ევროპელებს ათწლეულების მანძილზე საზღვრების არსებობო თითქმის დაავიწყდათ - თუმცა, 2020-ში საკითხი ისევ რეალობად იქცა.
ზოგი საზღვარი გაიხსნა, ზოგი არა, ზოგი ღიაა მხოლოდ გარკვეული ქვეყნებს მოქალაქეებისთვის, სხვებისთვის კი - ჯერაც დახურულია.
სულ რამდენიმე კვირაში შენგენის ზონის არსებობა კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგა.
„ევროპელებს დაავიწყდათ, რომ ცალკეულ სახელმწიფოებს საზღვრების დახურვის უფლებამოსილება აქვთ. შენგენის შეთანხმებაში შავით თეთრზე წერია, რომ წევრ-ქვეყნებს საჭიროების შემთხვევაში შეუძლიათ საკუთარ საზღვრებზე კონტროლის აღდგენა, ეს შესაძლებელია მხოლოდ 6 თვით. დღევანდელ სიტუაციაში არაფერი ცალსახად უკანონო არაა, თუმცა, შეთანხმება ინტერპრეტაციებისთვის უამრავ საშუალებას ტოვებს“ - ამბობს საერთაშორისო საქმეების და უსაფრთხოების კვლევის ინტიტუტის ექსპერტ რაფაელ ბოსონგი.
სტრასბურგის პოლიტიკურ კვლევათა ინსტიტუტის პროფესორის ფრედერიკა ბეროდის თქმით ყველაფერი, რაც ამჟამად ევროპის საზღვრების ირგვლივ ხდება - ბოლომდე კანონიერი არაა.
„რა თქმა უნდა, ყოველთვის შესაძლებელია საზღვრებზე ნაკადების შეჩერება მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვის მიზნით. თუმცა, მარტში მთავრობები არა ჯანმრთელობას იცავდნენ, არამედ საზოგადოებრივ აზრს უწევდნენ ანგარიშს “ - განაცხადა მან.
მისი თქმით, საზღვრების დახურვამ უამრავი ადამიანი პირდაპირ დააზარალა.
„მე ვცხოვრობ სასაზღვრო ზოლში, საფრანგეთს და გერმანიას, კერძოდ კი სტრასბურგს და კელს შორის. ამ ორ ქალაქს შორის ათწლეულების მანძილზე არავითარი საზღვარი არ არსებობდა. სტრასბურგის მაცხოვრებლები ხშირად საყიდლებზე კელში დადიოდნენ და ეს სრულიად ნორმალური, ჩვეული მდგომარეობა იყო - საფრანგეთიდან გერმანიაში ჩასვლა ტრამვაითაც კი იყო შესაძლებელი. საზღვრის დახურვამ ეს ყველაფერი შეაჩერა და ხშირ შემთხვევაში ოჯახებიც კი გაყო“ - ამბობს ბეროდი.
სიტუაციას ისიც ართულებს, რომ ევროკავშირის ყველა ქვეყანა საზღვრის დახურვის თუ გახსნის გადაწყვეტილებას საკუთარი შეხედულებებისამებრ იღებს, ერთიანი კრიტერიუმები კი ჯერ არ არსებობს.
სავარაუდოდ, მალე ევროპელები ამ საკითხზე შეთანხმებას მიაღწევენ და საზღვრის გახსნის ერთიან, მკაფიოდ ჩამოყალიბებულ კრიტერიუმებს გამოიმუშავებენ. კერძოდ, წარდგენილ პროექტში განსაზღვრული ერთიანი მიდგომა საზღვრების დახურვის საკითხებში, რისკის ზონებში გადაადგილების რეგულაციები, და ა.შ.
შესაბამისად, ევროკავშირი აზროვნებას არა კონკრეტული ქვეყნების, არამედ რეგიონების კატეგორიებით ცდილობს.
შეგვიძლია თუ არა იმის თქმა, რომ პრობლემა გადაწყვეტილია? არა, იმიტომ რომ ევროკომისიას რეკომენდაციების გაცემა შეუძლია, თუმცა, საბოლოო გადაწყვეტილებას მაინც თავად ქვეყნებზეა დამოკიდებული.
თანაც კანონის მიღებისთვის ევროკავშირის 27 სახელმწიფო უნდა შეთანხმდეს, ეს კი ყოველთვის პრობლემურია.
„ევროკომისიის გადაწყვეტილებაში მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ თავად გადაწყვეტილება, არამედ შეთანხმების მიღწევის სურვილი. კრიზისმა ორმხრივი საზღვრები ისევ გააჩინა, და ეს პრობლემა გადაწყვეტას საჭიროებს“ - აღნიშნავს პროფესორი რაფაეილ ბოსონგი.
ბევრი ევროპული სახელმწიფო საზღვრებს ძველი ეროვნული რეფლექსებით აღიქვამს. მაგალითად, უნგრეთმა ინფიცირების ხელახალი ზრდის შემდეგ საზღვარი დაუყოვნებლივ დახურა. ბევრ ქვეყანაში ძველებური რეფლექსი მუშაობს იმისთვის, რომ ინფექცია თავიდან აიცილო, საკმარისია დაკეტო ფანჯარა. მარტში ეს აზრი საფრანგეთშიც დომინირებდა.
სანამ ამ თემებზე დებატები არ წყდება, ევროპელებს იმასთან უწევთ შეგუება, რაც სულ რამდენიმე ათწლეულში ნორმა იყო, შემდეგ კი ყველას დაავიწყდა, რეალური საზღრვები ევროპის ფარგლებში.
State.fr