2016 წელს შემუშავებული მთავრობის ოთხპუნქტიანი გეგმის მიხედვით, 2020 წლის ბოლომდე 800 კილომეტრზე მეტი სიგრძის, 3.5 მილიარდი აშშ დოლარის ღირებულების საგზაო ინფრასტრუქტურა უნდა მოწესრიგდეს და აღმოსავლეთ-დასავლეთის ავტობანის მშენებლობა უნდა დასრულდეს.
„მთლიანობაში, 2020 წლის ჩათვლით, დაგეგმილია 1 000 კილომეტრი გზის მშენებლობა-რეაბილიტაცია, რომლის სავარაუდო ღირებულება 3.5 მილიარდი დოლარი იქნება. დასრულდება 550 კილომეტრი მაგისტრალის მშენებლობა, აშენდება 300 ხიდი (100 რიკოთის გზის ფარგლებში) და 50 საავტომობილო გვირაბი (40 რიკოთის გზის ფარგლებში)“, - აღნიშნა ქვეყნის სივრცითი მოწყობის პრეზენტაციაზე, მაშინდელმა პრემიერ-მინისტრმა გიორგი კვირიკაშვილმა.
2017-2018 წლებში სულ 66.7კილომეტრი ახალი გზა აშენდა, აქედან 45 კილომეტრი ავტობანი. რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა 426.6 კილომეტრ გზას, აშენდა 25 ახალი ხიდი და 3 გვირაბი, მათ შორის ყველაზე გრძელი ხიდი და გვირაბი. საავტომობილო გზების დეპარტამენტის ინფორმაციით, 2019 წელს აქტიურად მიმდინარეობს საქართველოს მთავარი საგზაო მაგისტრალების ჩქაროსნულ გზატკეცილად მოდერნიზების პროექტები. ამ დროისთვის ჩქარონსული მაგისტრალების ნაწილში აშენებულია 208 კმ. გზა, სამუშაოები მიმდინარეობს 142 კმ-ზე და დამატებით სამშენებლო სამუშაოები დაიწყება 50 კმ-ზე. დაპირების შესასრულებლად, მიმდინარე წელს ხელისუფლებამ დაახლოებით 600 კილომეტრი გზა (მათ შორის ავტობანი) უნდა ააშენოს, რაც წარმოუდგენელია.
კომპანია „კავკასუს როუდ პროჯექტის“ ხელმძღვანელი პაატა ტრაპაიძე „კომერსანტთან“ საუბრისას ყოფილი პრემიერ-მინისტრის გიორგი კვირიკაშვილის დაპირებას იხსენებს და ამბობს, რომ მიუხედავად იმისა ახლანდელ ხელისუფლებას წინასთან შედარებით უკეთესი ინფრასტრუქტურა დახვდათ, დაპირების შესრულებას მაინც ვერ ახერხებენ.
„გიორგი კვირიკაშვილმა 2016 წელს განაცხადა, რომ 2020 წელს მაგისტრალის მშენებლობა დასრულდებოდა. მიუხედავად იმისა, რომ წინა მთავრობას სხვა ეკონომიკური პირობები დახვდა, დღევანდელს კი ბევრად განვითარებული ეკონომიკური მდგომარეობა და ინფრასტრუქტურა, დაპირება მაინც ვერ სრულდება. თუმცა „ქართული ოცნება“ იმით ყოველთვის აპელირებს, რომ წინა ხელისუფლებაზე მეტს აშენებს, მაგრამ ეს გასაკვირიც არ არის, რადგან 2005 წელს საერთოდ მონგრეული იყო ინფრასტრუქტურული მშენებლობისთვის საჭირო სტრუქტურები, 2013 წელს კი ესენი უკვე არსებობდნენ და გამოცდილებაც იყო, ძირეული გადაწყვეტილებებიც ბეტონის საფართან დაკავშირებით მიღებული იყო და უკვე დონორებსაც სჯეროდათ ჩევნი ქვეყნის“, - განმარტავს პაატა ტრაპაიძე.
მისი თქმით, ორივე ხელისუფლების მთავარი პრობლემაა ის, რომ კომპანიების ტენდერებში მონაწილეობის დროს პროდუქტის გამძლეობის გარანტიით უზრუნველყოფა არ ხდება და სახელმწიფო შესყიდვები იმაზეა დამოკიდებული თუ ვინ შესთავაზებს უფრო იაფ ფასს.
„ვერცერთი მთავრობის პერიოდში ვერ იქნა შემოღებული თემა, რომ გზების ტენდერი იმას კი არ უნდა მოიცავდეს, დღეს ამიშენო გზა და ამით დამთავრდეს, არამედ თუ რამდენ ხანს გაძლებს. კარგი იქნება თუ სახელმწიფო ტენდერები გამოცხადდება არა ცალ-ცალკე პროექტირებაზე, მშენებლობასა და მოვლა-პატრონობაზე, არამედ ყველაფერზე ერთად. ეს პრობლემაა და ელექტრონული ტენდერიც გადასახედია, პირობები უნდა შეიცვალოს და ევროპული გამოცდილება გადმოვიღოთ, რადგანაც თავად კომპანიასაც ჰქონდეს მოტივაცია, ხარისხიანად გააკეთოს პროექტი. ეს წინა მთავრობის პრობლემაც იყო და ახლანდელისაც, მთავარია კონკრეტულ დროში და ბევრი მოასწრონ, მაგრამ რა ხარისხი ექნება ამას არ აქცევენ ყურადღებას. ის ვინც აშენებს, ხანგრძლივი დროის განმავლობაში მის ხარისხზე პასუხიც უნდა აგოს.
ჩვენ დღეს ეს ყველაფერი ჩავანაცვლეთ იაფი ფასით. ჩვენთან გლობალური გამოწვევების პრობლემა არის ის, რომ ტენდერს ვაკეთებთ მხოლოდ ფასის მიხედვით და ხარისხზე არავინ ფიქრობს. ხარისხი იმ პერიოდში როცა ავტობანი აშენდება ნორმალური იქნება, მაგრამ რა დაემართება მას 10-15 წლის შემდეგ ეს არის მნიშვნელოვანი. ჩვენი შეთავაზება იყო ჩაგვერთო მოწინავე ევროპული ქვეყნების სამშენებლო კომპანიები ამ მშენებლობაში, დღეს მხოლოდ ჩინური კომპანიებია, რომლებიც სახელმწიფოს დაქვემდებარებაში არიან და მათ არავითარი გარანტიების მოცემა არ შეუძლიათ“, - განაცხადა პაატა ტრაპაიძემ.
აღსანიშნავია, რომ ჩქაროსნული ავტომაგისტრალის მშენებლობა 2006 წელს დაიწყო. მშენებლობის დაწყებიდან 2019 წლის ჩათვლით, მოძრაობა 208 კილომეტრ გზაზეა გახსნილი. შესაბამისად, თუ 2006 წელს არ ჩავთვლით როცა მოსამზადებელი სამუშაოები მიმდინარეობდა, წელიწადში საშუალოდ 17.3 კილომეტრი ავტობანი შენდებოდა. ამ ტემპით, 550 კილომეტრი ავტობანის დასრულებას, არა თუ მიმდინარე წელი, არამედ კიდევ მინიმუმ 15 წელი დასჭირდება.
ნინო თამაზაშვილი