ჩამბარებელ პუნქტებში თხილის სტანდარტის გამო  1 ტონა თხილში მოსახლეობა, სულ მცირე, 1500 ლარს კარგავს. ამის მიზეზი თხილის ხარისხის დადგენის არასამართლიანი მეთოდია, რაც ვერანაირ კრიტიკას ვერ უძლებს. ცხადია, თხილის ხარისხი უნდა შემოწმდეს, მაგრამ არა იმ ფორმით, რა პირობებშის მოსახლეობის უმეტესობას პროდუქტის ჩაბარება უწევს. როგორც თხილის მწარმოებელთა ასოციაციაში „კომერსანტს“ განუმარტეს, ქარხნებში თხილი ლაბორატორიულად მოწმდება, თუმცა ქვედა დონეზე ამ მხრივ დიდი პრობლემაა, რაც მოსაწესრიგებელია.

გარდა იმისა, რომ სტანდარტი ძველია და თანამედროვე ბიზნესის მოთხოვნებს კატასტროფულად ჩამორჩება, აშკარად მსხვილი კომპანიების ინტერესებზეა მორგებული, რაზეც დასავლეთ საქართველოში მცხოვრები ფერმერები უკვე დაუფარავად საუბრობენ.

ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში მცხოვრები გიზო ბესელია ამბობს, რომ 1 კგ. თხილის ჩაბარება, მინიმუმ, 1,5 ლარით ნაკლებ ფასში უწევს, როცა მითეთებული ღირებულება 5 ლარს შეადგენს. როგორც ფერმერი ამბობს, ამ ფასად თხილის გაყიდვა რეალურად წარმოუდგენელია და ამის გამო ხალხი დიდ ზარალს განიცდის.

„ვითხოვთ პასუხს, გაგვარკვიონ, რატომ ამტვრევენ თხილს ცალობით და რატომ მოქმედებს ასეთი ველური სტანდარტი. თითო გადამყიდველი დღეში, საშუალო 5-6 ტონა თხილს აბარებს ქარხნებში, ჩვენგან იაფად ყიდულობენ პროდუქტს და თვითონ არნახულ მოგებაზე გადიან. ვერავინ დამარწმუნებს, რომ ქარხანაში საექსპორტოდ გამზადებულ თხილს ვინმე ამ მეთოდით ახარისხებდეს, ხალხის გაჭირვებაზე ითბობენ ხელს, ჩვენ კი სიმწრით მოყვანილ მოსაავალს ნორმალურად ვერ ვყიდით. ამ დროს ვიღაცას ჰგონია, რომ თხილი 5 ლარი ღირს და გამდიდრდა ხალხი, ასე ნამდვილად არ არის. ვისაც მცირე მოსავალი აქვს, ხარჯსაც ვერ ფარავს ან მინიმალური მოგება რჩება, 1 ცალ უვარგის თხილში 50 თეთრს ვკარგავთ, ამას ძარცვა ჰქვია.  სტანდარტი მოსახლეობის საზიანოდ მუშაობს და როგორმე უნდა შეიცვალოს“, - უთხრა ფერმერმა „კომერსანტს“.

ხარისხის შემოწმებასთან დაკავშირებით არსებულ პრობლემას აღიარებს თხილის მწარმოებელთა ასოციაციის ხელმძღვანელი გიორგი თოდუა. მისი თქმით, გაუგებრობა ძირითადად წვრილ და საშუალო გადამყიდველებს უკავშირდება, ამიტომ ერთადერთი გამოსავალია, ხალხმა პროდუქტი ქარხნებსა და საშრობებში ჩააბაროს, რაც მათ დანაკარგისგან დაიცავს.

„თხილის ხარისხით წელს კმაყოფილია ყველა, ვინც მოსავალს მოუარა. ასე მასიურად არ არის და ხშირად გამოთქვამენ უსაფუძვლო პრეტენზიას. მთავარი პრობლემაა ე.წ. ქუჩის ფენომენი, რომელიც ჯერ კიდევ არსებობს.  მსოახლეობის უმეტესობა თხილს აბარებს გადამყიდველებთან, სადაც ხარისხის ,,დადგენა“ არაცივილურად ხდება. ამიტომ ვურჩევთ ფერმერებს, რომ საშრობენში მიიტანონ თხილი, სადაც გამოსავლიანობა ლაბორატორიულად მოწმდება.  არ ვიცი, საიდან მოდის, მაგრამ ცალობით თხილის მტვრევა აპრობირებულ მეთოდად იქცა, რასაც ცხადია ვგმობთ, რადგან სახელმწიფოს მიერ აღიარებულ სტანდარტთან ამას არანაირი კავშირი არ აქვს“, - ამბობს თოდუა.

რაც შეეხება თხილის გამოსავლიანობას, ქარხნებში ეს მაჩვენებელი ლაბორატორიულად მოწმდება. კერძოდ, როგორც გიორგი თოდუა აღნიშნავს, შესამოწმებლად შეტანილ თხილს ლაბორატორიებში ამტვრევენ და თუ აღმოჩნდა, რომ 1 კგ.-დან 450 გრამი (45%) კარგია, აღნიშნული ციფრი მრავლდება იმ დროისთვის არსებული თხილის გულის ფასზე. მაგალითად, სეზონზე, როცა თხილის გული 20 ლარი ღირს, ამ სტანდარტით სარგებლობის შემთხვევაში, თხილის ფასად 9 ლარი განისაზღვრება.

ცნობისთვის, ამ ეტაპზე რეგიონებში 1 კგ. თხილის ფასი 4,50-5 ლარის ფარგლებშია.

რაც შეეხება თხილის საერთაშორისო ფასს,  ექსპორტიორების ინფორმაციით, ევროპულ ბაზარზე ფასები უკვე ფორმირდება  და  1 კგ თხილის გულზე $5,5–6,5 -ს შეადგენს.

ამ ეტაპზე საქართველოში საექსპორტო თხილის ერთეული პარტიები მზადდება, ვინაიდან, როგორც ექსპორტიორები აღნიშნავენ,  ევროპელი ტრეიდერები ჯერ არ აქტიურობენ. საექსპორტო ხარისხის თხილის გულის ფასი, ზღვით მიწოდების პირობით, 1 კგ–ზე $5,7–6–ს შეადგენს.

მარი ჩიტაია