3 ტონა მოსავლის მისაღებად შინამეურნეობების მიერ გაწეული ხარჯი თითქმის 1000 ლარს აღწევს. მუშახელის დღიური ანაზღაურება 50-70 ლარის ფარგლებში მერყეობს. თუმცა ამ ფასად მუშაობა არავის სურს. როგორც რიგითი ფერმერები, ასევე მსხვილი კომპანიების წარმომადგენლები მუშახელის არსებულ დეფიციტზე საუბრობენ. აგრარული სფეროს სპეციალისტი პაატა აროშიძე მიზეზად შრომის ბაზარზე არსებულ ვითარებას მიიჩნევს, ასევე შრომისუნარიანი მოსახლეობის გადინებას.

აროშიძის ინფორმაციით, პანდემიის გამო წელს სეზონური დასაქმება ქართველებმა ვერ მოახერხეს თურქეთსა და საბერძნეთში, სადაც წლების განმავლობაში ხალხი ძირითადად ჩაის, თხილის და ზეთისხილის პლანტაციებზე იყო დასაქმებული.

,,ხალხი თურქეთში კაკლოვანების სეზონზე იყო უმეტესად დასაქმებული. წელს ორგანიზებული გასვლა არ ყოფილა, არც ერთი ასეთი შემთხვევის შესახებ არ გამიგია. უფრო დასავლეთ საქართველოს, განსაკუთრებით გურიის მოსახლეობა გადადიოდა თურქეთში. საქართველოში დღიური მუშახელის ანაზღაურება არ აკმაყოფილებთ. შემოსავლები შემცირებულია, ანუ თუ ადამიანი სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოებზე საქართველოში შარშან დღეში 50 ლარად მუშაობდა, ამ ფასად მუშაობა არ უღირთ. ქართველი დამქირავებელი 50-60 ლარზე მეტს იშვიათად იხდის, დაქირავებულს კი ფული ეცოტავება და არ უღირს შრომად. თანაც შრომისუნარიანი მოსახლეობის დიდი ნაწილი ქალაქშია. 3 ტონა მოსავლის მიღებას, ვთქვათ, თხილის შემთხვევაში, 900-1000 ლარის მუშა ხელი უნდა, ბევრს კი ურჩევნია ქალაქში მშენებლობაზე იყოს დაკავებული, ვიდრე სოფლებში დღიურ მუშად დასაქმდეს“, - ამბობს პაატა აროშიძე ,,კომერსანტთან“ საუბარში.

მისი თქმით, დასაქმების დიდი შესაძლებლობას იძლევა კოოპერატიული მეურნეობა, მაგრამ ამან ფეხი ვერ მოიკიდა. საქართველოს მასშტაბით, სულ რამდენიმე ასეული კოოპერატივია, რაც საკმარისი არ არის.

გამოსავალს მეცნიერი აგრარული განათლების დონის აწევას და სასოფლო-სამეურნეო პროექტების გააქტიურებაში ხედავს.

სეზონური მუშახელის პრობლემაზე საუბრობს კახელი მეღვინე ოთარ ბერძენიშვილიც. მისი თქმით, ხალხის ჩამოყვანა სხვადასხვა მუნიციპალიტეტებიდან უწევთ.

,,პანდემიამ მუშახელის მიმართ მოთხოვნა გაზარდა, მაგრამ მომუშავის შოვნა გვიჭირს. ფასზეც აღარ არის უკვე საუბარი. კახეთის შემთხვევაში, ადგილობრივების დიდი ნაწილი ღვინის ქარხნებში დასაქმდა და ვენახებში დღიურ შრომას უკვე ვერ ახერხებენ ან არ სურს. ხალხი სხვა რეგიონებიდან ჩამოგვყავს. შარშან ყველაზე მეტი სამეგრელოდან და იმერეთიდან ჩამოვიდა სამუშაოდ, წელსაც ასეა, მაგრამ მეტს ითხოვენ, 60 ლარზე იაფად არავინ იმუშავებს, წინა წელს სეზონურ დასაქმებულებს 50 ლარს ვუხდიდით, შარშანწინ - 40 ლარს, გამოდის, რომ ყოველწლიურად ძვირდება დღიური მუშის შრომის ანაზღაურება“, - ამბობს ფერმერი.

მუშახელის პრობლემაზე საუბრობს მეფრინველეობის ფაბრიკა ,,კუმისის“ დამფუძნებელი, ბიზნესმენი ზურაბ უჩუნბეგაშვილი.

,,კომპანიაში 150 დასაქმებულია. თუმცა მუდმივი კადრების გარდა, გვიწევს დროებითი დასაქმებაც, რა მხრივაც საქმე საკმაოდ რთულადაა. მუდმივად არის დეფიციტი, თან, კვალიფიკაციის პრობლემაცაა. 40 ლარს ვუხდით დღიურ მუშას და ამ ფასადაც არავინ მუშაობს, პანდემიამ ეს პრობლემა განსაკუთრებით გამოკვეთა, დღესდღეობით ვუძლებთ, მაგრამ ინფიცირების მაჩვენებლები მატულობს და შეიძლება სამომავლოდ ამ მხრივ უფრო გაგვიჭირდეს“, - უთხრა ,,კომერსანტს“ ბიზნესმენმა.

აღსანიშნავია, რომ საზღვარგარეთ, ევროპის ქვეყნებში, სეზონური დასაქმების მიზნით საქართველოს მიერ ევროპის რამდენიმე სახელმწიფოსთან ხელშეკრულება გაფორმდა. რამდენიმე ჯგუფი გაემგზავრა კიდეც გერმანიაში, მაგრამ გერმანული მხარის მიერ ხელშეკრულებით ნაკისრი პირობების შეუსრულებლობის გამო პროექტმა რეალურად ვერ გაამართლა. არიან დაზარალებულებიც, რომლებიც საკუთარი უფლებების დაცვას სასამართლოში ცდილობენ.

ანალოგიური პროგრამა სამედიცინო სექტორში ქართველი დასაქმებულებისთვის შეიმუშავა ისრაელმაც, მაგრამ, როგორც სპეციალისტები აცხადებენ, ვერც ამ პროექტმა იმუშავა.

მარი ჩიტაია