„დღეს უკვე ლაპარაკობენ ამერიკული კომპანიები, რომ ჩინეთიდან გამოიტანონ წარმოება და წაიღონ თავის ქვეყანაში ან სხვა ქვეყნებში. ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული მიმართულება მექსიკაა, იმიტომ რომ მეზობელია. მე ვფიქრობ, რომ გრძელვადიან პერსპექტივაში ჩვენ კარგად და ჭკვიანურად თუ მოვიქცევით, შესაძლოა ეს ტრენდიც გამოვიყენოთ“, - ასე შეაფასა ექსპერტმა ეკონომიკის საკითხებში ნიკოლოზ მჭედლიშვილმა ქვეყნის ეკონომიკაზე კორონავირუსის გავლენა და აღნიშნა, რომ გრძელვადიან პერსპექტივაში კორონავირუსმა შესაძლოა საქართველოს სარგებელიც მოუტანოს.
ეკონომიკის ექსპერტი ზვიად ხორგუაშვილი მიიჩნევს, რომ საქართველოში ინვესტიციების ზრდა, მხოლოდ იმ შემთხვევაში იქნება შესაძლებელი თუ მთავრობა შეამცირებს გადასახადებს, გადახედავს რეგულაციების საკითხს და შექმნის შესაბამის საინვესტიციო გარემოს.
„არ მგონია,რომ გრძელვადიან პერსპექტივაში კორონავირუსი დიდ საფრთხეს წარმოადგენდეს მსოფლიო ეკონომიკისთვის, მაგრამ მოკლევადიან პერიოდში პრობლემები ჩინეთში წარმოებას ნამდვილად შეექმნა, რაც არა მხოლოდ ამერიკაზე, არამედ ბევრ ქვეყანაზე ცუდად აისახება, რადგან ჩინეთი მსხვილი ექსპორტიორია, მათ შორის საქართველოსთვის. ცალსახაა, რომ ძალიან ბევრი კომპანია რისკების შემცირებას და წარმოების გადატანას სხვა ქვეყნებში ეცდება. რაც შეეხება საქართველოს, უნდა შეიქმნას ისეთი ბიზნესგარემო, რომ ინვესტორებს ჩვენთან ფულის ჩადების სურვილი გაუჩნდეთ. მთავრობის ეკონომიკური პოლიტიკა არ არის მიმართული იმისკენ, რომ ამ შოკებს გავუმკლავდეთ, თუმცა, არც არასდროს იყო ამისთვის მზად. მთავრობამ მკვეთრად უნდა შეამციროს ის გადასახადები, რომლებიც ფასებზე მოქმედებს, უნდა შექმნას საინვესტიციო გარემო და გადახედოს ყველა რეგულაციას, რომელიც გავლენას ახდენს ვალუტის კურსზე და საპროცენტო განაკვეთებზე“, - განმარტა ზვიად ხორგუაშვილმა.
ექსპერტის აზრით, ჩინეთი ინვესტორებისთვის მიმზიდველი დაბალი გადასახადების, ნაკლები რეგულაციების და კერძო საკუთრების დაცვის მაღალი დონის გამოა, რითიც საქართველო ნამდვილად ვერ გაუწევს კონკურენციას.
„მითია ის თითქოს ჩინეთში იმიტომ დებენ ფულს, რომ იაფი მუშახელია, პირიქით საქართველოსთან შედარებით იქ საშუალო ხელფასი ბევრად მეტია, ჩინეთში ინვესტიციები იმიტომ იდება, რომ 14 თიზ-ია, სადაც გადასახადები დაბალია, ასევე მიმზიდველი ბიზნეს გარემოა. ჩვენ ინვესტიციების მოზიდვა, მხოლოდ მას შემდეგ შეგვეძლება თუ გვექნება დაბალი გადასახადები, მათ შორის იმპორტის გადასახადი, ნაკლები რეგულაციები და ძლიერი სასამართლო. ჩვენთან თიზ-ები ძალიან მცირე ზომისაა და აქ აქტიურად დგას კერძო საკუთრების დაცულობის პრობლემა, მაშინ როდესაც მაგალითად ჩინეთში მყარი გარანტიები აქვთ მულტინაციონალურ კომპანიებს კერძო საკუთრების დაცულობის თვალსაზრისით და ზოგადად გადასახადები ბევრად დაბალია ვიდრე ჩვენთან თავისუფალ ინდუსტრიულ ზონაში. ამიტომ, ჩვენს სასარგებლოდ არამარტო არსებული სიტუაცია უნდა გამოვიყენოთ, არამედ ზოგადად მეტი ინვესტიცია უნდა მოვიზიდოთ ნაკლები გადასახადებით და სწორი რეგულაციებით, ამისთვის კი კორონავირუსს არ უნდა ველოდოთ. ამ ეტაპზე მთავრობაში არავინ ფიქრობს, რომ ეკონომიკური პოლიტიკის გადახედვის დროა“, - განაცხადა ზვიად ხორგუაშვილმა.
ქუთაისის თიზ–ის (ჰუალინგი) ხელმძღვანელი სოსო ნიბლაძე მიიჩნევს, რომ წარმოების ჩინეთიდან სხვა ქვეყნების გადატანის მიზეზი არა კორონავირუსით გამოწვეული საფრთხე, არამედ ჩინეთ-ამერიკას შორის არსებული შედარებით დაძაბული ვითარებაა, რომელიც საქართველომ უნდა გამოიყენოს, ამისათვის კი საერთაშორისო ასპარეზზე ქვეყნის უფრო მეტად წარმოჩენაა საჭირო.
„პრინციპულად მიუღებლად მიმაჩნია კორონავირუსის გამო იმ გათვლების გაკეთება, თუ როგორ შეიძლება მომავალში განვითარდეს ეკონომიკური თუ ბიზნეს აქტივობები, იმდენად რამდენადაც ჩინეთში დღესდღეობით ვირუსის პიკი უკვე დაძლეული ჩანს და სიტუაციის გამოჯანსაღება შეიმჩნევა. რაც უფრო გრძელვადიანი იქნება კორონავირუსთან დაკავშირებული საკითხები, მით უფრო ცუდად აისახება არა მარტო ვაჭრობაზე, არამედ მთლიანად ეკონომიკაზე, მაგრამ არანაირი გარანტია არ არსებობს, რომ თუ ჩინეთიდან სხვა ქვეყნებში მოხდება წარმოების გადატანა, იქ არ იქნება კორონავირუსი და არ მოუწევთ ისევ სხვაგან გადასვლა, ამიტომ ვფიქრობ რადიკალური გადაწყვეტილებების მიღების დრო ახლა არ არის, რადგან არაპროგნოზირებადი სიტუაციაა. ამ ფონზე ბიზნესის გადაწყვეტილების მიღებას კორონავირუსთან ვერ დავაკავშირებ, აქ შესაძლოა ჩინეთ-ამერიკას შორის გართულებულმა სავაჭრო ურთიერთობებმა იქონია გავლენა, ამ შემთხვევაში რა თქმა უნდა იკვეთება საქართველოს უპირატესობა, როგორც ერთ-ერთი პოტენციური ქვეყანის, რადგან ჩინეთთან თავისუფალი ვაჭრობა გვაქვს და შესაძლოა ინვესტიციები გაიზარდოს, მაგრამ იმის თქმა, რომ ჩინეთ-ამერიკის გართულებული ურთიერთობების ფონზე საქართველო პირდაპირ ბენეფიტებს მიიღეს - შეუძლებელია. საქართველოთი რომ დაინტერესდნენ, ამისათვის უნდა გავააქტიუროთ მისი წარმოჩენა სხვა ქვეყნებში, მაქსიმალურად ვიმუშაოთ ბიზნესმა ისევე როგორც სახელმწიფომ, რომ მეტი ინვესტიცია შემოვიდეს“,- განაცხადა სოსო ნიბლაძემ.
აღსანიშნავია, რომ Oxford Economics-ის შეფასებით, კორონავირუსის გამო მსოფლიო ეკონომიკის ზრდის ტემპი 1.3% პუნქტით შემცირდება და 2020 წელს მსოფლიოს ეკონომიკური ზარალი ტრილიონ დოლარზე მეტი იქნება.
ნინო თამაზაშვილი