რუსეთში მორიგი საპარლამენტო არჩევნები პარასკევს, 17 სექტემბერს დაიწყო. პროცესი სამდღიანია და კვირას დაიხურება საარჩევნო უბნები.

მმართველი პარტიის „ერთიანი რუსეთის“ რეიტინგი მნიშვნელოვნად შემცირდა, თუმცა, პრეზიდენტის რეიტინგი კვლავ მაღალი რჩება. ერთი შეხედვით, ვითარება ძალიან მარტივი და პროგნოზირებადია - მმართველი პარტია, რომელსაც ზურგს პრეზიდენტის ავტორიტეტი უმაგრებს, კიდევ ერთხელ გაიმარჯვებს.

თუმცა, დრო მიდის და მდგომარეობა იცვლება. გამოკითხვები აჩვენებენ, რომ ბევრ ახალგაზრდა რუსს არ სურს, რომ 2024 წელს, როდესაც პრეზიდენტის უფლებამოსილებების ვადა სრულდება, სახელმწიფოს მეთაური ისევ ვლადიმერ პუტინი გახდეს.

და ეს მაშინ, როდესაც შარშან საამისოდ სპეციალურად შეცვალეს კონსტიტუცია და პუტინს კიდევ 2-ჯერ შეუძლია ამ პოსტის დაკავება - ჯამურად 12 წლით.

კრემლმა 2020 წელს დაინახა, როგორ გამოვიდა ბელარუსში ათასობით ადამიანი ალექსანდრ ლუკაშენკოს მიერ ძალაუფლების მორიგი უზურპაციის გასაპროტესტებლად და ეს მოსკოვისთვის არასასიამოვნო პრეცედენტია.

ამ დროისთვის ნაკლებია იმის წინაპირობა, რომ რუსეთში ოპოზიცია მოქმედი არჩევნებში ისეთ დონეს მიაღწევს, რომ პუტინის წასვლის მოთხოვნით ასობით ათასი რუსი ქუჩაში გამოვა. დღესაც კი ბევრი ასაკოვანი ამომრჩეველი პუტინის რეჟიმის ერთგული რჩება, პატარა ქალაქების ფარგლებს გარეთ ბევრი ადამიანი არსებული ხელისუფლების ღირსეულ ალტერნატივას ვერ ხედავს.

თუმცა, სახელმწიფოს მხრიდან შეტევა დებატებისთვის სივრცეს კიდევ უფრო ავიწროებს, ხოლო კრიტიკა და აზრის გამოთქმის შესაძლებლობა, რომელიც პროგრესისთვის აუცილებელია, თითქმის ბოლომდეა ჩახშობილი - პუტინის მოწინააღმდეგეები ან გაჩუმებულები არიან, ან ემიგრაციაში, ან უარეს შემთხვევაში ციხეებში არიან გამოკეტილი.

ჭკვიან მეწარმეებს და ინვესტორებს ბიზნესები სხვა, უფრო დემოკრატიულ და ღია ქვეყნებში გადააქვთ, იმიტომ რომ რუსული ავტორიტარიზმი მათ არასტაბილურობის და დაუცველობის განცდას უქმნის. იმის შანსები, რომ რუსეთის ეკონომიკა ოდესმე მოახერხებს ნედლეულზე კრიტიკული დამოკიდებულებისგან თავის დაღწევას, ან მთავრობა შეძლებს დაამარცხოს კორუფცია, რომელიც სისტემას შიგნიდან ანადგურებს - თითქმის ნულოვანია.

ზოგჯერ ავტორიტარიზმი შეიძლება იყოს პროგრესული, როდესაც მისი მიზანია ლიბერალური რეფორმების ჩატარება და დემოკრატიისკენ გზის გაკვალვა. პუტინის გარემოცვაში ძალიან ბევრს მისი ხელისუფლება 2000-ანი წლების დასაწყისში სწორედ ასეთი ეგონა.

თუმცა, წლები გავიდა, რეჟიმის არსობრივი სიცარიელე სრულიად ცხადი გახდა. ძალაუფლების ჩაბღაუჭების ერთ-ერთი მოტივაციაა იმის რწმენა, რომ რუსეთს და ქაოსს შორის მხოლოდ პუტინის დგას. ეს ასევე ასახავს პრეზიდენტის და მისი გარემოცვის შიშს იმაზე, თუ რა ელის მათ, თუ ისინი ძალაუფლებას დაკარგავენ.

ეს დიდი უბედურებაა პირველ რიგში თავად რუსებისთვის, თუმცა, ეს ასევე საშიშია გლობალური უსაფრთხოებისთვის - პუტინმა ყირიმის ანექსია მოახდინა, აღმოსავლეთ უკრაინაში ომი გააჩაღა, ლუკაშენკოს მხარდაჭერას აძლიერებს, და ქვეყანაში მტრებით გარშემორტყმული ციხე-სიმაგრის ატმოსფეროს ქმნის.

ევროპელი ლიდერები ამ რეალობას საკმაოდ კარგად აცნობიერებენ, მოვიდა დრო, რომ ამაზე მეტად დაფიქრდეს ჯო ბაიდენიც, რომელიც დღეს ძირითადად ჩინეთზეა გადართული.

Financial times