ეპიდემიის გამო შექმნილ ეკონომიკურ მდგომარეობას რიგმა ქვეყნებმა თავი დააღწიეს. სტატისტიკოს სოსო არჩვაძის ინფორმაციით, 27-მა ქვეყანამ გასულ წელს მშპ არათუ შეამცირა, არამედ გაზარდა 2019 წელთან შედარებით. თუმცა 30-მდე ქვეყანას ჰქონდა ორნიშნა ეკონომიკური ვარდნა.
ქვეყნებს შორის, რომლებმაც ეკონომიკის ზრდის სასურველ დონეს მიაღწიეს, ჩინეთი და გერმანიაა.
,,კალეიდოსკოპური სიჩქარით იცვლება სიტუაცია და საკმაოდ რთულია განსაზღვრო, ვის რა შედეგი აქვს, თუმცა 2020 წლის მონაცემები გამოქვეყნებული და შეფასებულია. აღმოჩნდა, რომ დაახლოებით 27-მა ქვეყანამ გასულ წელს მშპ გაზარდა კიდეც წინა წელთან შედარებით, რასაც სხვადასხვა ქვეყნისთვის განსხვავებული საფუძველი აქვს. მაგალითად, გაიანამ, ლათინო ამერიკის აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე სახელმწიფომ, ნავთობის აღმოჩენის გამო ეკონომიკა მთელი 43%-ით გაზარდა. ჯამში 30-მდე ქვეყანას ჰქონდა ორნიშნა ეკონომიკური ვარდნა. მათ შორის ისეთი ქვეყნები, რომელთა შემოსავლების უდიდესი ნაწილი ტურიზმსა და სათამაშო ბიზნესს უკავშირდება. მალდივის რესპუბლიკაში ეკონომიკა 32%-ით შემცირდა. ყველაზე დიდი დარტყმა მიიღეს კარიბის ზღვის აუზის მცირე ზომის სახელმწიფოებმა, რომლებიც ტურიზმის ინდუსტრიაზე იყვნენ ორიენტირებულები. გაუჭირდათ იმ ქვეყნებსაც, სადაც შიდა კონფლიქტები იყო ან ავტორიტარული რეჟიმით გამოირჩეოდნენ. მაგალითად, ვენესუელაში ეკონომიკა 30%-ით შემცირდა. რაც შეეხება ზრდას, საინტერესოა ჩინეთი, რომელმაც, მართალია, მთელ მსოფლიოს თავსატეხი გაუჩინა, მაგრამ ერთ-ერთი ყველაზე პირველი გამოვიდა ამ მდგომარეობიდან, გასული წლის მეორე კვარტალში მან 7%-ის ფარგლენში მოახერხა ეკონომიკური ზრდა“, - განაცხადა არჩვაძემ ,,კომესრანტთან“ საუბარში.
რაც შეეხება საქართველოს, როგორც სტატისტიკოსი განმარტავს, სამეზობლოში ეკონომიკური ზრდის მიხედვით მეტნაკლებად თანაბარ დონეზეა, თუმცა მეტია მისაღწევი, რომ ქვეყნის ეკონომიკამ შედეგი იგრძნოს.
,,საქართველოში წელს 7,7%-იან, გასიად კი 6%-იან ზრდას პროგნოზირებენ. ვფიქრობ, ზრდის ტრენდი შენარჩუნდება უახლოესი 3-4 წლის მანძილზე, მაგრამ იმხელა ჩამორჩენა გვაქვს, რომ ასეთი ზრდა შედეგზე ვერ გაგვიყვანს. ქვეყანას ორნიშნა ეკონომიკური ზრდა ესაჭიროება. მეზობელ ქვეყნებთან შედარებით, დიდი ჩამორჩენა არ გვაქვს. ჩვენს სამეზობლოში თურქეთმაც და ირანმაც ზრდა აჩვენეს, ხოლო შემცირება ჩვენზე ნაკლები ჰქონდა აზერბაიჯანს და რუსეთს, ერთადერთი სომხეთს ვაჯობეთ, სადაც ვარდნის მასშტაბი მეტი იყო“, - აღნიშნა სოსო არჩვაძემ.
როგორც სტატისტიკოსმა განმარტა, საქართველსოთვის დიდი გამოწვევაა, რომ ეკონომიკური ზრდით მიაღწიოს საბჭოთა პერიოდის მაჩვენებლებს, კერძოდ, 1988 წლის მშპ-ს დონეს.
,,ახლა დაახლოებით 125 %-ზე არის საშუალოდ მოსახლეობის 1 სულზე ჩვენი ეკონომიკა, 1988 წელთან შედარებით, მაგრამ ჯერ კიდევ მოსახლეობის ნახევრის მდგომარეობა იმაზე უარესია, ვიდრე მაშინ იყო. ამიტომ გასაგებია ნოსტალგია, ლოალური თუ რომანტიკული დამოკიდებულება იმ ეპოქის მიმართ. ცხადია, რაც უფრო განვვითარდებით და წინ წავალთ, ამ წარსულს მით უფრო აღარ გავაფეტიშებთ. ახლაც ხშირად გვესმის უფროსი თაობის მოქალაქეების წუწუნი, რომ ვცხოვრობდით უკეთესად, გარანტირებული შემოსავალი გვქონდა, 2 მანეთი ღირდა 1 კგ. ხორცი, მაგრამ ბევრს დაავიწყდა, რომ მის საყიდლად 4 საათი უნდა მდგარიყო რიგში (ან შეხვდებოდა ან არა). რაც შეეხება ეკონომიკის აბსოლუტურ მოცულობას, 90%-ის დონეზეა 1988 წელთან შედარებით, 2019 წელს 96%-ის ფარგლებში იყო. მოსახლეობის 1 სულზე ჩვენ ჯერ კიდევ 2014 წელს დავძლიეთ მაშინდელი დონე“, - განმარტა სოსო არჩვაძემ ,,კომერსანტთან“ საუბარში.
ცნობისთვის, Bundesbank-ის თანახმად, გერმანიის ეკონომიკა სწრაფი ტემპით აღდგენას განაგრძობს და პანდემიამდელ პერიოდს უბრუნდება. ამის შესახებ გამოცემა Bloomberg წერს.
ევროკომისიის პროგნოზით, ევროზონის 19 ქვეყნა პანდემიისგან გამოწვეულ ზარალს წლის ბოლოსთვის აინაზღაურებს.
რაც შეეხება საქართველოს, პარლამენტისთვის მაისში წარდგენილ 2022-2025 წლების ძირითადი მაკროეკონომიკური პარამეტრების პროგნოზებში 2021 წლის ეკონომიკური ზრდის პროგნოზი ერთხელ უკვე განახლდა და 6,5% შეადგინა, თუმცა მაისისა და ივნისის მაჩვენებლების გათვალისწინებით, საბაზო სცენარში კიდევ ერთხელ გაიზარდა აღნიშნული მაჩვენებელი და 2021 წლის რეალური ეკონომიკური ზრდის პროგნოზი 7,7%-ს შეადგენს.
ცნობისთვის, 2020 წელს საქართველოს ეკონომიკა 6.2%-ით შემცირდა.
მარი ჩიტაია