რუსეთის მოთხოვნამ, NATO-მ შეაჩეროს აღმოსავლეთ ქვეყნების გაწევრიანება, რუსეთს, აშშ-სა და ევროპას შორის მოლაპარაკებები ჩიხში შეიყვანა. ჯერჯერობით, ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია და ევროპელი ლიდერები ეწინააღმდეგებიან ასეთ პირობებს. ამით ისინი რისკავენ, მისცენ ვლადიმირ პუტინს უკრაინაში შეჭრის საბაბი, მაგრამ პუტინის შანტაჟის დამორჩილება კიდევ უფრო უარესი იქნება.

პუტინი დიდი ხანია ადანაშაულებს ჩრდილო-ატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციას, რომ ცდილობს რუსეთის “გარდაქმნას” ალიანსის მის საზღვრებამდე გაფართოებით. თუმცა, რუსეთის მოსაზღვრე 14 ქვეყნიდან მხოლოდ ხუთია NATO-ს წევრი, და ეს რუსეთის საზღვრის მხოლოდ 6%-ს მოიცავს. ბოლო ათწლეულის განმავლობაში NATO-ს მხოლოდ ორი წევრი შეემატა: მონტენეგრო 2017 წელს და ჩრდილოეთ მაკედონია 2020 წელს. არცერთი მათგანი არ ემუქრება რუსეთის სასიცოცხლო ინტერესებს. 2008 წელს ალიანსმა დადო არასავალდებულო პირობა, რომ უკრაინა და საქართველო მისი წევრები გახდებიან, მაგრამ არ შესთავაზა წევრობის სამოქმედო გეგმა - აუცილებელი ნაბიჯი გაწევრიანების პროცესის წინსვლისთვის.

თუმცა, პუტინს სურს წერილობითი გარანტიები, რომ ალიანსი თავს შეიკავებს შემდგომი გაფართოებისგან და შეამცირებს ჯარებისა და იარაღის განლაგებას აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში. აშშ-ის ოფიციალურ პირებთან შეხვედრების დროს რუსეთი მტკიცე პოზიციაზე რჩებოდა, რომ ნატოს გაფართოების ნებისმიერი ხსენება მიუღებელია.

ოთხშაბათს გამართულ პრესკონფერენციაზე ჯო ბაიდენმა თქვა, რომ უკრაინის წევრობა უახლოეს მომავალში “ნაკლებად სავარაუდოა” იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენი სამუშაო აქვს ქვეყანას დემოკრატიული ინსტიტუტების გასაძლიერებლად. ბაიდენის კომენტარები შეიძლება კარგად ასახავდეს რეალობას, მაგრამ ისინი მაინც დაუფიქრებელი იყო, ასახავს სისუსტეს და განხეთქილებას იმ დროს, როდესაც ალიანსი მტკიცე უნდა იყოს.

NATO-ს ღია კარის პოლიტიკის თანახმად, ქვეყნებს აქვთ სუვერენული უფლება, მოითხოვონ გაწევრიანება, თუ მათ ეს სურთ. NATO-ს გაფართოებისადმი პუტინის წინააღმდეგობა სათავეს იღებს მის ნოსტალგიაში სსრკ-ს მიმართ და სურვილში, აღადგინოს კონტროლი ყოფილ საბჭოთა ქვეყნებზე. უკრაინის საზღვრიდან ჯარების გაყვანის სანაცვლოდ NATO-ს ზომასა და ფორმაზე დაპირების მიცემა დამღუპველი სტრატეგიული შეცდომა იქნება. ეს ძირს უთხრის დასავლეთის ავტორიტეტს, აბრუნებს უკრაინას რუსეთის გავლენის სფეროში და კიდევ უფრო დაუცველს ხდის "ნატოს" წევრებს რუსეთის პერიფერიაზე, როგორიცაა ბალტიისპირეთის ქვეყნები. ის ასევე წაახალისებს ჩინეთს, გააძლიეროს დაშინების კამპანიები მცირე ქვეყნების წინააღმდეგ, რათა აშშ-სგან უსაფრთხოების დათმობები მიიღოს.

შეერთებულმა შტატებმა უნდა აჩვენოს, რომ დასავლეთი ღიაა დიალოგის გასაგრძელებლად, მაგრამ ცალსახად უნდა გამორიცხოს "ნატოში" გაწევრიანების შესახებ მოლაპარაკებები. ამერიკელმა და ევროპელმა ოფიციალურმა პირებმა ხაზგასმით უნდა აღნიშნონ, რომ სანამ "ნატო" აქტიურად არ უჭერს მხარს უკრაინის გაწევრიანებას, პროცესი არ გაუქმდება პუტინის ბრძანებით - და რომ მომავალი გაფართოების გადაწყვეტილება დამოკიდებული იქნება რუსეთის ქცევაზე მეზობლების მიმართ.

ბაიდენმა მხარი უნდა დაუჭიროს ფინეთისა და შვედეთის ლიდერებს და მხარი დაუჭიროს ქვეყნების წინადადებებს NATO-ში სწრაფად გაწევრიანების შესახებ, თუ რუსეთი უკრაინაში შეიჭრება. გზავნილი პუტინისთვის მყარი უნდა იყოს: უკრაინაში ნებისმიერი შემდგომი ესკალაცია უფრო დიდ და უკეთ შეიარაღებულ NATOს გამოიწვევს.

წყარო: Bloomberg, "ბიზნეს ფორმულა"