საქსტატის დაზუსტებული მონაცემებით 2019 წელს მსპ 5%-ით გაიზარდა, რაც ყველაზე მაღალია 2012 წლის შემდეგ, მაგრამ ჩამორჩება 2004-2012 წლების საშუალოს.
კურსის ცვლილებამ მშპ-ს დაანგარიშების მეთოდებში რიცხვებით მანიპულირების საშუალებები გააჩინა. ხელისუფლება ცდილობს ნომინალური ზრდა, ინფლაციის გაუთვალისწინებლად ლარში წარმოაჩინოს და ამით არარსებულ წარმატებებზე ილაპარაკოს. თავის მხრივ ოპოზიცია დოლარებში გადაყვანით ცდილობს იმის დამტკიცებას, რომ შემოსავალი 1 სულ მოსახლეზე 2019 წელს 2012 წელთან შედარებით შემცირდა, რაც ასევე არასწორია, რადგან 2009 წლის შემდეგ 2020 წლამდე საქართველოში ეკონომიკური ვარდნა არ დაფიქსირებულა.
საქსტატის ცნობით ლარში დათვლით საქართველოს მშპ 1 წელიწადში ₾4.654 მლრდ-ით ₾44.599 მლრდ-დან ₾49.253 მლრდ-მდე გაიზარდა. დოლარებში კი პირიქით $125 მლნ-ით შემცირდა და $17.471 მლრდ შეადგინა. ანალოგიურ სურათს ვიღებთ 1 სულ მოსახლეზე გადაანგარიშებითაც. ეროვნულ ვალუტაში 1270 ლარიანი ზრდა ფიქსირდება ₾11 970-დან ₾13 240-მდე, უცხოურ ვალუტაში კი 26 დოლარიანი კლება $4722-დან $4696-მდე.
უფრო გრძელვადიან პერიოდს თუ შევხედავთ 2013-2019 წლებსი ლარსი დათვლილი მშპ 1 სულ მოსახლეზე ₾7690-დან ₾13 240-მდეა გაზრდილი ანუ 72%-ით, დოლარში დათვლით $4624-დან $4696-მდე, სულ რაღაც 1.5%-ით. უფრო მეტიც, 2014 წელს $4739 ფიქსირდებოდა, ანუ 2014-2019 წლებში 1.9%-იანი კლებაც აღინიშნა.
რომელია სწორი მეთოდი? ოცნების მთავრობის პირობებში, 2013-2019 წლებში ეკონომიკა 72%-ით გაიზარდა თუ 1.5%-ით? არც ერთი. 72%-ით რომ გაზრდილიყო, საჭუალო წლიური ზრდა 8%-იანი ზრდა უნდა ყოფილიყო, 1.5%-ით გაზრდის შემთხვევაში პრაქტიკულად ნულოვანი - 0.2%-იანი ზრდა. სინამდვილეში საშუალო ზრდა 3.9% იყო, რაც განვითარებადი ღარიბი ქვეყნისთვის ძალიან დაბალია, მაგრამ ნულოვანისგან განსხვავდება. რეალურად 2013-2019 წლებში საქართველოს ეკონომიკა 32%-ით გაიზარდა. იმის მტკიცება, რომ 2013-2019 წლებში ეკონომიკა 72%-ით გაიზარდა 2.25-ჯერაა გაბუქებული და რეალობას აცდენილი, მაგრამ ასევე მცადრია მტკიცება, რომ ზრდა საერთოდ არ ყოფილა.
2012 წლის შემდეგ ყველაზე მაღალი 5%-იანი ზრდა 2019 წელს აღინიშნა. ასეთი ზრდის პირობებში კი ეკონომიკის გაორმაგებას 14 წელზე მეტი სჭირდება, რაც ღარიბი ქვეყნისთვის ძალიან ბევრია.
2020 წლის იანვარ-სექტემბერში ეკონომიკა 5%-ით შემცირდა. აპრილის 16.6%-იანი ვარდნის შემდეგ სექტემბრის 0.7%-იანი კლება ხელისუფლების წარმომადგენლებისთვის თავის მოწონების მიზეზიც კი გახდა. ოქტომბრიდან შეზღუდვები გამკაცრდა, რასაც 9 ნოემბრიდან ამოქმედებული კომენდანტის საათიც დაემატა. ბიზნესი სრული ლოკდაუნის მოლოდინშია. ეს ყველაფერი იძლევა იმის თქმის საფუძველს, რომ მაღალი ალბათობით ოქტომბერ-ნოემბერში სექტემბერთან შედარებით კლება უფრო მეტი იქნება.
ამ ეტაპზე რამდენიმე მონაცემი უკვე ცნობილია, ფულადი გზავნილები რომელიც არ შედის მშპ-ს დაანგარიშების ფორმულაში, მაგრამ მაინც პირდაპირ აისახება მის ერთ-ერთ კომპონენტზე - მოხმარებაზე სექტემბრის მსგავსად 18.6%-ით გაზრდილია, სექტემბერში ზრდა 29% იყო. ტურიზმი ისევ ნულ-ის სიახლოვესაა, თუმცა ცვლილებებია საგარეო ვაჭრობაში. თუ სექტემბერში ექსპორტი 8.3%-ით გაიზარდა და იმპორტი 8.9%-ით შემცირდა, ოქტომბერში ექსპორტი 2.2%-ით, ხოლო იმპორტი 23.5%-ით შემცირდა. მთავრობა წლის ბოლოსთვის საშუალო 5%-იან ვარდნას ელოდება, რაც ყველაზე ცუდი შედეგი იქნება 1994 წლის შემდეგ. 2009 წელს ვარდნა 3.7% იყო. რაც შეეხება 2021 წელს სავალუტო ფონდმა ზრდის ტემპის პროგნოზი 5%-დან 4.3%-მდე შეამცირა.
5%-იანი კლების შემთხვევაში 2013-2020 წლების ეკონომიკური ზრდის ტემპი 26%-მდე შემცირდება.
ისევე როგორც მშპ 1 სულ მოსახლეზე მხოლოდ გასაშუალებული მაჩვენებელია და ყველა ადამიანის შემოსავალი არ არის $4740, ზოგის მეტია, უმეტეს შემთხვევაში კი ნაკლები. ასევე ზრდის ან კლების ტემპი არ ნიშნვასვ რომ რიმელიმე კონკრეტულ წელს ყველა ადამიანის შემოსავალი 4.3%-ით გაიზარდა ან 5%-ით შემცირდა. მშპ და მშპ-ს ზრდის ტემპი არაა სრულყოფილი, არ ასახავს ყველა ადამიანის ეკონომიკურ მდგომარეობას, თუმცა მაინც რჩება ეკონომიკის გასაზომ საუკეთესო საშუალებად.
გიორგი ელიზბარაშვილი
მშპ
