„ლარის კურსი საზოგადოების განსაკუთრებული ყურადღების ქვეშაა, ვინაიდან მასზეა დამოკიდებული ოჯახების შემოსავალი, მათი მსყიდველუნარიანობა, ფასების დონე. რეალურად, ლარის კურსი უფრო მეტს აინტერესებს, ვიდრე არჩევნები“— რადიო კომერსანტის გადაცემაში „ეკონომისტის დრო“ ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორი სოსო არჩვაძე, ლარის კურსის გაუფასურების მიზეზებზე საუბრობს.
მისი თქმით, ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური პროცესები და არაპროგნოზირებადი გარემო მოსახლეობას და ბიზნესს, ფულადი დანაზოგების მყარ ვალუტაში შენახვის მოთხოვნილებას უჩენს.
„ადამიანი სოციალური არსებაა და შესაბამისად, მასზე ეკონომიკური პროცესები ახდენს გავლენას. პოლიტიკური სიმპატიები და ანტიპატიები მეორე პლანზე გადადის. 2020 წელი საკმაოდ ატიპიურია, ერთმანეთს დაემთხვა მთელი რიგი მომენტები: პანდემია, პოლიტიკური ვნებათაღელვა, ეკონომიკაში მიმდინარე პროცესები და მივიღეთ კოქტეილი, რომელმაც საბოლოოდ, ასახვა ჰპოვა ლარის კურსზე.
ნორმალურ სიტუაციაში ლარის კურსზე ძირითადად წმინდა ეკონომიკური ფაქტორები ახდენს გავლენას. ისეთები, როგორიცაა ქვეყნის შიდა ეკონომიკური მდგომარეობა, სავაჭრო ბალანსი და ა.შ. ამ პირობებს კი დაემატა ორი ახალი ფაქტორი: პირველი - პანდემია, რომელმაც ცვლილებები და დისონანსი შემოიტანა ეკონომიკურ პროცესებში, უცხოური ტურიზმი 96%-ით შემცირდა საქართველოში. მეორე კი პოლიტიკური პროცესები, რომელიც ლარის კურსზე დადებითად არ მოქმედებს და გარკვეულ მოლოდინებს აჩენს,“- ამბობს სოსო არჩვაძე.
ლარის კურსის გაუფასურების მიზეზებზე საუბრისას, სოსო არჩვაძე პოლიტიკოსების პასუხისმგებლობაზეც საუბრობს. მისი თქმით, პოლიტიკოსების განცხადებები საზოგადოებაში ნეგატიურ განცდებს ბადებს.
„საქართველო აზერბაიჯანთან და სომხეთთან შედარებით დემოკრატიული სახელმწიფოა და აზრთა პლურალიზმი შეუზღუდავად არის წარმოდგენილი. ზოგიერთი ამ ყოველივეს საკუთარი თავის პოპულარიზაციისთვის იყენებს. რიგით მოქალაქე ტელევიზიის, პრესის მეშვეობით ეცნობა ინფორმაციას და მას უჩნდება განცდა, რომ ყველაფერი ცუდად არის.
პოლიტიკოსები ლარის კურსზე მუდმივად ამბობენ „გაღმა გავიდა“, „მოკვდა“. მოქალაქე კი იწყებს თანხების გადაყვანას მყარ ვალუტაში. ამიტომ, პოლიტიკოსებს მეტი პასუხისმგებლობა სჭირდებათ, მათ უნდა გაავრცელონ ობიექტური ინფორმაცია. ნეგატიური მოლოდინები და ვნებათაღელვა იმაზე დიდ როლს ასრულებს, ვიდრე ეკონომიკური ფაქტორი ან პანდემია. მნიშვნელოვანია ვიზრუნოთ ადგილობრივ წარმოებაზე, არამარტო მატერიალური დოვლათის შექმნის თვალსაზრისით, არამედ პროგრამული მომსახურების განვითარებაზეც, რომლითაც ჩვენ შეგვიძლია მოვახდინოთ პროდუქტისა და მომსახურების ექსპორტი. 5.5%-იანი ეკონომიკური ზრდა არ არის საკმარისი იმ პრობლემების დასაძლევად რაც გვაქვს. ნეგატიური ტენდეციები მცირდება, მაგრამ კუმულატიური ეფექტი მატულობს. ამდენად, აქცენტი უნდა ავიღოთ რეფორმებზე და ადგილობრივი წარმოების განვითარებაზე,“- აღნიშნავს სოსო არჩვაძე.