არაბთა გაერთიანებულ საამიროებთან სავაჭრო-ეკონომიკური კავშირების გაღრმავებას, მით უმეტეს, თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებაზე მოლაპარაკების დაწყებას სპეციალისტების ნაწილი სკეპტიკურად უყურებს. იმ ფონზე, როცა მთავრობის წარმომადგენლები ქვეყნებს შორის კომუნიკაციის გაფართოებასა და მიღწევებზე მსჯელობენ, ეკონომისტი გია ხუხაშვილი ღიად აცხადებს, რომ მთავრობა, ამ შემთხვევაში, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი ნათია თურნავა კერძო ბიზნესს ლობირებს. ამ საკითხთან დაკავშირებით აკადემიკოსი ავთო სილაგაძე განსხვავებული მოსაზრებისაა და ამბობს, რომ ორმხრივი სავაჭრო-ეკონომიკური კავშირის შესაძლებლობა გამოსაყენებელია და ამ საკითხს სახელმწიფოებრივ დონეზე გადაწყვეტენ, თუ კერძო ბიზნესის ინტერესების ლობირებას მოახდენენ, ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს.
„კომერსანტთან“ საუბარში თავის ამ მოსაზრებას ეკონომისტი ამყარებს იმ არგუმენტით, რომ საქართველოს არ გააჩნია რეალური პოტენციალი, რითაც მან შეიძლება არაბთა გაერთიანებული საამიროების ყურადღება მიიპყროს.
,,ეკონომიკურად მაღალგანვითარებული ქვეყანა, როგორიც საამიროებია, საქართველოს მიმართ საინვესტიციო ინტერესს დიდად ვერ გამოავლენს. არ მგონია, ამ ქვეყნისთვის საინტერესო ვიყოთ. აქედან გამომდინარე, ნათია თურნავას ვიზიტის საფუძველი გაერთიანებულ საამიროებში უფრო კერძო ინიციატივაა, სახელმწიფოებრივ როლს ამაში ნაკლებად ვხედავ. თავიდან ბოლომდე ეს ურთიერთობა თავისი კერძო ბიზნესების ლობირებას ემსახურება. ის, რომ არაბთა გაერთიანებული საამიოები საქართველოს სავაჭრო პარტნიორი შეიძლება გახდნენ, რაშიც თურნავას სურს, რომ დაგვაჯეროს, ცოტა არ იყოს, გაუგებარია. ამ თვალსაზრისით, ოპტიმისტურად ვერც თავისუფალი ვაჭრობის საკითხს განვიხილავ. კონკრეტულ ბიზნესებს ვერ დავასახელებ, მაგრამ აშკარად იკვეთება კერძო სექტორის ინტერესები. ეკონომიკური გვალვის პერიოდში, რა პირობებშიც დღეს ვიმყოფებით, სერიოზულ ეკონომიკურ აქტივობას, მით უმეტეს, საამიროებში, ეჭვით ვუყურებ“, - ამბობს ,,კომერსანტთან“ ხუხაშვილი.
ეკონომისტი ფიქრობს, რომ საქართველო ვერ ქმნის პროდუქციას, რომლის რეალიზაციაც შეიძლება არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში წარმატებით განახორციელოს. ,,ვიღაცისთვის საამიროები შეიძლება საინტერესო ჩანდეს, მაგრამ ამ ქვეყანას სერიოზულ პარტნიორად ვერ ჩავთვლით. რა უნდა შევთავაზოთ, არ მესმის. მაქსიმუმ, რაც შეიძლება გააკეთონ, იყიდონ მიწები და სასტუმროები ააშენონ. ფაქტობრივად არაფერი გვაქვს შესათავაზებელი, ჩვენ ვერ ვქმნით დოვლათს, ყველაზე მეტი რაოდენობით ღვინო გადის ქვეყნიდან, მაგრამ ამ პროდუქტის მომხმარებელი ისინი არ არიან. თხილის ექსპორტი ამ მიმართულებით ნამდვილად გამოიწვევდა ინტერესს, მაგრამ ეს ისეთი მიზერულია, რომ სათვალავადაც არ ღირს. სისტემურად სახელმწიფოებრივ დონეზე საუბარი არ არის. დიდი პოტენციალი აქვს ამ მხრივ ცხვრის ექსპორტს, მაგრამ ისიც აზერბაიჯანის გავლით, ამიტომ სინამდვილეში ესეც აზერბაიჯანული ბიზნესია, ვინაიდან მეზობელი ქვეყანა ამით მეტ სარგებელს იღებს, ვიდრე საკუთრივ საქართველო“, - უთხრა ,,კომერსანტს“ გია ხუხაშვილმა.
თუმცა, არის განსხვავებული მოსაზრებაც. აკადემიკოსი ავთო სილაგაძე ფიქრობს, რომ ნებისმიერ ქვეყანასთან, ვისთანაც კი ეკონომიკური კავშირის დამყარების შესაძლებლობა გაჩნდება, მაქსიმალურად უნდა იქნას გამოყენებული.
,,შეიძლება საამიროები საქართველოს ტურისტული ინფრასტრუქტურით დაინტერესდნენ. ამ შესაძლებლობის გამოყენება ნამდვილად შესაძლებელია. მათი ინვესტიციებიც საინტერესოა სხვადასხვა მიმართულებით, დიდი კაპიტალის მქონე ქვეყანაა და არაერთი პროექტის განხორციელება შეიძლება, თუ ამ პოტენციალს სწორად გამოვიყენებთ. არ გამოვრიცხავ, იქაურ საწარმოებში დასაქმდნენ ჩვენი მოქალაქეები, ერთხელ უკვე იყო ამაზე საუბარი. რაც შეეხება ექსპორტს, ნედლეული შევთავაზოთ საამიროებს, წყლის სეგმენტში ამას თუ მივაღწევთ, დიდი წარმატება გვექნება. რაც არ უნდა იყოს, საამიროებთან კავშირის დამყარება პოლიტიკურადაც ხელსაყრელია, თუნდაც იქიდან გამომდინარე, რომ ჩვენ გვაქვს ოკუპირებული ტერიტორიები და მათი იურისიულ აღიარებასთან დაკავშირებით რიგი ქვეყნების მხრიდან ხშირად არის უხერხული მომენტები, ამ კავშირით მეტ მხარდაჭერას მოვიპოვებთ. მთლიანობაში, ორმხრივი სავაჭრო-ეკონომიკური კავშირის შესაძლებლობა გამოსაყენებელია. ამ საკითხს სახელმწიფოებრივ დონეზე გადაწყვეტენ, თუ კერძო ბიზნესის ინტერესების ლობირებას მოახდენენ, ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს“, - ამბობს სილაგაძე ,,კომერსანტთან“.
შეგახსენებთ, რომ ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი ნათია თურნავა სამუშაო ვიზიტით არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში იმყოფება. მისი ინფორმაციით, საამიროების რამდენიმე უმსხვილესი საინვესტიციო ფონდი საქართველოში წარმოებით დაინტერესდა.
ნათია თურნავამ ვიზიტის ფარგლებში აბუ-დაბისა და დუბაიში შეხვედრები გამართა არაბთა გაერთიანებული საამიროების ისეთ წამყვან საინვესტიციო ფონდებთან და კორპორაციებთან, როგორებიცაა „აბუ დაბის განვითარების ფონდი“, „მუბადალა“, „ლულუ გრუპ ინტერნეშენალი“, „დუბაი ჰოლდინგი“, „დუბაი ინვესტმენტი“, „დუბაის საინვესტიციო კორპორაცია“, „არმადა ჯგუფი“ და ADIA (Abu Dhabi Investment Authority). მინისტრის განცხადებით, საქართველო რეგიონში ერთ-ერთი პირველი ქვეყანა იქნება, რომელიც არაბთა გაერთიანებულ საამიროებთან თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებაზე მოლაპარაკებას დაიწყებს.
რაც შეეხება თხილისა და ცხვრის ექსპორტს საამიროებში, რაზეც ეკონომისტი გია ხუხაშვილი აკეთებს აქცენტს, ციფრებში ასე გამოიყურება: მიმდინარე წლის 1-ლი აგვისტოდან 12 სექტემბრის ჩათვლით, საქართველოდან არაბეთის გაერთიანებულ საამიროებში 40 ტონა თხილის ექსპორტი განხორციელდა. რაც შეეხება ცხვარს, იანვარ-ივლისის მონაცემით, საამიროების მიერ ქართული ცხვრის იმპორტში გადახდილმა თანხამ $175 000 შეადგინა.
მარი ჩიტაია
საამიროები
