საქართველო ახლა კორონავირუსის ეპიდემიის შეჩერების ეტაპიდან გავრცელების ეტაპზე გადავიდა. ეკონომიკა დღეს სერიოზული გამოწვევების წინაშე დგას.ლარი გაუფასურების ისტორიულ მინიმუმზეა, რთული სოციალურ-ეკონომიკური ფონიც.  ახალი კორონავირუსის პირველი ოფიციალური შემთხვევის დაფიქსირების 24- ე დღეს პროდუქციის გარკვეულ სახეობაზე ფასები მომატებულია. „კომერსანტი“ დაინტერესდა ქვეყანაში არსებული ისტერიის და გაუფასურებული ლარის ფონზე არის თუ არა  საფრთხე იმის, რომ ინფლაცია დონე გაიზარდოს?

ეკონომიკის ექსპერტი ზვიად ხორგუაშვილი აცხადებს, რომ ქვეყანაში იმპორტირებულ პროდუქტზე ფასები კიდევ უფრო გაიზრდება. იმ პირობებში როდესაც ლარი ყოველდღე უფასურდება ხორგუაშვილი მიიჩნევს, რომ შეუძლებელია  იმპორტიორებმა ფასები არ გაზარდონ, წინააღმდეგ შემთხვევაში პროდუქციის მიწოდება შეწყდება. ექსპერტი ამბობს, რომ ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებს ეროვნული ბანკი მკაცრი მონეტარული პოლიტიკით უნდა დაუპირისპირდეს, ხოლო საქართველოს მთავრობამ გადასახადები უნდა შეამციროს.

„საფრთხე იმისა, რომ ინფლაცია გაიზარდოს აქამდეც არსებობდა. ძალიან დიდი იყო ალბათობა იმისა, რომ ლარი დოლართან მიმართებით გაუფასურდებოდა. კურსი ახლაც განაგრძნობს გაუფასურებას. შესაბამისად, გრძელვადიან პერიოდში ეროვნული ვალუტის ვარდნა ყველა შემთხვევაში ფასებზე აისახება. ეს კი გამომდინარეობს იქედან, რომ საქართველოში, მოხმარების 60% მეტი სწორედ იმპორტირებული პროდუქტია. მეორე მნიშვნელოვანი ფაქტორი არის ის, რომ ვირუსის გავრცელებასთან ერთად პირველადი მოხმარების საგნებზე მოთხოვნა იზრდება. ეროვნულმა ბანკმა პირველ რიგში რაც უნდა გააკეთოს არის ის, რომ კიდევ უფრო მეტად გაამკაცროს მონეტარული პოლიტიკა და მაქსიმალურად ეცადოს ფულის მასა არ გაზარდოს. გარკვეულწილად მარტო ამ შემთხვევაშია შესაძლებელი ისე მკვეთრად არ გაიზარდოს ფასები როგორი მოლოდინებიცაა. ფასების ზრდაზე სწორედ მოლოდინები ახდენს გავლენას. ეროვნული ბანკი მჭიდრო კავშირში უნდა იყოს აუდიტორიასთან და მაქსიმალურად ეცადოს, რომ საზოგადოებაში თუ იქნება პანიკა, პროცესი გადაფაროს ერთის მხრივ ინფორმაციის გაცემით, მეორეს მხრივ კი მკაცრი მონეტარული პოლიტიკით. მოსალოდნელ ზრდას მთავრობამ უნდა დაუპირისპიროს გადასახადების შემცირება, რადგან ერთადერთი საშუალება რომ ფასების ზრდა მოქალაქეებს ჯიბეზე   უფრო მეტად არ დააწვეთ მათ“, - განაცხადა ზვიად ხორგუაშვილმა.

ზვიად ხორგუაშვილისგან განსხვავებული მოსაზრება აქვს აკაკი ცომაიას. ექსპერტი აცხადებს, რომ ლარის გარდა სხვა, საქართველოს სავაჭრო პარტნიორი ქვეყნების ვალუტაც უფასურდება, რაც შესაძლებლობას იძლევა, რომ პროდუქციის ფასი არ გაიზარდოს. ცომაია ამბობს, რომ ისტერია, პანიკა, არაპროგონიზრებადობა ადამიანების ირაციონალურ  ქცევას იწვევს, რაც ბაზარს აზიანებს და ეს ყველაფერი ფასებზე აისახება.

„დოლარის მიმართ მარტო ლარი არ უფასურდება, სხვა ბევრი ქვეყნის ვალუტებიც ანალოგიურ ტრენდს გადის და უფასურდება დოლართან მიმართებაში.. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენს სავაჭრო პარტნიორებში, საიდანაც ჩვენ შემოგვაქვს პროდუქცია,არ ძვირდება, რადგან მათი ვალუტაც უფასურდება, ამიტომ ლარის ნომინალური ეფექტური გაცვლითი კურსი არ მცირდება.

შესაბამისად, იმპორტის მსყიდველობითუნარიანობაც არ უნდა შემცირდეს. ეს არის ის შემთხვევა, როდესაც მაგალითად 2013-14 წლებში ლარი უფასურდებოდა, მაგრამ ამას ინფლაციაზე გავლენა არ მოუხდენია. ახლაც გვაქვს ის შემთხვევა, რომ ლარის კურსმა ფასებზე გავლენა  არ უნდა მოახდინოს, მაგრამ პანიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე ცხადია, რომ ადამიანები პირველი რასაც ფიქრობენ არის ის, რომ ფასები გაიზრდება, განსაკუთრებით ამას ფიქრობენ ადგილობრივი მწარმოებლები. ისინი სასწრაფოდ ასახავენ ამ ინფორმაციას საკუთარ პროდუქტეზე. საერთო ჯამში, ბაზარზე ფასი დგება მოთხოვნა მიწოდების მიხედვით, თუ რეალობა არის ის, რომ იმპორტი არ ძვირდება, მაშინ ეს არ უნდა გადაიზარდოს ინფლაციაში. ამ ფაქტორებიდან გამომდინარე, ნაკლებ სავარაუდოა ინფლაციური პროცესების განვითარება საქართველოში. ჩვენ ველოდებით შემოსავლების კლებას რაც ნიშნავს, რომ მოთხოვნა-მოხმარება უნდა შემცირდეს, სწორედ ამიტომ მოკლევადიან პერიოდში მწარმოებლებს ფასების მომატება გაუჭირდებათ “- განმარტავს აკაკი ცომაია.

ბაჩო ადამია