თხილის ბაზარი წლიდან წლამდე მზარდია, მაგრამ ცვლილება ძირითადად მოსავლის რაოდენობას ეხება და ხარისხი გამოწვევად ისევ რჩება. ამ მხრივ წლევანდელი სეზონი ქართული პროდუქტისთვის არახელსაყრელი აღმოჩნდა. ფაროსანა, უამინდობა, ტექნოლოგიების და მუშა ხელის სიმცირე - ეს ყველაფერი საკმაოდ ბევრი მიზეზია, რის გამოც ევროპა ქართულ თხილში 6-6,50 დოლარზე მეტს ვერ იხდის, როცა თურქული თხილის მინიმალური ფასი 7 დოლარია.
მეთხილეობის სფეროს გამოწვევებზე საუბრობს ,,კომერსანტთან“ თხილის მწარმოებელთა ასოციაციის ხელმძღვანელი გიორგი თოდუა.
,,თხილის მოსავლიანობა გაიზარდა, თუმცა ხარისხის მხრივ პრობლემა აშკარად არის, რაც რიგი ობიექტური მიზეზით არის გამოწვეული. როგორც ჩანს, ფაროსანას გავლენა წელსაც იგრძნობა. მთავრობის აქტიური აგროღონისძიებების მეშვეობით მავნებლის დიდი ნაწილი განადგურდა, რაც დიდი მიღწევაა. თუმცა წლებია საჭირო, რომ ფაროსანა საბოლოოდ დამარცხდეს. ფერმერებიც მოეშვნენ, შეამცირეს წამლობა, რაც მყისიერად აისახა ხარისხზე. შესაბამისად, ფაროსანას გავლენა თხილის მოსავალზე ნეგატიურად აისახა. არც ამინდი იყო ხელსაყრელი, ხშირი წვიმების გამო ხარისხი გაფუჭდა. მუშახელის სიმცირის გამო ვერც დროულად მოხერხდა თხილის აღება. არც საშრობი და შემნახველი ტექნიკაა ხელმისაწვდომი, ამ ყველაფერმა კი ხარისხი დააგდო. ჩვენ რეალურად ვერ ვუწევთ კონკურენციას თურქულ თხილს, რომლის მოსავლიანობა წელს საკმაოდ მაღალია და ხარისხითაც გამოირჩევა. ეს მთავარი უპირატესობაა, რის გამოც თურქული თხილის მიმართ მეტი მოთხოვნაა და უფრო კონკურენტუნარიანი ფასითაც არის გამორჩეული“, - ამბობს ,,კომერსანტთან“ გიორგი თოდუა.
რაც შეეხება ექსპორტს, თოდუას ინფორმაციით, 20 000 ტონაზე მეტი თხილი ევროპის ბაზრებზე უკვე გაიყიდა, რაც წლევანდელი მოსავლის დაახლოებით 1/3-ია.
თხილის ხარისხთან დაკავშირებულ პრობლემაზე საუბრობენ ექსპორტიორებიც. კომპანია ,,ჯეო იუსის“ ხელმძღვანელის ლაშა შენგელიას თქმით, ,,პანდემიას ექსპორტისთვის არანაირი დაბრკოლება არ შეუქმნია. 7 პარტია, ჯამში 154 ტონა თხილი ევროპაში, კერძოდ, იტალიაში გავყიდეთ. შარშანდელთან შედარებით ხარისხი გაუარესებული, მაგრამ რაოდენობა გაზრდილია. ევროპა უკეთეს ხარისხს ითხოვს, რაც ქართული თხილის მთავარ გამოწვევად რჩება“, - ამბობს ,,კომერსანტთან“ ლაშა შენგელია.
საქართველოს თხილის მწარმოებელთა ასოციაციის მონაცემებით, საქართველოში თხილის ბაღები 27 ათას ჰექტარზეა გაშენებული. 2020 წელს თხილის მოსავალმა 50 ათასი, ხოლო 2019 წელს 35 ათასი ტონა შეადგინა.
საქართველომ, გასულ სეზონთან შედარებით, თხილის გულის წარმოება 4300 ტონით გაზარდა და მთლიანობაში 17 500 ტონა აწარმოა.
2020/21 წლიურ სეზონზე თხილის გლობალურ წარმოებაში საქართველოს წამყვანი ქვეყნების შვიდეულში 3%-იანი წილით მეექვსე ადგილი უკავია.
პირველ ადგილზე თურქეთია, რომლის წილიც მსოფლიო თხილის მოსავლის 75%-ია, რაც თავისთავად გავლენას ახდენს ფასებზე სხვა მწარმოებელ ქვეყნებში, მათ შორის საქართველოზეც.
მარი ჩიტაია