მთლიანი მოცულობა დაახლოებით 65 მილიარდი ლარი იქნება, რაც პრემიერის განცხადებით, ერთ სულ მოსახლეზე მთლიანი შიდა პროდუქტის გადაანგარიშების მიხედვით ისტორიულ მაქსიმუმზე გაგვიყვანს და 5500 დოლარს გადააჭარბებს. 2022 წლის ბიუჯეტის მიხედვით, უახლოეს წლებში ეკონომიკური ზრდა საშუალოდ 5,5%-ის დონეზე იქნება, ამასთან, ეკონომიკური ზრდის განახლებული მაჩვენებელი 2021 წელს 10%-ია.
მთავრობასთან შედარებით ეკონომიკური ზრდის უფრო პესიმისტური პროგნოზი აქვს ეროვნულ ბანკს. სებ-მა დეკემბერში მაკროეკონომიკური საპროგნოზო სცენარები გამოქვეყნა, რომელთა მიხედვითაც საშუალოვადიან პერიოდში შეიძლება საქართველოს ეკონომიკა განვითარდეს. ეკონომიკურ ზრდა საბაზისო სცენარის მიხედვით 2021 წელს 10% იქნება, 2022 წელს კი 5%-იანი ზრდაა მოსალოდნელი. პოზიტიური სცენარის მიხედვით, 2021 წელს ზრდა 10.5%, 2022 წელს 6%, 2023-ში კი 5% იქნება. პესიმისტური სცენარის მიხედვით, მხოლოდ მიმდინარე 2021 წელს ეკონომიკის 9.5%-იანი ზრდაა გათვალისწინებული, ხოლო 2022 წლის ეკონომიკური ზრდა 2%-ის დონეზეა ნავარაუდევი. 2022 წლის ბიუჯეტის მიხედვით, საბაზისო სცენარში 2021 წლის ეკონომიკური ზრდა 10 პროცენტის დონეზეა მოსალოდნელი. 2022 წლიდან ეკონომიკა გააგძელებს საშუალოდ 5.5 პროცენტიან ზრდას, 2022-2025 წლებში. ამ სცენარით 2025 წლისათვის ნულოვან სცენართან (პანდემიის არარსებობის შემთხვევაში) შედარებით ჩამორჩენა იქნება დაახლოებით 3.3 პროცენტი.
სებ-ის შეფასებით, ეკონომიკის გაჯანსაღება ძირითადად ადგილობრივი მოთხოვნის ხარჯზე ხდება, რაშიც მნიშვნელოვანი წვლილი დაგროვილი მოთხოვნის რეალიზაციას, ფისკალურ სტიმულსა და გაზრდილ დაკრედიტებას შეაქვს. ასევე უკეთესი დინამიკა შეინიშნება ექსპორტის მიმართულებით, თუმცა, საგარეო მოთხოვნა კვლავ შედარებით სუსტია, რაც საერთაშორისო ტურისტული ნაკადების მხოლოდ ნაწილობრივი აღდგენითაა განპირობებული.
„პანდემიასთან დაკავშირებული გაურკვევლობის შემცირებისა და ვაქცინაციის ტემპების ზრდის კვალდაკვალ მოსალოდნელია, რომ 2022 წლიდან საგარეო მოთხოვნა მნიშვნელოვნად მოიმატებს. თუმცა, საერთაშორისო საინვესტიციო ნაკადების მნიშვნელოვანი ზრდა მოსალოდნელი არ არის, რაც აშშ-ში FED-ის მიერ საპროცენტო განაკვეთების ზრდის მოლოდინებთანაა დაკავშირებული. შედეგად, ეკონომიკური ზრდის წამყვანი ფაქტორი შიდა მოთხოვნასთან ერთად ტურიზმის მოსალოდნელი აღდგენა იქნება. ეკონომიკური აქტივობის გაუმჯობესების კვალდაკვალ დასაქმებაც გაიზრდება, თუმცა უმუშევრობა შედარებით ნელი ტემპით შემცირდება, რაც მომსახურების სექტორში სხვა სექტორებთან შედარებით დაბალი გაჯანსაღების ტენდენციით არის განპირობებული,”- აღნიშნავენ ეროვნულ ბანკში.
საერთაშორისო სავალუტო ფონდი კი პროგნოზირებს, რომ საქართველოს ეკონომიკა 2021 წელს 7.7%-ით, ხოლო 2022 წელს 5.8%-ით გაიზრდება. ამ მაჩვენებლებით საქართველო ახლო აღმოსავლეთისა და ცენტრალური აზიის რეგიონში ეკონომიკის აღდგენის მაჩვენებლებით ერთ-ერთ მოწინავე პოზიციას დაიკავებს. შესაბამისად, აღნიშნული ტენდენციის გათვალისწინებით, საქართველოს ეკონომიკა პანდემიამდელ მდგომარეობას სწორედ 2022 წლის ბოლოსათვის უნდა დაუბრუნდეს.
ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკის (EBRD) რეგიონალური ეკონომიკური პერსპექტივების ანგარიში გამოაქვეყნა, რომლის მიხედვითაც 2022 წელს საქართველოს მთლიანი შიდა პროდუქტი 5.5%-ით გაიზრდება. EBRD-ის მიერ ეკონომიკური ზრდის პროგნოზი თანხვედრაშია მსოფლიო ბანკის გადაწყვეტილებასთან, რომელმაც საქართველოს ეკონომიკური ზრდის პროგნოზი 5.5%-მდე დაადასტურა.
საქართველოს ეკონომიკურ მიმოხილვაში EBRD აღნიშნავს, რომ ამჟამად საქართველოში აღდგენის დინამიკა შეიმჩნევა, რაც მეტწილად ტურიზმის გააქტიურებასთან არის დაკავშირებული, თუმცა ვაქცინაციის დაბალი ტემპის გამო ქვეყანაში მნიშვნელოვანი რისკები კვლავ ნარჩუნდება.
ნინო თამაზაშვილი