ქალაქ იოჰანესბურგის პოლიციის ინფორმაციით, რამდენიმე დღის წინ ერთ-ერთ გარეუბანში, საკუთარ სახლში თეთრკანიანი ფერმერი მოკლეს. დაკავებულია 2 შავკანიანი ახალგაზრდა. ისინი რაიონში მოქმედი ბანდის წევრები არიან და მათი ძირითადი საქმიანობა საქონლის ქურდობა იყო. ამ მკვლელობის მიზეზი არა რასობრივი ზიზღი, არამედ კრიმინალი აღმოჩნდა.
თუმცა, ამ შემთხვევამ სამხრეთ აფრიკაში არსებული რასობრივი კონფლიქტი კიდევ უფრო გააღრმავა.
რასობრივი სეგრეგაცია სამხრეთ აფრიკაში 30 წლის წინ შეწყდა, თუმცა, დაძაბულობა განსაკუთრებით მაღალია აგრარულ რეგიონებში, სადაც თეთრკანიანები მიწების დიდ ნაწილს ფლობენ, ხოლო შავკანიანებს მხოლოდ იაფ სამუშაო ძალად იყენებენ.
თეთრკანიანი ფერმერები სამხრეთ აფრიკის მთავრობას მკვლელების და ყაჩაღების არაოფიციალურ წახალისებაში ადანაშაულებენ. მათი აზრით, ასეთი შემთხვევები არის „თეთრების გენოციდი“, რომლის მიზანიცაა თეთრკანიანი ფერმერების გაძევება ქვეყნიდან. თუმცა, საპირისპირო აზრიც არსებობს - 2019 წელს სამხრეთ აფრიკაში 21 325 მკვლელობა მოხდა და მსხვერპლთა შორის მხოლოდ 49 თეთრია, დანარჩენები - შავკანიანები იყვნენ.
სამხრეთ აფრიკის 58-მილიონიანი მოსახლეობის 9% თეთრკანიანი კოლონისტების შთამომავლები არიან.
ფერმერების თქმით, კორონავირუსის პანდემიის გამო შემოღებული შეზღუდვების შედეგად ვითარება ქვეყანაში უკიდურესად გაუარესდა და ყველაზე მეტად ეს მათ დაეტყოთ.
„ადრე ბანდიტები ძირითადად მაგიდებიდან საჭმელს იპარავდნენ, დღეს კი უკვე გვკლავენ“ - განაცხადა ფერმერმა დერეკ მაიერმა.
თუმცა, შავკანიანი პოლიტიკური კომენტატორის ხანი მუგანანეს თქმით, თეთრი ფერმერები შექმნილ სიტუაციას ადეკვატურად ვერ აფასებენ.
„ისინი მთლიან სურათს ვერ ხედავენ, სამხრეთ აფრიკაში ღრმა კრიზისია და კრიმინალების სამიზნე ყველაა - შავიც და თეთრიც“ - განაცხადა მან.
თუმცა, საქმე ასე მარტივადაც არაა. დღეს ერთი-ერთი საპარლამენტო პარტიის აქტივისტებს შორის პოპულარულია 70-ანი წლებში გავრცელებული სიმღერა „მოკალი ბური“ - სწორედ ბურები, ჰოლანდიელი კოლონიზატორები შთამომავლები არიან სამხრეთ აფრიკის თეთრი მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი. ამ პარტიას „ეკონომიკური თავისუფლებისთვის მებრძოლები“ ჰქვია და მისი პროგრამის ერთ-ერთი ქვაკუთხედია თეთრკანიანი ფერმერებისთვის მიწების ჩამორთმევა. სამხრეთ აფრიკის პარლამენტში მას 10%-ზე მეტი აქვს, 44 დეპუტატი 400-დან.
2017 წელს ჩატარებული კვლევის მიხედვით, სამხრეთ აფრიკაში სასოფლო სამეურნეო მიწების 70% თეთრები ფლობენ და ეს მიწა მათ წინაპრებმა ადგილობრივ შავკანიან მოსახლეობას ასობით წლის წინ ძალით წაართვეს.
სამხრეთ აფრიკის პრეზიდენტმა სირილ რამაფოსამ თეთრკანიანი ფერმერების მკვლელობები კატეგორიულად დაგმო, თუმცა, განაცხადა, რომ ეს არის არა რასობრივი დანაშაული და ეთნიკური წმენდის მცდელობა, არამედ ჩვეულებრივი კრიმინალი. მისი თქმით, იმავე დღეს, როდესაც მოკლეს თეთრი ფერმერი, სიცოცხლეს 3 შავი ახალგაზრდაც გამოასალმეს. მაგრამ თავად თეთრი უმცირესობის წარმომადგენლები ასე არ მიიჩნევენ, მათი ინტერესების დამცველი ორგანიზაცია AntiForum-ის ხელმძღვანელის ერნსტ რეტის თქმით, ფერმერებს კლავენ იმისთვის, რომ აიძულონ ისინი დატოვონ სამხრეთ აფრიკა.
„მთავრობა თეთრკანიანების უფლებებს საერთოდ არ იცავს. აშკარაა, რომ ეს საკითხი მათთვის პრიორიტეტული არაა“ - მიიჩნევს ის.
nytimes.com
თენგიზ აბლოთია
ფერმერები
