1.24 მილიარდი ევროს (1,40 მილიარდი დოლარი) მოცულობის „მწვანე კრედიტის“ გაცემის შესხებ კონტრაქტი გააფორმა ტრანსნაციონალურმა საფინანსო კორპორაციამ, თავისი შვილობილი სტრუქტურის Standard Chartered Bank მეშვეობით, თურქეთის ფინანსთა სამინისტროსთან; ხელშეკრულება ითვალისწინებს დიდჩქარული სარკინიგზო ხაზის (High Speed Rail) მშენებლობას თურქეთის ჩრდილო-დასავლეთში.
200 კმ სიგრძის სარკინიგზო ხაზი წარმოადგენს ეროვნული სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესების და კომპანიებისა და ადგილობრივი თემების დაკავშირების შესახებ ხედვის ნაწილს, რომელსაც ამუშავებს თურქეთის ტრანსნპორტისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო „ინფრასტრუქტურული ინვესტიციების გენერალური დირექტორატის“ (General Directorate of the Infrastructural Investment - AYGM) მეშვეობით. დაფინანსების შესახებ კონტრაქტის გაფორმებისადმი მიძღვნილი ცერემონიალი 8 დეკემბერს გაიმართა.
პროფესიონალ რკინიგზელთა კლუბის პრეზიდენტს, დავით გოჩავას გული წყდება, რომ ამგვარი ინიციატივები ქართულ მხარეს არ აქვს და ხელიდან უშვებს უნიკალურ შესაძლებლობას მოიპოვოს დაფინანსება და განავითაროს სარკინიგზო ინფრასტრუქტურა, რაც გარანტირებულად ეკონომიკური კეთილდღეობის მომტანი იქნება ქვეყნისთვის.
"არ ვიცი, რატომ შეიძლება თურქმა მოახერხოს ასეთი რამ, ხოლო ქართველმა თავი ვერ მოაბას. ანუ, თურქი მივიდა და რაღაც სატრანსპორტო პროექტი მოიფიქრა, ლონდონში დისლოცირებულ საფინანსო კორპორაციას წარუდგინა, დამტკიცდა რომ პროექტი წვლილს შეიტანს „გაეროს მდგრადი განვითარების მიზნების“ (United Nations’ Sustainable Development Goal) მიღწევაში და 1,40 მილიარდი დოლარის ღირებულების იდეა მშვიდად და წყნარად 100 %-ით დაფინანსდა," - უხსნის დავით გოჩავა თავის გულის ტკივილს "კომერსანტს" და განმარტავს, თუ რამხელა ეკონომიკური ღირებულება აქვს ამ პროექტს. მისი განმარტებით, სარკინიგზო ხაზი ქვეყნის ჩრდილო-დასავლეთში განლაგებულ ქალაქებს ბანდირმა და ოსმანელი დააკავშირებს ბურსასთან. ბურსა თურქეთის ერთ-ერთი განვითარებული სამრეწველო ქალაქია, რომელიც არ არის ჩართული ქვეყნის სარკინიგზო ქსელში. ერთადერთი რკინიგზის სადგური ბურსას პროვინციაში არის ჰარმანჯიკის რკინიგზის სადგური. ამგვარად, აღნიშნულ პროექტს გადმწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ბილეჯიქის პროვინციის ოსმანელის რაიონის მრეწველობის და მოსახლეობის დაკავშირებისთვის დიდჩქარულ სარკინიგზო მაგისტრალთაან „ანკარა - სტამბოლი“.
გოჩავა ამბობს, რომ ისტორიული გარიგება ითვალისწინებს თურქეთის ტრანსნპორტისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს „ინფრასტრუქტურული ინვესტიციების გენერალური დირექტორატის“ მიერ თურქულ კონგლომერატთან Kalyon Group გაფორმებული კომერციული კონტრაქტის 100 %-იან დაფინანსებას.
საექსპორტო-საკრედიტო სააგენტოსთან დამყარებული მყარი ურთიერთობების და შესყიდვების სფეროში Kalyon-ის გამოცდილების გამოყენების წყალობით ბანკმა Standard Chartered შეიმუშავა მიზნობრივი, მრავალმხრივი გადაზღვევის სტრუქტურა, რათა მაქსიმალურად გაიზარდოს საექსპორტო-საკრედიტო სააგენტოს მიერ მხარდაჭერილი შესაძლებლობები. ამან ხელი შეუწყო გრძელვადიანი დაფინანსების მიღწევას ფასწარმოქმნის სფეროში არსებული კონკურენტული გარემოს მიუხედავად, რაც Kalyon-სა და საექსპორტო-საკრედიტო სააგენტოს შორის მჭიდრო კავშირების დამსახურებაა.
„მწვანე გარიგების კოორდინატორის“ (Green Loan Coordinator) როლში გამოვიდა ბანკი Standard Chartered, რომელიც თურქეთის ფინანსთა სამინისტროს დაეხმარა პროექტისათვის „ეკოლოგიურად სუფთა სატრანსპორტო პროექტის“ სტატუსის მინიჭებაში, რათა დაედასტურებინა რომ პროექტი აკმაყოფილებს „მწვანე კრედიტების გაცემის პრინციპებს“ (Green Loan Principles). ბანკმა აგრეთვე მოახდინა დაფინანსების ისეთნაირი სტრუქტურირება, რომ მან დააკმაყოფილა საერთაშორისოდ აღიარებული მდგრადი განვითარების სტანდარტები, მათ შორის „ეკვატორის პრინციპები“ (Equator Principles - რისკების მართვის სისტემა), საერთაშორისო საფინანსო კორპორაციის ეფექტიანობის სტანდარტები (International Finance Corporation Performance Standards) და საკუთრივ ბანკის Green and Sustainable Product Framework 2021-ით განსაზღვრული მოთხოვნები. პროექტი უზრუნველყოფს მკაფიო სარგებლიანობას გარემოს დაცვის თვალსაზრისით, - სარკინიგზო ტრანსპორტის გამოყენების დროს მნიშვნელოვნად მცირდება სათბურის აირების გამოყოფა საავტომობილო ტრანსპორტთან შედარებით.
უფრო მეტიც, პროექტის განხორციელება ხელს შეუწყობს საავტომობილო-საგზაო ინფრასტრუქტურის განვითარებაზე არსებული წნეხის შემსუბუქებას, უზრუნველყოფს რა მომუშავეებისათვის გადაადგილების უკეთესი საშუალების და დასაქმების უფრო მეტი შესაძლებლობების შეთავაზებას, აგრეთვე გაიზრდება სავაჭრო ტვირთნაკადები. ეს აგრეთვე წვლილს შეიტანს „გაეროს მდგრადი განვითარების მიზნების“ (United Nations’ Sustainable Development Goal) მიღწევაში მრეწველობის, ინოვაციების და ინფრასტრუქტურის სფეროებში.
ცნობისთვის, Green Loan - „მწვანე კრედიტი“, ნებისმიერი ტიპის საკრედიტო ინსტრუმენტი, რომელიც ხელმისაწვდომია მხოლოდ და მხოლოდ ახალი დ/ან არსებული შესაფერისი „მწვანე პროექტის“ დაფინანსებისთვის ან რეფინანსირებისთვის. Green Project – “მწვანე პროექტი” ნიშნავს პროექტს, რომელიც, პირველ რიგში, მიმართულია სათბურის აირების შემცირებისაკენ ან სუფთა ენერგიის გამოყენების სტიმულირებისაკენ.
ავტორი: ბელა გელაშვილი.
მწვანე კრედიტი
